İnsan faaliyetleri nedeniyle karbondioksit salınımları artıyor ve bu da hava sıcaklıklarını artırıyor. Bu durumun olası etkileri arasında şiddetli hava şartları ve kutup buzlarının erimesi de bulunuyor.
Dünya’nın ortalama hava sıcaklığı yaklaşık olarak 15 derece ama geçmişte bu çok daha fazla ve düşük derecelere ulaştı. Bunlar doğal ısı dalgalanmaları ama bilim insanları şu anda sıcaklıkların diğer birçok seferde olandan daha hızlı bir şekilde artış gösterdiğini söylüyor.
Bu durum, Dünya atmosferinin Güneş’in enerjisinin bir kısmını tutmasını anlatan sera etkisiyle ilişkili. Dünya yüzeyinden uzaya geri yayılan Güneş enerjisi sera gazları tarafından emiliyor ve tüm yönlere doğru yeniden yayılıyor. Bu olay hem aşağı atmosferin hem de gezegenin ısınmasına yol açıyor. Bu etki olmasaydı, Dünya yaklaşık 30 derece daha soğuk olurdu ve yaşam için pek elverişli bir ortam olmazdı.
Bilim insanları, endüstri ve tarım faaliyetlerinden salınan gazların daha fazla enerji tutması ve ısıları yükseltmesi nedeniyle insanların doğal sera etkisini artırdığına inanıyor. Bu, iklim değişikliği ya da küresel ısınma olarak biliniyor.
Isınmanın Kanıtları
Dünya Meteoroloji Örgütü’ne (WMO) göre, Dünya sanayileşmenin yaygınlaşmasından önce olduğundan yaklaşık bir derece daha sıcak. Kayıtlara geçen en sıcak 20 yılın tümü de geçtiğimiz 22 yıl içinde gerçekleşti ve 2015 – 2018 yılları en sıcak yıllar listesinin en tepesindeki dört yıl oldu.
Dünya genelinde, 2005 ve 2015 arasındaki dönemde, ortalama deniz seviyesi yılda 3.6mm oranında yükseldi.
Yükselen deniz seviyelerinin başlıca nedeninin eriyen buzlar olduğu düşünülüyor. Uydu verileri 1979’dan bu yana Kuzey Kutup Bölgesi’ndeki deniz buzlarının ciddi anlamda azaldığını ve Grönland Buz Tabakasında son yıllarda rekor bir erime gerçekleştiğini gösteriyor. Veriler aynı zamanda, Batı Antarktika Buz Tabakasının da kütle kaybetmekte olduğunu ortaya koyuyor. Yakın zaman önce yapılan bir çalışma da, Doğu Antarktika’nın da kütle kaybetmeye başlamış olabileceğini öne sürüyor.
Isılar Gelecekte Ne Kadar Artacak?
Yapılan çoğu simülasyon, 1850 ve 21’inci yüzyılın sonu arasındaki küresel yüzey sıcaklığı değişiminin muhtemelen 1.5 dereceyi aşacağını gösteriyor.
WMO mevcut ısınmanın bu şekilde devam etmesi halinde, bu yüzyılın sonunda sıcaklıkların 3-5 derece artabileceğini söylüyor. Uzun zamandır sıcaklıklarda meydana gelecek 2 derecelik bir artışın tehlikeli olacak bir ısınma olacağı söyleniyor ve bilim insanları ve karar verici mercilerdeki insanlar ısınma seviyesini 1.5 dereceyle sınırlamanın daha güvenli olacağını belirtiyorlar.
Ama bilim insanları, biz şu anda sera gazı salınımlarını önemli ölçüde azaltsak bile bu etkilerin devam edeceğini söylüyor. Büyük su kütlelerinin ve buzların ısılardaki değişimlere tepki vermesi yüzlerce yıl alabiliyor ve karbondioksitin atmosferden atılması da on yıllar gerektiriyor.
İklim Değişikliği Bizi Nasıl Etkileyecek?
Değişen iklimin etkilerinin ne kadar büyük olacağı konusunda belirsizlik var. Bu durum temiz su kıtlığına yol açabilir, gıda üretimi becerimizi ciddi ölçüde değiştirebilir ve seller, fırtınalar ve sıcak dalgaları nedeniyle meydana gelen ölümlerin sayısı artırabilir.
Dünya ısındıkça daha fazla su buharlaşıyor ve bu da havada daha fazla nem olmasına yol açıyor. Bu çoğu bölgenin daha şiddetli yağmurlar ve bazı bölgelerin de daha şiddetli kar yağışları alacağı anlamına geliyor. Ama sıcak yaz dönemlerinde iç bölgelerdeki kuraklık riski de artıyor. Fırtınalar ve yükselen deniz seviyeleri nedeniyle daha fazla selin gerçekleşmesi bekleniyor.
Hızla meydana gelen değişimle başa çıkmak için en az donanıma sahip olan fakir ülkelerin en çok zararı gören ülkeler olabileceği düşünülüyor.
Yaşam alanları canlı türlerinin adapte olabileceğinden daha hızlı bir şekilde değiştiği için, bitki ve hayvan soylarının tükeneceği tahmin ediliyor. Ve Dünya Sağlık Örgütü, sıtma, suyla bulaşan hastalıklar ve yetersiz beslenme oranlarındaki artışın milyonlarca insanın sağlığını tehdit edebileceği uyarısında bulundu.
Atmosfere daha fazla karbondioksit salındıkça, okyanuslar da bu gazı daha çok çekiyor ve bu da suların daha asidik olmasına yol açıyor. Bu durum mercan resifleri için ciddi sorunlar oluşturabilir.
Küresel ısınma muhtemelen daha fazla ısınma yaratacak başka değişimlere de yol açabilir. İklim değişikliğine karşılık vermek ve müdahale etmek bizim bu yüzyılda karşı karşıya olduğumuz en büyük meydan okumalardan biri.
Orijinal makale: BBC News
