2020’de Dikkat Edilmesi Gereken Bilim Olayları

0
796

Mars Ziyaretleri


2020 yılında Kızıl Gezegen’e yollanacak olan birkaç uzay aracı var. Bunlardan biri, NASA’nın Mars 2020 isimli uzay aracı olacak ve aracın gezegenden toplayacağı taş örnekleri daha sonra gerçekleştirilecek bir görevle Dünya’ya getirilecek. Çin Huoxing-1 isimli uzay aracıyla gezegene bir görev düzenleyecek.


Rusya’ya ait bir uzay aracı, iniş paraşütüyle ilgili sorunlar çözülebilirse Avrupa Uzay Ajansı’na (ESA) ait gezgin bir uzay aracını Kızıl Gezegen’e götürecek. Ve Birleşik Arap Emirlikleri de Mars’a bir keşif uydusu gönderecek ve bu bir Arap ülkesinin gerçekleştirdiği ilk Mars görevi olacak.

Gökyüzünden Gelecek Veriler


2019 yılında Messier 87 galaksisinin merkezindeki süper kütleli kara deliği görüntüleyen Olay Ufku Teleskobu iş birliğinin, bu kez Samanyolu’nun merkezindeki kara delik hakkında yeni veriler yayınlaması bekleniyor. Bu veriler arasında, Sagittarius A* isimli bu kara deliğin çeşitli resimleri ve belki de kara deliğin etrafında dönen gazların bir videosu bile olabilir.

Yılın ilerleyen zamanlarındaysa, ESA’nın Gaia görevi çıkarmış olduğu 3 boyutlu Samanyolu haritasını güncelleyecek. Ve astronomlar, 2019’da gözlemledikleri ve uzay-zamanda dalgalanmalar meydana getiren kozmik çarpışmaları açıklayacaklar.

Sentetik Maya


Sentetik biyoloji alanında görev yapan biyologların ekmek mayasını (Saccharomyces cerevisiae) yeniden yaratma çalışmalarının 2020 yılında tamamlanması bekleniyor. Araştırmacılar daha önce çok daha basit organizmaların genetik kodunu tamamen değiştirmişti ama bunu maya hücrelerinde yapmak karmaşıklıkları nedeniyle çok daha zorlayıcı.

Sentetik Maya 2.0 adı verilen bu çalışma, 4 kıtadaki 15 laboratuvarın iş birliğiyle yürütülüyor. Araştırmacılar S. cerevisiae’nin 16 kromozomunun her birindeki DNA’yı sentetik versiyonlarla değiştirdiler. Ayrıca, organizmanın nasıl bir evrim geçirdiğini ve mutasyonlarla nasıl başa çıktığını anlamak için organizmanın genomunu düzenlemek ya da bazı parçalarını silmek üzerinde deneyler de yaptılar.

Araştırmacılar genetiği değiştirilmiş maya hücrelerinin, biyoyakıtlardan ilaçlara kadar birçok ürünün üretiminin daha verimli ve esnek şekillerde yapılmasına yol açmasını umuyorlar.


İnsanlara Uygun Organ Üretimi


Hayvanlarda insanlar için organlar geliştirme hayali, araştırmacıların bu konuda kaydediyor olduğu aşamalar nedeniyle gerçekleşmeye yakın olabilir. Tokyo Üniversitesi’nde kök hücreler üzerinde çalışmalar yapan bilim insanı Hiromitsu
Nakauchi, fare ve sıçan embriyolarında insan hücrelerinden oluşan doku geliştirmeyi planlıyor. Nakauchi sonrasında bu hibrid embriyoları taşıyıcı hayvanlara nakledecek. Bu, Japonya’da geçtiğimiz Mart ayında yürürlüğe giren yeni yasaya kadar izin verilmeyen bir adımdı. Nakauchi ve çalışma arkadaşları ayrıca, benzer bir deneyi domuz embriyoları kullanarak yapmak için de başvuruda bulundular. Bu tür çalışmaların nihai hedefi, neticede insanlara nakledilebilecek olan organlara sahip hayvanlar üretmek. Ancak bazı araştırmacılar “organoidleri” laboratuvarda geliştirmenin daha güvenli ve verimli olacağını düşünüyorlar.

Sivrisineklerle Savaş


Dang hummasının yayılmasını durdurabilecek olan bir teknik üzerinde Endonezya’nın Yogyakarta şehrinde yürütülmekte olan büyük ve önemli bir test sonuca ulaşacak. Araştırmacılar Wolbachia bakterisi taşıyan sivrisinekleri doğaya saldılar ve enfeksiyonun yabani hayata yayılmasına izin verdiler. Bu
bakteri, dang, chikungunya ve Zika’ya neden olan ve sivrisinek ısırmasıyla bulaşan virüslerin çoğalmasını engelliyor. Testin daha küçük ölçekli olanları Endonezya, Vietnam ve Brezilya’da da yapılmış ve umut veren sonuçlar alınmıştı.


Umut verici olan bir diğer konu da, bir sıtma aşısının Ekvator Ginesi’nin Bioko adasında denenecek olması. Ve Dünya Sağlık Örgütü, Afrika tripanosomiyazisi olarak da bilinen uyku hastalığını bir kamu sağlığı sorunu olmaktan çıkarmayı umuyor. Bu hastalık, çeçe sinekleri tarafından taşınıyor.

Orijinal makale: Nature

CEVAP VER

Please enter your comment!
Please enter your name here