Ana Sayfa Blog Sayfa 11

Kuantumla iletişimde devrim

Geçen yıl ağustosta Çin tarafından uzaya fırlatılan ve adını Çinli felsefeci Micius'tan alan uydu, Dünya'nın ilk kuantum uydusu olma özelliğini taşıyor. Bu unvanı hak etme gerekçesi, diğer uydular Dünya ile iletişim kurarken klasik elektromanyetik dalgaları kullanırken, Micius'un kuantum dolanıklık özelliğine sahip fotonlar, yani ışık zerreleri kullanması. 'Kuantum dolanıklık', Albert Einstein'ın ilk fark ettiği ve "uzaktan tuhaf etki" ismini verip eleştirdiği, iki...
Fiziksel kusurlar ve organ yetersizlikleri bireyin yaşamı süresince bir takım engeller yaratabilecek unsurlardandır. Fiziksel yetersizliği bulunan bireyler, onları sadece kendi sorunlarına odaklanmaktan uzaklaştıracak ve başkalarıyla ilgilenmeleri doğrultusunda teşvik edecek yardımcı birilerini bulamadıkları takdirde, sürekli olarak fiziksel yetersizlikleri ve hareket etme güçlükleri ile ilgilenerek dikkatini yeterince çevreye yöneltmeyi öğrenemezler. Bu yaklaşım aynı zamanda onların zihinsel gelişimlerini de yavaşlatmakta, bedenlerini sürekli...
Buckminster Fuller (1895-1983), Amerikalı felsefeci, mühendis, mimar ve mucittir. Bir mekanı en az malzeme ile örtme olanağı sağlayan ünlü jeodezik kubbeyi ve Dymaxion otomobilini icat etmesi ile ünlenmiştir. İcatları yanında Fuller ilginç kişiliği ile de dikkat çeker. 1960'larda tasarımları ile dünyaca ünlü olan Fuller, sürekli seyahat ederdi. Öyle çok seyahat ederdi ki, yılda ortalama 300 günü, ziyaret ettiği yerlerin...
Kayıp kıta Atlantis miti; edebiyattan sinemaya, çizgi filmlerden New Age akımlara kadar modern kültürü en çok etkileyen mitler arasındadır. Kendi döneminin en ileri, dünyayı kontrol edebilecek güçte ütopik bir medeniyeti barındırdığına inanılan bu ada, maceracıların, mistiklerin, sanatçıların hayallerini süslemiştir. Peki, gerçekten Atlantis adası var mıydı? Bu iddianın kökeni nedir? Bu yazımızda kısaca bu sorulara cevap arayacağız. Atlantis adasından bahseden ilk...
Müslüman âlim Cabir Bin Hayyan (721- 815), ya da Batı'da bilinen adı ile Geber, bilim tarihçilerince modern kimyanın ve metalürjinin babası olarak gösterilir. Modern kimyanın temelini oluşturan kristalizasyon, damıtma gibi pek çok temel kimyasal süreci keşfetmiş, imbik ve retort gibi günümüz kimya laboratuvarlarında kullanılan 20'den fazla laboratuvar malzemesini geliştirmiştir. Bunların yanında Bin Hayyan, sitrik asit, asetik asit, cıva, kükürt, tartarik...
Havaya bir tenis topu attığınızı düşünün. Topun Dünya'dan gittikçe hızlanarak uzaklaştığını görseniz ne düşünürdünüz? Şüphesiz çok şaşırırdınız. Zira yer çekiminin, topun hızının gittikçe azaltmasını ve topun hızı eğer Dünya'dan kaçış hızı olan 40.270 km/saatten azsa topu Dünya'ya geri indirmesini beklerdik. Benzeri bir beklenti evrenimiz için de geçerlidir. Evrenimiz, 13,8 milyar yıl önce Büyük Patlama (Big Bang) olarak bilinen bir açılma...
Yaşamın da bir gün sonunun gelecek olması ve her geçen dakika bu sona doğru ister istemez, adım adım devam eden ilerleyiş, yaşamın anlamını düşünen bir bireyi hayatı sorgulayarak nihai bir amaç edinmeye teşvik eder. Yaşamın anlamı, kişiye göre öznel olarak belirlenen üstünlük hedefi doğrultusunda her insanda değişiklik gösterir. Alfred Adler, Bireysel Psikoloji Teorisinde bireyin doğuştan gelen üstünlük duygularına oldukça önem vererek...
