Araştırmacılar 10 Aralık’ta Med dergisinde, ortam sıcaklığının, en çok kullanılan laboratuvar testlerinden bazılarının sonuçlarını etkilediğini ve bu çarpıklıkların muhtemelen ilaç yazıp yazmama gibi tıbbi kararları etkilediğini bildirdi. Yazarlar, laboratuvarların günlük değişkenliği hesaba katmak için laboratuvar sonuçlarını raporlarken test günlerinde ortam sıcaklığını ayarlayabileceklerini söylüyorlar.
Çalışmanın ortak yazarı Ziad, “Bir doktor bir laboratuvar testi istediğinde, bunu vücudunuzun içinde neler olup bittiğine ışık tutmak için kullanır, ancak bu testlerin sonuçlarının vücudunuzun dışında olup bitenleri de yansıtıp yansıtmadığını merak ettik” diyor.
Bu soruyu araştırmak için Chicago Üniversitesi’nden Obermeyer ve Devin Pope, 2009’dan 2015’e kadar çeşitli iklim bölgelerini kapsayan geniş bir test sonuçları veri setini analiz etti. Dört milyondan fazla hastadan oluşan bir örneklemde, sıcaklığın bir fonksiyonu olarak iki milyondan fazla test sonucunu modellediler. hastaların ortalama değerlerine ve mevsimsel değişimlerine ek olarak günlük sıcaklık dalgalanmalarının sonuçları nasıl etkilediğini ölçtüler.
Sonuçlar, sıcaklığın bireysel testlerin %90’ından fazlasını ve böbrek fonksiyonu, hücresel kan bileşenleri ve kolesterol ve trigliseritler gibi lipidler dahil olmak üzere 75 testin 51’inden fazlasını etkilediğini gösterdi. Obermeyer, “Bu değişikliklerin küçük olduğunu not etmek önemlidir: normal sıcaklık koşulları altındaki çoğu testte yüzde birden az fark vardır.” diye ekledi.
Çalışma bir deney olmadığı için, araştırmacılar laboratuvar sonuçlarındaki dalgalanmaların altında yatan mekanizmaları tam olarak belirleyemediler. Olası açıklamalar arasında kan hacmi, spesifik test performansı, numune nakli veya laboratuvar ekipmanındaki değişiklikler yer alıyor. Pope, “Sebepleri ne olursa olsun, sıcaklık, en azından bazı testlerde istenmeyen değişkenlik üretir ve bu da önemli tıbbi kararlarda yanlışlıklara yol açar” diyor.
Çalışmanın pratik sonuçlarından biri, laboratuvarların laboratuvar sonuçlarını bildirirken test gününde ortam sıcaklığını istatistiksel olarak ayarlayabilmesidir. Bunu yapmak, yeni laboratuvar tahlil teknolojisinden veya nakliye minibüslerinde sıcaklık kontrolüne yapılan yatırımlardan daha düşük bir maliyetle havayla ilgili değişkenliği azaltabilir. Uygulamada, ayarlamaya ilişkin kararların, potansiyel olarak vaka bazında, laboratuvar personelinin ve tedaviyi yapan doktorun takdirinde olması gerekir.
Yazarlara göre, çalışmanın daha geniş klinik sonuçları olabilir. Obermeyer, “Tıbbi araştırma hakkında düşünmenin anayolu laboratuvardan tedaviye şeklindedir. İlk önce, teoriye dayalı bir hipotez buluyoruz, sonra onu verilerle test ediyoruz” diyor. “Giderek daha fazla büyük veri, kullandığımız laboratuvar testlerinin devasa veri kümesi gibi çevrimiçi hale geldikçe, bu süreci tersine çevirebiliriz: Büyüleyici yeni kalıplar keşfedebilir ve daha sonra bunun temeline inmek için laboratuvar bilimini kullanabiliriz.
Kaynak: Ziad Obermeyer, Ortam Sıcaklığına Bağlı Ortak Laboratuvar Test Sonuçlarında Varyasyon, Med (2021). DOI: 10.1016/j.medj.2021.11.003. www.cell.com/med/fulltext/S2666-6340(21)00377-9
