Dünya Sağlık Örgütü covid-19’u pandemi olarak ilan etti. Ama bazen haber yayınları ve insanlar bunun için salgın ya da epidemi gibi kelimeler de kullanabiliyor. Peki ama bu üç terim arasındaki fark nedir?
Salgın
Bir salgın küçük ama sıradan olmayan bir olayı ifade ediyor. Epidemiyologlar hastalıkların zaman içindeki durumunu ve coğrafyasını takip ederek, bir hastalığın belirli bir süre içinde, belirli bir yerde ve nüfusta normal olarak kaç vaka halinde görüleceğini tahmin etmeyi öğreniyorlar. Bir salgın genellikle küçük ama dikkat çekici ve beklenen vaka sayısının üzerine çıkıldığı bir durumu ifade ediyor.
Yerel sağlık yetkilileri bir salgını tespit eder etmez, tam olarak kimlerin bundan etkilendiğini ve kaç kişinin hastalığa sahip olduğunu belirlemek için bir araştırma başlatıyor. Ve elde ettikleri bilgileri, salgını nasıl en iyi şekilde sınırlayabileceklerini ve ek hastalıkları nasıl önleyebileceklerini anlamak için kullanıyorlar.
Epidemi
Epidemi salgından daha büyük ve daha çok yayılım gösteren bir durumu ifade ediyor. Bu durumda, salgın daha büyük bir coğrafi alana yayılıyor. Wuhan’ın dışındaki insanlar yapılan testlerde SARS-CoV-2 pozitif çıkmaya başladıklarında, epidemiyologlar salgının yayılmakta olduğunu anladı ve bu muhtemelen salgını sınırlama çabalarının yetersiz kaldığının ya da geç başladığının bir göstergesiydi. Ve bu beklenmedik de değildi çünkü bu hastalık için bir tedavi ya da aşı mevcut değildi. Ama covid-19 vakalarının Çin geneline yayılması Wuhan’daki salgının bir epidemi haline geldiği anlamını taşıyordu.
Pandemi
Pandemi uluslararası olan ve kontrolden çıkmış bir durumu ifade ediyor. Bir epidemi birkaç ülkeye ya da dünya bölgesine yayıldığında, bu durum pandemi olarak görülüyor. Ancak bazı epidemiyologlar, bir durumu sadece, hastalıkla yeni karşılaşan bölgelerin bazılarında hastalık yerel bulaşım yoluyla devamlı hale geldiğinde pandemi olarak sınıflandırıyor.
Örnek olarak, covid-19 hastalığına sahip bir kişi Çin’den ABD’ye geri döndüğünde bir pandemi başlatmıyor. Ama bu kişi aile üyelerini ya da arkadaşlarını enfekte ettiğinde, bu biraz dikkat çekmeye başlıyor. Eğer bunun sonucunda yerel salgınlar meydana gelirse, epidemiyologlar küresel yayılımı engellemek için olan çabaların başarısız olduğu konusunda hemfikir oluyor ve bu durumu bir pandemi olarak niteliyor.
Pandemi sağlık konusundaki küresel bir acil durumun en yüksek düzeyini ifade ediyor. Ancak Dünya Sağlık Örgütü’nün açıklamaları umutlu yönde olmayı sürdürüyor ve pandeminin kontrol altına alınabileceğini ve hemen atılacak sert ve kesin adımlarla hasarın en aza indirgenebileceğini söylüyor.
https://daily.jstor.org/whats-the-difference-between-pandemic-epidemic-and-outbreak/