Pisagor teoremini hepimiz biliriz, ancak çoğu insan bu teoreme adını veren Antik Yunanlı felsefeci ve matematikçi Pisagor'un (MÖ 570- MÖ 495) garip yönlerini bilmez. Pisagor'un 'müritleri' diyebileceğimiz takipçileri vardı ve bunlar sayılara mistik özellikler atfederlerdi. Pisagor grubuna yeni katılan birisinin, tam olarak kabul edilmesi için, beş yıl boyunca konuşmaması gerekirdi, böylece grubun sırları korunurdu. Pisagorcular vejetaryendi, et ve balık...
Depresyon ve anksiyete, çağımızın en önemli sağlık sorunları arasında yer almakta. Bilim dünyası, uzun zamandır, BDNF hormonu eksikliğiyle depresyon arasında bir ilişki olduğunun farkında. Beyin türevli nörotrofik faktör (BDNF hormonu), BDNF geninde sentezlenen, nörotrofin ailesinden bir büyüme faktörü olan salgı proteinidir. BDNF; nöron gelişimini, canlılığını ve işlevlerini devam ettirmekte çok önemli rolü olan bir hormondur. Prozac gibi anti-depresan ilaçların, BDNF hormonu...
Geçtiğimiz ay İngiltere Swansea Üniversitesi'nden Jeffrey Davies'in ekibinin yayınladığı bir çalışmaya göre, oruç tutmak zihin gücünü artırabilir. Oruç tutanlarda iştahı artıran bir mide hormonunun, yeni beyin hücrelerinin büyümesinde ve bu hücrelerin yaşlanmaya karşı korunmasında önemli rol oynadığı yönünde yeni bilimsel veriler elde edildi. Bu veriler, oruç tutan insanların, oruç tutarken neden kendilerini zihinsel olarak yenilenmiş gibi hissettiklerini açıklayabilir. Söz konusu...
Araştırmacılar yüzyıllar boyunca doğanın tüm temel kuvvetlerini ve bunların tek bir teori içerisinde nasıl etkileşime girdiğini tanımlamaya çalıştılar. Birleşik alan teorisi olarak isimlendirilen bu teori, üzerinde yıllarca çalışan Albert Einstein'ın çabalarını boşa çıkardı. Fizikte bir alan, yerçekimi veya elektromanyetizma gibi bazı kuvvetlerin etkisi altındaki bir bölge olarak tanımlanır. Bir alan teorisi genel olarak neden fiziksel fenomenlerin oluştuğuna ve bu fenomenlerin...
Tükenmişlik sendromu ilk olarak 1970’li yıllarda insanlarla yoğun diyalog içeren meslek çalışanlarında gözlemlenen psikolojik bir sendrom olarak tanımlanmıştır. Kelime anlamıyla paralel şekilde “tükenmişlik” den kasıt uzun bir süreç içerisinde gelişen, iş stresine dayalı duygusal çökkünlük haliyle birlikte fiziksel yorgunluğun ve enerji kaybının eşlik ettiği bir tabloyu içermektedir. Pek çok sebep tükenmişlik sendromuna yol açabilir. Uygunsuz çalışma koşulları, kişilerin becerilerine uygun...
Antibiyotik direncinin doğurabileceği sorunlar uzun yıllardır konuşuluyor ve kullanıcılar bu konuda bilgilendirilmeye çalışılıyor. Ancak yeni çalışmalar her gün kullandığımız temizlik ürünlerinin de antibiyotik direncine sebep olabileceğini gösteriyor. University Of Birmingham ve Norwich Research Park’taki araştırmacılar kinolon antibiyotiklerine direnç geliştiren bakterilerin, sıkça kullandığımız antibakteriyel temizlik ürünlerinde bulunan “triklosan” direnci de geliştirdiğini keşfetti. Araştırmalara göre kinolon direnci mutasyonu bakterinin DNA’yı paketlemesini etkileyerek kendini...
Danimarkalı astronom Tycho Brahe (1546-1601), bilim tarihçileri tarafından bilimsel devrimi yapan beş bilim insanından biri olarak anılır. Ay üstü alemde değişiklikler olduğunu gösteren ve kendi döneminin en iyi astronomik gözlem verilerini toplayan Brahe'nin, bilimsel devrim açısından önemi tartışılmazdır. Brahe'nin hayatı ilginç detaylarla doludur. İkizini bebekken kaybeden Brahe, daha iki yaşındayken amcası tarafından kaçırılmış ve ailesinden uzakta büyütülmüştür. 20 yaşındayken, bir...
