Çok sigara içen kişiler gibi akciğer kanseri geliştirme riski yüksek olan insanlar, rutin olarak akciğerlerdeki tümörleri tespit edebilen bilgisayarlı tomografi taramasından geçiriliyor. Ancak bu test çok yüksek oranda yanlış pozitif sonuç verebiliyor çünkü akciğerlerdeki iyi huylu nodülleri de algılıyor.
MIT araştırmacıları şimdi hastalığın erken dönemde teşhis edilmesinin yeni bir yolunu geliştirdiler. Bir idrar testini içeren bu yeni yöntem, hastalıkla ilişkili olan proteinlerin varlığını tespit edebiliyor. Bu test yanlış pozitif sonuç sayısını azaltmaya ve hastalığın erken dönemde teşhis edilmesini sağlamaya yardımcı olabilir.
Erken teşhis akciğer kanserinde büyük önem taşıyor. Çünkü tümör vücutta uzak bölgelere yayılmadan önce tespit edilen hastaların beş yıllık sağ kalım oranları en az altı kat daha yüksek oluyor.
Enjekte edilebilen ya da nefes yoluyla içe çekilebilen nanoparçacıklara dayanan bu yeni test, farelerde 2.8 milimetreküpe kadar olan küçüklükteki tümörleri tespit edebiliyor.
Science Translational Medicine’de yayınlanan çalışmanın başyazarı Sangeeta Bhatia’nın laboratuvarı birkaç yıldır proteaz adı verilen enzimlerle etkileşime girerek kanseri tespit edebilen nanoparçacıklar geliştiriyor. Bu enzimler tümör hücrelerinin hücre dışı matriks proteinlerini geçerek orijinal yerlerinden kurtulmasına yardımcı oluyor.
Sensörler Akciğer Enflamasyonu Ve Kanser Arasındaki Farkı Da Ayırt Edebiliyor
Bhatia bu proteinleri bulmak için, kanserle ilişkili proteazların hedef aldığı peptitlerle (kısa protein parçacıkları) kaplanmış nanoparçacıklar geliştirdi. Bu parçacıklar tümör bölgelerinde toplanıyor ve idrar örneğinde tespit edilebilen biyoişaretlerin salınımını yapıyor.
Bu sensörleri akciğer kanserine özel hale getirmek için, bu kanserle ilişkili genlerin veri tabanlarını analiz eden ve bu kanser türünde çok görülen proteazları belirleyen araştırmacılar, bu enzimlerle etkileşime girebilecek olan 14 peptit kaplı nanoparçacık grubu geliştirdi.
Araştırmacılar sonrasında bu sensörleri kanser geliştirmek üzere genetik olarak tasarlanmış iki fare modelinde test etti ve hayvanlardaki tümör gelişimi başladıktan sonraki üç farklı zamanda teşhis testini uyguladı: 5 hafta, 7.5 hafta ve 10.5 hafta. Ayrıca, teşhisin daha doğru olabilmesini sağlamak için, tümörlü ve tümörsüz fareler arasındaki verilerin ayrımını yapmak üzere bir algoritmayı eğitmek adında makina öğrenmesini de kullandılar.
Bu yaklaşımla, araştırmacılar bir fare türünde tümörleri 7.5 haftada, ortalamada tümörler sadece 2.8 milimetreküpken doğru bir şekilde tespit etmeyi başardı. Diğer fare türündeyse tümörleri 5 hafta tespit edebildiler. Araştırmacılar aynı zamanda, bu sensörlerin önemli bir becerisi daha olduğunu; bunların erken evre kanserle kanserli olmayan akciğer enflamasyonu arasındaki farkı ayırt edebildiğini buldular. Akciğer enflamasyonu sigara içen insanlarda yaygın olarak görülüyor ve bilgisayarlı tomografinin bu kadar çok yanlış pozitif sonuç vermesinin nedenlerinden biri de bu.
Orijinal Makale: News MIT
