Son yıllarda yaşanan uzun süreli kuraklık şartlarının, rekor kıran sıcaklıkların, devamlı ve söndürülmesi güç yangınların ve sık gerçekleşen ve daha aşırı olan fırtınaların, insanların atmosfere yaptığı karbondioksit eklemesinin neden olduğu artan küresel ısı seviyelerinin direkt bir sonucu olduğu giderek daha net bir hal alıyor. Ve MIT’nin Dünya’nın antik dönemlerindeki aşırı iklim olayları üzerinde yaptığı yeni bir çalışma, günümüzün gezegeninin ısınmaya devam ettikçe daha dengesiz ve tehlikeli bir hale gelebileceğini gösteriyor.
Science Advances’de yayınlanan çalışma, dinozorların neslinin tükenmesinden kısa süre sonra başlayan Senozoik Çağ sırasındaki son 66 milyon yılın paleoiklim kayıtlarını inceliyor.
Bilim insanları bu dönemde, Dünya’nın iklimindeki dalgalanmaların şaşırtıcı bir “ısınma yanlılığı” deneyimlediğini buldular. Diğer bir deyişle, bu dönemde soğuma olaylarından çok daha fazla ısınma olayları vardı. Bunlar uzun küresel ısınma dönemleriydi ve binlerce ila on binlerce yıl sürdüler. Üstelik, ısınma olayları soğuma olaylarından daha aşırı olma eğilimindeydi ve bu dönemlerde ısılarda daha büyük değişimler gerçekleşti.
Araştırmacılar bu ısınma yanlılığının olası bir açıklamasının bir “çarpan etkisine” bağlı olabileceğini söylüyorlar. Buna göre, az miktardaki bir ısınma (mesela, volkanların atmosfere karbondioksit salmasından kaynaklanan gibi), bu dalgalanmaları artıran belirli biyolojik ve kimyasal süreçleri doğal olarak hızlandırıyor ve bu da ortalamada daha da fazla ısınmaya yol açıyor.
Çarpan Etkisi Yeniden Devreye Girebilir
İlginç bir şekilde, ekip bu ısınma yanlılığının yaklaşık 5 milyon yıl önce ortadan kaybolduğunu gözlemledi. Bu yaklaşık olarak Kuzey Yarımkürede buz tabakalarının oluşmaya başladığı zamandı. Bu buzulların Dünya’nın iklim değişikliklerine verdiği tepki üzerinde nasıl bir etki yaptığı net değil. Ama yapılan bu yeni çalışma, günümüzde Arktik buzulları geri çekilmekteyken bir çarpan etkisinin yeniden devreye girebileceğini ve bunun sonucunun da insan kaynaklı küresel ısınmanın daha da artması olabileceğini ileri sürüyor.
Çalışmanın başyazarı Constantin Arnscheidt, “Kuzey Yarımkürenin buz tabakaları küçülüyor ve bunlar insan faaliyetlerinin uzun vadeli bir sonucu olarak potansiyel olarak da yok olabilirler. Bizim çalışmamız, bunun Dünya’nın iklimini jeolojik geçmişte görülenler gibi aşırı, uzun süreli küresel ısınma olaylarına daha yatkın hale getirebileceğini gösteriyor,” diyor.
Orijinal makale: Science Daily