Yasalar, genelde fizik ve biyoloji gibi doğa bilimlerinde açığa çıkan kesin ya da istatistiksel matematiksel düzenliliklerdir. Ancak yasaların, sadece doğa bilimlerinde ortaya çıktığını sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Biz konuşurken, yazı yazarken, film çekip tiyatro yaparken kullandığımız kelime adedi farkında olmasak da Zipf Yasası olarak bilinen bir yasaya uyar. Bu yasa, ismini bu yasayı popülarize edip, ilk defa açıklamaya çalışan Amerikan dil...
University of Sheffield’da yapılan araştırmalar kan gruplarının sinir sisteminin gelişiminde önemli rol oynadığını gösterdi. Kan grubundaki farklılıklar bilişsel gerilik yaratacak hastalıklara yatkınlık sağlayabilmektedir. Bu araştırmalara göre kan grubu “0” olan kişilerin beyninde daha fazla “gri madde” bulunur. Gri madde sayesinde “0” kan grubuna sahip kişilerin Alzehimer gibi hastalıklara yakalanma olasılığı A, B, ve AB kan gruplarına sahip kişilerden daha düşüktür. Sheffield’ın...
NASA’ya ait Kepler uzay teleskobu takımı 10 tanesinde yaşam olma ihtimali olan, toplam 219 tane yeni gezegen keşfetti. Bu 10 gezegenin en büyük ortak özelliği ise Güneş’e uzaklık olarak yaşama elverişli yörüngelere sahip olmaları. Öyle ki bu uzaklıktaki gezegenlerde suyun sıvı olarak yüzeyde birikebileceği tahmin ediliyor. Teleskop Gözlemleri Sonuç Verdi Cygnus takımyıldızının 4 yıl süren gözlemlerinden elde edilen veriler oldukça çarpıcı....
psikoterapi
Depresyona girmiş hasta, kendini yiyip bitiren dertler yığının altında kalmış bir haldedir. Geçmiş deneyimler, fizyolojik problemler, çevresel stresörler ve kişisel özellikler gibi pek çok unsur psikolojik süreçlerine etki etmektedir. Bu süreçte kişinin ya üzerindeki buhrandan kurtulmak için az da olsa ümit sahibi olduğunu veya öz kaynaklarına güveni azaldığı için kendinde mücadele gücünü bulamadığını, belki de olası değişimlerden kaçındığını görebiliriz. Bilişsel...
Kurt Gödel (1906-1978); Aristo, Tarski ve Gottlob Frege ile beraber, tüm zamanların en önemli mantıkçıları arasında gösterilir. Gödel, mantıkta yapılan en önemli çalışma olarak gösterilen ve adını taşıyan eksiklik teoremlerini ispatladı, seçim aksiyomu ile süreklilik hipotezinin kümeler teorisi ile tutarlı olduğunu gösterdi. 2. Dünya Savaşı'nda Princeton'a kaçan Gödel, burada Einstein'la çok yakın dost oldu. İki dost her gün uzun...
7 Mart 2009 tarihinde, diğer yıldızlar etrafında dönen, dış gezegenler olarak bilinen gezegenleri tespit etmesi için Kepler Uzay Teleskobu uzaya fırlatıldı. Kepler, o tarihten itibaren 150 bin yakın yıldızı gözlemledi. Kepler'in amacı, astronomların 'geçiş' dediği fenomenleri tespit etmekti. Geçiş, bir dış gezegenin yıldız etrafında dönerken, Dünya ile yıldız arasından geçmesine verilen isimdir. Bu sırada gezegen, yıldızın ışığının bir kısmını...
Astroloji, insanların ilgisini yüzyıllardır çekiyor. Anketlere göre insanların yüzde 90'ı doğum tarihinin hangi burçla ilişkili olduğunu bilirken, yarısı düzenli olarak burç yorumlarını okuyor. Bu yüzden astroloji; medyanınvazgeçilmez bir parçası haline geldi. Ancak tüm bu yaygın ilgiye rağmen, insanların büyük çoğunluğu burçlarını yanlış biliyor. Siz gerçek burcunuzu biliyor musunuz? Astrolojinin kökeni 3 bin yıl geriye, Mezopotamya'daki Babillere kadar gider. Babiller, gözlemevleri...
