Süper Kütleli Kara Delikler Karanlık Maddeden Oluşabilir

0
412

Yapılan kuramsal bir çalışma, süper kütleli kara deliklerin karanlık maddeden oluşumu için yeni bir mekanizma ileri sürdü. Uluslararası bir ekip tarafından yapılan ve Monthly Notices of the Royal Astronomical Society’de yayınlanan bu yeni çalışmaya göre, süper kütleli kara delikler “normal” maddeyi içeren geleneksel oluşum senaryoları yerine, direkt olarak galaksilerin merkezlerinde bulunan yüksek yoğunluklu bölgelerdeki karanlık maddeden oluşabilir.


Standart oluşum modelleri normal baryonik maddenin (yıldızları, gezegenleri ve tüm görünür objeleri oluşturan atomlar ve elementler) çekim kuvvetiyle çöküp kara delikleri oluşturmasını ve sonra da bunların zamanla büyümelerini içeriyor.

Ancak yapılan bu çalışma, karanlık maddeden oluşan ve seyrelmiş bir karanlık madde halesiyle çevrelenmiş olan kararlı galaktik çekirdeklerin potansiyel varlığını araştırıyor ve bu yapıların merkezlerinin son derece yoğun bir hale gelebileceği ve bir kez kritik eşiğe ulaşıldığında bunların da çökerek süper kütleli kara deliklere dönüşebileceği sonucuna ulaşıyor.


Modele göre, bu durum ileri sürülen diğer oluşum mekanizmalarından çok daha hızlı bir şekilde gerçekleşmiş ve güncel anlayışın aksine, erken evrendeki süper kütleli kara deliklerin içinde bulundukları galaksilerden önce oluşmasına olanak tanımış olabilir.


Daha Küçük Karanlık Madde Halelerinde Çöküş İçin Gereken Kritik Kütleye Ulaşılmayabilir


Araştırmacılardan Carlos R. Argüelles, “Bu yeni oluşum senaryosu, süper kütleli kara deliklerin erken evrende nasıl önceden bir yıldız oluşumuna gerek olmadan oluştuğuna doğal bir açıklama sağlayabilir,” diyor.


Bu yeni modelin bir diğer ilgi uyandıran sonucu da, bazı cüce galaksileri
çevreleyenler gibi, daha küçük karanlık madde halelerinde çökerek bir kara delik haline dönüşmek için ulaşılması gereken kritik kütleye ulaşılmayabileceği.


Araştırmacılara göre, bu durum daha küçük cüce galaksilerin, merkezlerinde olması beklenen kara delikler yerine bir karanlık madde çekirdeğiyle kalmasını sağlayabilir.


Argüelles, “Bu model karanlık madde halelerinin merkezlerinde nasıl yoğun konsantrasyonlar barındırabileceğini gösteriyor. Ve bu süper kütleli kara deliklerin oluşumlarını anlamaya yardımcı olmakta kritik bir rol oynayabilir,” diyor.

Araştırmacılar bu çalışmada, çekirdek-hale arasındaki bu tür karanlık madde dağılımlarının kozmolojik bir çerçevede gerçekten de oluşabileceğini ve evrenin yaşam süresi boyunca da sabit kalmayı sürdürebileceğini ilk kez kanıtladıklarını söylüyorlar.


Ekip ileride yapılacak çalışmaların, evrenin en erken zamanlarındaki süper
kütleli kara delik oluşumları konusuna daha fazla açıklık getirmesini umuyor.

Orijinal makale: ScienceDaily

CEVAP VER

Please enter your comment!
Please enter your name here