Yüz elli yıl önce, Dmitri Mendeleev atomları çekirdeklerinin özelliklerine dayalı olarak sınıflandırma sistemi olan periyodik tabloyu yaratmıştı. Şimdi, yaşam ağacını inceleyen biyologlardan oluşan bir ekip, hücre çekirdeklerini sınıflandırmak için yeni bir sistem ortaya çıkardı ve bir tür hücre çekirdeğini başka bir türe dönüştürmenin bir yöntemini keşfetti.
Çalışma, önceden birbirlerinden bağımsız olarak yürütülen çalışmaların birleştirilmesiyle ortaya çıktı.
Bir grup bilim insanı, bir süredir birkaç metre uzunluğunda olabilen kromozomların, katlanıp nasıl yaşam ağacındaki farklı canlı türlerinin hücre çekirdeklerinin içine sığdığını sınıflandırmak üzerinde çalışıyordu.
Science’da yayınlanan çalışmanın araştırmacılarından Dr. Olga Dudchenko, “Solucanlara, kirpilere, deniz üzümlerine ya da mercanlara da baksak, karşımıza hep aynı katlanma kalıplarının çıktığını gördük,” diyor.
En sonunda, ekip sadece iki genel çekirdek tasarımının varyantlarını görmekte olduğunu fark etti. Dudchenko, “Bazı canlı türlerinde, kromozomlar basılmış bir gazetenin sayfaları gibi düzenlenmiş durumda. Ve bazılarındaysa, her kromozom buruşup küçük bir top halini almış şekilde,” diyor.
Araştırmacılardan Dr. Erez Lieberman Aiden, “Veriler evrim boyunca canlıların bu bir türden diğerine ileri geri geçiş yapabildiğini gösteriyordu. Bunu kontrol eden mekanizmanın ne olduğunu merak ettik. Bir çekirdek türünü laboratuvarda bir başka türe dönüştürmek mümkün müydü?” şeklinde konuşuyor.
Çalışmada Bilgisayar Simülasyonlarından Yararlanıldı
Bu sırada, Hollanda’daki ayrı bir ekip beklenmedik bir şey keşfetti. Hücrelerin nasıl bölündüğü üzerinde bir rol oynadığı bilinen kondensin II isimli protein üstünde deneyler yapmakta olan Claire Hoencamp ve ekibi insan hücrelerinde bu proteini değiştirdiklerinde, kromozomlar tamamen yeniden düzenlendiler.
Bir konferansta karşılaşan bu iki araştırmacılar ekibi, kısa sürede Hoencamp’ın insan hücrelerini bir çekirdek türünden diğerine dönüştürmenin bir yolunu bulduğunu fark etti.
Araştırmacılar incelenen genomlara baktıklarında, evrimin kendi yaptıkları deneyi çoktan birçok defa yapmış olduğunu keşfettiklerini ve bir canlı türündeki mutasyonlar kondensin II’yi parçaladığında, bunun genellikle tüm çekirdek yapısını tersine çevirdiğini gördüklerini söylüyorlar.
Covid-19 pandemisinin başlamasıyla laboratuvarlarına erişim sağlayamayan araştırmacılar, kondensin II’nin ne yaptığını belirlemek için onun etkilerini simüle edebilen bir bilgisayar programı yarattılar.
Araştırmacılar yaptıkları simülasyonların, kondensin II’yi parçalayarak insan hücre çekirdeğinin bir sineğin hücre çekirdeğine benzeyecek şekilde yeniden düzenlenmesinin sağlanabileceğini gösterdiğini söylüyorlar.
Orijinal makale: Science Daily