Isaac Newton (1643-1727), tarihin gördüğü en önemli bilim insanlarından birisidir; hatta birçok kişi için en önemlidir. 1687 yılında yayımlanan eseri Philosophie Naturalis Principia Mathematica (Doğa Felsefesinin Matematiksel İlkeleri) ile uçaklarımızı uçuran, arabaların ve günlük hayatta kullandığımız diğer eşyaların yapımında kullanılan klasik mekaniğin temellerini attı. Bu kitap, tartışmasız bir biçimde, yazılmış en etkili ve önemli bilimsel eserdir. Newton, evrensel çekim kanununu...
British Columbia Üniversitesi'nden birkaç araştırmacı, zaman makinesi için matematiksel bir model ortaya attı. Araştırmacılardan uzmanlık alanı Einstein'ın genel görelilik teorisi olan Benjamin Tippett, matematik ve fizik kullanarak, zamanda yolculuk için bir yöntem tanımlayan bir formül oluşturarak bu çalışmayı Classical and Quantum Gravity dergisinde yayınladı. Tippett, "İnsanlar zaman yolculuğunu kurgu olarak düşünüyorlar" diyor ve ekliyor, "bunun mümkün olmadığını düşünmeye eğilimliyiz, çünkü gerçekte...
Freud’un gelişim döneminin dine bakışının şekillenmesi açısından olumsuz bir ortam oluşturduğunu daha önce belirttik. Freud’un kendi yöntemiyle, onun hayatını ve özellikle çocukluk dönemini inceleyen Ana Maria Rizzuto, Freud’un “kendi bireysel dini gelişimini evrensel normlar haline dönüştürerek genelleştirdiğini” söylerken, Freud’un büyüdüğü ortamın Tanrı’ya inanmak için uygun olmadığını ve kendi tecrübelerini evrensel doğrular olarak değerlendirdiğini söylemektedir. Bu bilgiler ışığında Freud’un aile ortamındaki...
Dünyamız henüz yeni keşfedilmiş bir meteor kümesinin tehlikesi altında olabilir. Bu meteorların gerçekten de Dünyamıza çarpma riski bulunuyor. Çek Bilim Akademisinden bir grup astronomun, Taurid meteor akımını incelemeleri sonucu yayınladıkları bilgilere göre söz konusu meteor akımı en etkin meteor yağmuru dönemini ekim ve kasım aylarında geçiriyor. Ülkemizde “yıldız kayması” olarak anılan ama aslında meteorların atmosferimize girip sürtünmeyle yanması sonucu oluşan...
Kişiliğin gelişiminde doğum sırasının önemi üzerinde duran önemli teorisyenlerden bir tanesi Alfred Adler’dir. Adler, anne babanın birbiriyle işbirliği içerisinde bulunduğu özverili bir ortam içinde olsa dahi, çocukların aile içerisindeki konumlarının birbirinden farklı sosyal koşullara tabi olması sebebiyle, farklı kişilik sergilediklerini savunmuş, yaşanan deneyimleri ilk çocuk, ortanca çocuk, en küçük çocuk ve tek çocuk deneyimleri olarak ayrı ayrı sınıflandırmıştır. Adler'e göre ilk...
Bilim adamları yeni buldukları bir yöntem sayesinde Einsten’ın eşdeğerlik prensibini test etme şansı buldu. Galileo’nun Pisa kulesinden iki cismi atıp, aynı yükseklikten atılan bütün cisimlerin eşit sürede yere düştüklerini gösterdiği meşhur deneyden esinlenen bilim insanları buldukları yeni yöntem ile atomlar üzerinde benzer bir deney yaparak Einstein’ın teorisini test ettiler. Dr. Magdelana Zych’in, geliştirdiği bu yöntem hakkında söylediklerine göre bu yöntem...
Beynimiz de bizimle beraber yaşlanır, bu yaşlanma, hem yaş ilerledikçe öğrenmeyi zorlaştırır hem de hafıza sorunlarına yol açar. Stanford Üniversitesi'nden bilim insanlarının yaptığı bir araştırma, yaşlanmayla gelen zihinsel sorunları çözmeye çalışanları ümitlendirdi. Bilim insanları farelere, insan göbek bağından alınan kanda bulunan bir proteini enjekte ederek, yaşlanmanın getirdiği hafıza zayıflamasını ve öğrenme problemlerini geriletmeyi başardılar. Benzer bir sonuç daha önce...
