Süpernovaların Yarattığı Element Gizemi

0
204

Michigan Eyalet Üniversitesi araştırmacıları, evrendeki en önemli tepkimelerden birinin kuvvetinin, süpernovaların içinde çok büyük ve beklenmedik bir şekilde artabildiğini keşfettiler. 

Bu bulgu aynı zamanda, Dünya’daki bazı ağır elementlerin nasıl oluştuğu hakkındaki fikirlere de meydan okuyor. Özellikle de, rutenyum ve molibden elementlerinin gezegende çok yüksek miktarda bulunan bazı formlarının ya da izotoplarının açıklamasını yapan bir teoriyi altüst ediyor.  

Nature’da yayınlanan çalışmanın sonuçları, karbon atomlarının bir süpernovanın en iç bölgelerinde önceden sanılandan 10 kat daha hızlı bir şekilde oluşturabileceğini gösteriyor. Bu karbon yaratımı, üçlü alfa süreci olarak bilinen bir tepkime yoluyla gerçekleşiyor. 

Dünya’yı ve insanlar da dahil olmak üzere Dünya’nın üzerindeki her şeyi oluşturan neredeyse bütün atomlar yıldızlarda oluştu. Muhtemelen yıldızlar konusundaki başka hiçbir şey, Dünya’daki yaşam için evrende üçlü alfa süreciyle üretilen karbondan daha önemli değil. 

Bu süreç alfa parçacıklarıyla (helyum atomlarının çekirdekleri) başlıyor. Her alfa parçacığı iki proton ve iki nötrondan oluşuyor. 

Üçlü alfa sürecinde, yıldızlar üç alfa parçacığını kaynaştırıyor ve altı proton ve altı nötrondan oluşan yeni bir parçacık yaratıyor. Bu evrendeki en yaygın karbon formu. 

Üçlü Alfa Sürecinin Hızlanması Süpernovanın Periyodik Tablodaki Daha Ağır Elementleri Oluşturma Becerisini Yavaşlatıyor

Yine de, araştırmacılar üç alfa parçacığının kaynaştırılması sürecinin, bu sürece yardım eden bir şey olmadığı sürece genellikle verimsiz bir süreç olduğunu söylüyorlar. Araştırmacılar yaptıkları çalışmada, süpernovaların en iç bölgelerinde etrafta böyle yardımcıların olabileceğini ortaya koydular: fazla protonlar. Ve böylelikle, protonlar açısından zengin bir süpernova üçlü alfa sürecini hızlandırabiliyor. 

Ama araştırmacılar, bu sürecin hızlanmasının aynı zamanda da süpernovanın periyodik tablodaki daha ağır elementleri oluşturma becerisini yavaşlattığını söylüyorlar.  Bu önemli çünkü bilim insanları uzun zamandır, Dünya’da şaşırtıcı derecede bol bulunan belirli rutenyum ve molibden izotoplarını yaratan şeyin protonlar açısından zengin süpernovalar olduğuna inanıyorlardı. 

Araştırmacılar bu izotopların başka yerlerde yapılmadığını ama bu yeni çalışmaya göre, bunların muhtemelen proton açısından zengin süpernovalarda da oluşmadığını belirtiyorlar. 

Şimdi bunların varlığını açıklamanın başka bir yolunun bulunması gerektiğini belirten ekip, bunların Dünya’da bu kadar bol olmaması gerektiğini söylüyor. 

Araştırmacılar bundan sonra ortaya atılacak fikirlerin hızlanmış bir üçlü alfa sürecinin etkilerini göz önüne alması gerektiğini ve bunun ilginç bir yapboz olduğunu belirtiyorlar.

Orijinal makale: Phys.org

CEVAP VER

Please enter your comment!
Please enter your name here