Mevcut koronavirüs aşıları insanlığın bir tek virüse karşı olan öldürücü silahı: SARS-CoV-2. Ama SARS-CoV-2 hayvanlardan insanlara geçen ilk koronavirüs değil ve sonuncusu da olmayacak.
Yakın zaman önce, bir grup araştırmacı ileride meydana gelebilecek bir koronavirüs pandemisini önlemek için, insanları ve yarasaları enfekte ettiği bilinen birçok farklı koronavirüs suşuna karşı koruma sağlamak üzere tasarlanan bir aşı geliştirdi. Nature’da yayınlanan çalışmaya göre, aşı maymunlarda yüksek derecede etkili oldu ama aynı korumayı insanlarda da sağlayıp sağlamayacağı henüz bilinmiyor.
Bir sonraki pandemiye ne tür bir virüsün neden olacağını kimse bilmese de, çalışmanın araştırmacılarından Kevin Saunders, koronavirüslerin kesinlikle bir tehdit oluşturduklarını söylüyor.
Saunders, “Son birkaç on yıl içinde, aşağı yukarı her sekiz yılda bir, bir salgına neden olan bir koronavirüs ortaya çıkıyor gibi görünüyor,” diyor.
2003’te bir salgına neden olan SARS-CoV-1 ve SARS-CoV-2 virüslerinin her ikisi de, insan hücreleri üzerindeki ACE2 reseptörüne tutunmak ve hücreleri enfekte etmek için spike proteini denen şeyi kullanıyorlar. Bu spike proteinleri insan hücrelerine “reseptör bağlanma bölgesi” (RBD) olarak bilinen spesifik bir viral alanda tutunuyorlar. Ama çalışmaya göre, bu istila yöntemini sadece bu iki koronavirüs kullanmıyor; ACE2’yi enfeksiyon kapısı olarak kullanan benzer koronavirüslerin şu anda misk kedilerinde, yarasalarda ve pangolinlerde dolaşımda olduğu biliniyor.
“Aşıların insan koronavirüsleri kadar yarasa koronavirüslerine karşı da koruma sağlayıp sağlamadığını bu nedenle test ediyoruz,” diyen Saunders ve ekibi, insan hücrelerine girmek için RBD’yi kullanan farklı koronavirüslere karşı bir bağışıklık yanıtına yol açabilmesini umdukları yeni bir koronavirüs aşısı tasarladılar.
Aşı Maymunlarda Bütün SARS-CoV-2 Enfeksiyonlarını Durdurdu
Araştırmacılar işe SARS-CoV-1 ile enfekte olan bir insandan alınan ve birkaç farklı koronavirüsü etkisiz hale getiren bir antikorla başladılar.
Yüzeyine bağlı RBD parçaları olan nanoparçacıklar kullanan ve bunlarla bağışıklık sisteminin tanıyabileceği ve yanıt verebileceği bir virüs gibi görünen bir molekülün elde edildiği bir aşı tasarlayan ekip, aşıya bağışıklık yanıtını artıran bir madde olan bir adjuvan da ekledi.
Aşı maymunlarda bütün SARS-CoV-2 enfeksiyonlarını durdurdu ve mevcut aşıların ya da doğal enfeksiyonların insanlarda sağladığından daha fazla nötrleştirici antikor oluşumunu teşvik etti. Beş maymundan dördünde virüsün izine hiç rastlanmadı; bir maymundaysa sadece çok hassas testlerle tespit edilebilen çok düşük düzeyde virüs bulundu ve bu da iki gün içinde yok oldu.
Dahası, aşı aynı zamanda maymunlarda bazı yarasa koronavirüslerine, SARS-CoV-1’e ve SARS-CoV-2’nin yaygın varyantlarına karşı da nötrleştirici antikor oluşumunu teşvik etti.
Saunders, Moderna ve Pfizer tarafından geliştirilen mevcut mRNA aşılarının da birkaç farklı koronavirüse karşı tepki veren antikorlar oluşturduğunu ama bunların daha düşük düzeylerde olduğunu söylüyor.
Saunders, “Aşının insanlarda nasıl bir sonuç vereceğini söylemek için şu anda elimizde veri yok ancak umut verici olan şey, aşının bir insandan bulduğumuz bir antikora dayalı olması,” diyor.
Şimdi, araştırmacılar önce aşılarının insanlardaki güvenliğini test etmek için küçük bir klinik deney düzenlemeyi umuyorlar.
Orijinal makale: Live Science