Eskiden peptik ülser ve gastritin fazla stres, baharatlı gıda tüketimi ya da yüksek asitten kaynaklandığı düşünülürdü. Dr. Barry Marshall'ın (d:1951) farklı bir hipotezi vardı, ona göre bu hastalıkların sorumlusu Helicobacterpylori isimli bakteri idi. 1980'lerde, midenin asitli ortamında hiçbir bakterinin yaşayamayacağına inanan bilim insanı ve doktorlar bu hipotezle alay ettiler. Marshall daha sonra şöyle diyecekti: "Herkes bana karşıydı, oysa ben haklı...
Ünlü felsefeci Kant "Beni Allah'ın varlığına ikna eden iki şey vardır: Biri vicdanımdaki ahlak yasası, diğeri de başımın üstündeki sonsuz yıldızlı gökyüzü" demiştir. Gerçekten de Evren, insanı hayran bırakacak bir genişlik ve ihtişama sahiptir. Gece gökyüzünde, biz bu ihtişamın çok küçük bir kısmı olan kendi galaksimiz içindeki yıldızları görürüz, oysa galaksimiz dışındaki derin evren, aklımızın sınırlarını zorlayan gizemli cisimlerle...
Dikkat Eksikliği Nedir? Dikkat eksikliği kişinin özellikle sevmediği işlere odaklanamama, sevdiği işlere ise aşırı odaklanma kusurudur. Dikkat eksikliği olan çocuklar zaman planlamasında zorluk çekerler ve anne babaları tarafından sürekli işini yapması konusunda uyarılırlar. Hastalığın ortaya çıkış öyküsü genellikle çocuğun beyninin yanlış eğitilmesi, dolayısıyla hatalı davranışsal alışkanlıklar edinmesiyle alakalıdır. Dikkat eksikliği mutlaka çocuklukta başlar ve genellikle 7 yaşından önce ilk dikkat...
Bugünlerde en çok konuşulan ve oynanan oyuncak büyük ihtimalle stres çarklarıdır. Pek insanların bunu kullanmasının arkasında yatan sebepler neler? Bu tip oyuncakların sanıldığı gibi yararlarının yanında beklemediğimiz olumsuz etkileri de olabilir mi? Bu yazımızda bunlara değinmeye çalışacağız. Kullanıcı deneyimlerinden elde edilen bilgilere göre, insanlar stres çarkını çevirdiklerinde oldukça tatmin edici bir hisse kapılıyorlar. Bir pazarlama yöntemi olarak mı sunulduğu şüpheli...
Her yıl fizik, kimya, barış, edebiyat, tıp ve ekonomi alanlarında verilen ve verildiği alanların en prestijli ödülü olan Nobel Ödülü, ismini İsveçli mucit Alfred Nobel'den (1833-1896) almaktadır. Alfred Nobel, dinamiti ve balistit gibi silah yapımında kullanılan birçok patlayıcıyı icat etti. Aynı zamanda silah sanayisine yatırım yapmış bir mucitti. Nitekim silah sanayisinden yüklü paralar kazandı. 1888'de kardeşi Ludvig öldüğünde, bir Fransız...
Sihirbazlar, her zaman insanların ilgisini çekmişlerdir. Çocukluğumuzda sihirbazların yaptıklarının illüzyon olduğunu öğrendiğimiz zaman yaşadığımız hayal kırıklığını çoğumuz hatırlarız. Ancak, yaşadığımız evrendeki küçük parçacıkların davranışını belirleyen bir teori vardır ki, sihirbazların bile zor hayal edebileceği olguları öngörür; bu teori meşhur kuantum teorisidir. Bu yazımızda, kuantum teorisinin ortaya koyduğu ve deneysel olarak gösterilmiş birkaç “sihirli” olguyu, yaşadığımız dünyadan örneklerle aktarmaya çalışacağız. KAYBOLUP...
Tuzlu gıdalar tükettiğimizde susayacağımızı düşünürüz. Bugüne kadar bilimin söylediği buydu. Ancak yapılan araştırmalar sonucun beklendiği gibi olmadığını gösterdi. Tuzlu yemek susatmıyor, hatta acıktırıyor gibi görünüyor. Avrupa Uzay Ajansı, Çin ve Rusya’nın ortak projesi olan Mars500 projesi kapsamında Mars’a gidecek astronotların fiziksel ve psikolojik sağlık durumu hakkında fikir sahibi olabilmek için on erkek üzerinde deney yapıldı. Denekler, uzay aracını taklit etmek için...
Anksiyete bozukluğu, günlük yaşamda stres algısına karşı aşırı duyarlılık, stresi tolere etmede güçlük, tehlike şiddetini olduğundan fazla hissetme, ani ya da aşırı reaksiyon verme ve bunun sonucunda stresle baş edebilmek için sıklıkla işlevsel olmayan savunma mekanizmalarına başvurup geçici bir rahatlama arayışına girilmesi sürecinin kronikleşmiş halidir. Anksiyete bozukluğu yaşayan kişi, yaşamının pek çok alanında sorunlarla baş etmede zorluk yaşar. Kaçınma davranışları ve olumsuz...
Basel Üniversitesine ait Swiss Nanoteknoloji Enstitüsünde çalışan bazı araştırmacılar ilk kez hidrojen bağlarını doğrudan tespit etmeyi başardılar. Evrenimizde çok temel bir rol oynayan Hidrojen, özellikle organik moleküller ve dolayısıyla yaşam için olmazsa olmaz bir elementtir. Bazı makro moleküller birbirlerine “Hidrojen Bağı” adı verilen bağlarla tutunurlar. Nükleik asitlerin ve proteinlerin özelliklerini belirlemede çok büyük bir rol oynayan hidrojen bağlarının suyun kaynama...
Manchester Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, temiz içme suyuna erişimi olmayan bölgelerde yaşayan milyonlarca insana yardım edebilecek bir buluşla, tuzu deniz suyundan verimli bir şekilde filtrelemek için kullanılabilecek grafenden yapılmış bir elek mekanizması geliştirdiler. Araştırmaya liderlik yapan Dr. Rahul Nair; grafen oksit zarı deniz suyunu arındıran elek haline getirmek için, onda küçük gözenekler açmak gerektiğini fakat bu gözeneklerin bir nanometreden daha küçük ve...
Tarihte bilinen ilk psikoterapi metodunun, Hıristiyan din görevlilerinin kutsal kitap ve Hıristiyan gelenekleri çerçevesinde kilisede yerel halka yönelik, yaşam ve din üzerine pek çok konuda verdikleri danışmanlık hizmeti olduğu kabul edilmektedir. Hıristiyan kiliselerindeki din görevlilerine ‘pastor’ adı verilmektedir. Bu sebeple Hıristiyanlar arasında yaygın olarak kullanılan Hıristiyan din görevlilerinin verdiği dini danışmanlık sistemine ‘Pastoral Danışmanlık’ adı verilmiştir. Bir pastorun danışan kişiye...
Bu Mayıs ayı, keyifli bir gökyüzü gözlemi yapmak için mükemmel bir ay! Space.com sitesinin raporuna göre bu ay (Mayıs 2017), Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter ve Satürn gözle görülebilir hale gelecek. İşte size bu gezegenleri kendi kendinize görebilmeniz için küçük bir rehber: Merkür17 Mayıs sabahı en büyük uzanımına ulaşacak olan Merkür’ü, Mayıs ayı boyunca her sabah Güneş’in doğmasından 30-60 dakika...
Şanslıyız ki artık doğadaki atık poşetleri yok edebilecek bir kimyasal yöntem bulduk. Bu buluşa en çok katkısı olan canlı ise, ilginçtir ki, tırtıllar. “Çöp-obur” diyebileceğimiz bu tırtıllar bildiğimiz plastik alışveriş poşetlerini ve polietilenden oluşan benzer yapıdaki atıkları kolayca yok ediyor/dönüştürüyor. Bilim insanları, çöp-obur tırtıllardan esinlenerek daha temiz bir doğa oluşturmayı planlıyor. Birçok arı yetiştiricisi, (petek güvesinin larva hali olan) tırtılların...
Çocuklarda ihmal edilmenin psikolojik etkileri üzerinde duran Alfred Adler, bu durumun ilerleyen yıllarda kişilik gelişimi üzerinde yol açtığı sorunlara değinmiştir. Adler, şımarık çocuklardan daha düşük sıklıkta karşılaşılsa da tıpkı onun gibi gerçeklikten ayrı, kurgusal bir yaşam görüşüne sahip olan bir diğer sorunlu çocuk tipinin ihmal edilmiş çocuğun durumu olduğunu belirtir. İhmal edilmiş çocuk, başta annesi olmak üzere ona güven duygusunu aşılayacak...
  Asıl adı Leonardo Bigollo olan ünlü matematikçi 12 ve 13. Yüzyıllarda yaşadı. Roman rakamlarının yaygın olarak kullanıldığı bu dönemde yaşayan Leonardo Bigollo’yu insanlık Fibonacci takma ismiyle tanıdı. Fibonacci’nin, sık sık Kuzey Afrika’yla ticaret yapan babası (Guglielmo), saygıdeğer ve tanınmış bir tacirdi. Fibonacci bu açıdan çok şanslıdır çünkü Arap rakam sistemini babası sayesinde keşfedecektir. İslam’a karşı yapılan haçlı seferlerinin sürdüğü o...
Kuasar gözlemleri, Hubble sabiti için daha yüksek bir değeri doğruluyor. Evrenin ne kadar hızlı genişlediğine dair yeni bir tahmin, sürmekte olan tartışmada daha hızlı genişleme iddiasını destekliyor. Göz kırpan ışıklar, resimde görülen beş kuasar, bilim insanları için evrenin genişleme oranının yeni bir ölçüsü haline geldi. Tip 1a süpernovalardaki gözlemler, kozmik mikrodalga arka planı çalışmalarındaki verilere nazaran daha hızlı bir genişleme oranını...
Muhammed Abdüs Salam (1926-1996) elektrozayıf etkileşim ile ilgili çalışmalarından dolayı 1979 yılında Fizik Nobel Ödülü'nü kazanan kuramsal fizikçidir. Abdüs Salam, bilim yapmaya kendisini yöneltenin Kur'an olduğunu ifade etmiştir. Fizik çalışmalarını gerçekleştirirken bir yandan da Kur'an dinleyecek kadar Kur'an ile sıcak bir ilişki içerisindeydi. Abdüs Salam Nobel Ödül töreninde, Kur'an-ı Kerim'in Mülk Suresi üçüncü ve dördüncü ayetlerini okuyarak ödülünü aldı....
Bilim insanları, holmiyumun tek atomlarını kullanarak veri depoladılar. Her 0 ve 1, atomun manyetik alanının yönünden faydalanılarak kodlandı. Holmiyum tabanlı bu teknoloji daha küçük sabit disklere kapı aralayabilir. Tek atomlu bit, yüksek yoğunluklu manyetik depolama ortamı için klasik yaklaşımın nihai sınırını temsil eder. Şu ana kadar, en küçük, tek tek adreslenebilir çift durumlu manyetik bir bit 3-12 atom içeriyordu. İsviçre'de École...
1969-1972 yılları arasında insanlık tam altı kere Ay’a insanlı uçuş yaptı. 12 kişi Ay’da gezinme şansına sahip oldu. 45 yıl önce gerçekleşen bu misyonların doğruluğu tüm astronomlar ve ülkelerin uzay ajansları tarafından kabul edilse de ciddi sayıda insan Ay inişlerinin kandırmaca olduğu kanaatinde. Her beş Amerikalı’dan biri ve her dört Rus’tan biri Ay’a gidilmediğine inanıyor. 2001 yılında Fox kanalının...
Ebu Reyhan Muhammed El-Biruni (973-1048), bilim tarihçilerine göre antropoloji, Hindoloji ve jeodezinin öncüsü olarak gösterilir. Biruni, Aristo’yu eleştirmiş; boşluğun mümkün olduğunu, gezegenlerin dairesel yörüngelerde hareket etmek zorunda olmadığını ifade etmiştir. Ayrıca deneylerin otoritenin üstünde olması gerektiğini ifade ederek, bilimsel metodun öncülüğünü de yapmıştır. Biruni, Dünya’nın çapını, çevresini ve eğimini şaşırtıcı bir hassaslıkla ölçmüştür. 13 yıl Hindistan’da gözlem ve araştırma...
NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu, Samanyolu galaksimizin merkezinde yer alan kara deliğin en son yaklaşık 6 milyon yıl önce büyük bir gaz yığınını yiyip bitirirken, aynı zamanda son büyük öğününü de tüketmiş olduğunu buldu. Bu öğünden sonra, sıkışmış kara delik, Fermi Kabarcıkları adı verilen ve şu anda galaksimizin merkezinde yukarı ve aşağı doğru dalgalar halinde kabaran milyonlarca güneşe eşdeğer ağırlıkta muazzam...
Kuantumla zengin olmanın iki yolu var. Birincisi maddenin özelliklerini tarif eden Kuantum teorisini kullanıp yeni bir teknoloji geliştirerek ve insanlığa katkıda bulunarak zengin olmak. İkincisi ise “Kuantum” ismini anlamsız cümlelerin içinde kullanıp; insanlara zenginlik, sağlık, daha iyi bir yaşam vadedip, kısaca insanları kandırarak zengin olmak. Bu ikinci yöntem, Neo-Pagan bir akım olarak nitelendirilebilecek New Age akımının temsilcileri tarafından da...
Bilim insanları Pasifik okyanusunun güneybatısında büyük çoğunluğu sular altında olan Zealandia olarak adlandırılan bölgeye yeni bir kıta denebileceğini iddia ediyor. GSA Today dergisi Mart/Nisan 2017 sayısında yer alan makaledeki jeofiziksel veriler, Yeni Zelanda ve Yeni Kaledonya’yı da içeren 5 milyon kilometrekarelik bu bölgenin kırılmamış tek bir kıta kabuğu parçası olduğuna ve jeolojik olarak Avustralya’dan ayrı olduğuna işaret ediyor. Ancak resmi olarak...
Francis Bacon (1561-1626), çoğu bilim tarihçisine göre modern bilimsel metodun kurucularındandır ve bilimsel devrimin gerçekleşmesinde kilit rol oynamıştır. Bacon, o kadar büyük bir deney ve gözlem aşığı idi ki, ölümü bile yaptığı bir deneyden kaynaklandı. Karlı bir günde, şehirlerarası yolculuk yaparken Bacon’ın aklına ilginç bir fikir geldi. Etin karla doldurulması durumunda daha geç bozulacağını düşünen Bacon, bu fikrini doktor...
Hepimizin hikâyesi 13.8 milyar yıl önce çok ufacık bir noktada başladı. Bu başlangıçtan itibaren milyarlarca yıldır durmadan genişleyen, genişledikçe yıldızların ve yıldızların içerisinde yaşamamızı mümkün kılan elementlerin oluştuğu, muazzam süreçlerin gerçekleştiği bir evrende yaşıyoruz. 20. yüzyıla girdiğimizde evrenin nasıl oluştuğuna dair bilimsel bir teori mevcut değildi. 1927 yılında Belçikalı fizikçi ve din adamı Georges Lemaitre, Einstein’ın geliştirdiği genel izafiyet teorisi...
Hz. Ömer’in İskenderiye Kütüphanesi’ni yaktırdığı, Hz. Ömer’in vefatından 600 yıl kadar sonra ortaya atılmış ve daha önceki hiçbir İslami, Hıristiyan, Yahudi kaynakta geçmeyen ve birçok tutarsızlıkları olan bir söylentidir. Türkiye’de, İslam’ı eleştirmeye hevesli bazı ateist yazarların ve Batı’daki bazı İslamofobik oryantalistlerin beraberce sahip çıktığı bir söylenti vardır. Bu söylentiye göre 642 yılında İskenderiye Hz. Ömer tarafından fethedildiğinde, Hz. Ömer komutanı...
Werner Heisenberg (1901-1976), Kuantum fiziğinin kurucularındandır. Alman fizikçi, kendi ismi ile anılan “belirsizlik ilkesini” bulmuştur. Gelmiş geçmiş en önemli fizikçilerden biri olarak kabul edilen Heisenberg, fiziğe yaptığı katkılardan dolayı 1932 yılında, henüz 31 yaşındayken Nobel Ödülü’ne layık görüldü. Bütün başarılarına rağmen Heisenberg, deneysel fizik konusundaki bilgisizliği yüzünden 1923 yılında doktora sınavında neredeyse kalıyordu. Jürideki deneysel fizikçi Willey Wien, Heisenberg’e...
İbn-i Heysem: “Allah’ın ihtişamına ve yakınlığına erişebilmek için gerçeği ve bilgiyi aramaktan daha iyi bir yol olmadığına inandım” İnsanlığın en önemli icadı nedir? Bu sorunun olası cevaplarından biri bilimsel metottur. Bu metot sayesinde tıptan mühendisliğe, fizikten kozmolojiye kadar birçok alanda büyük ilerlemeler kaydettik. “Bu önemli icadı kim yaptı” sorusu sorulduğunda akla Newton (1643-1727) veya Galileo (1564-1642) gibi isimler gelir. Bilim...
Paul Erdös (1913-1996), 20. yüzyılın en önemli matematikçilerdendir. Erdös, hayatını matematiğe adamış ilginç bir insandı. Hiç evlenmedi, kendi evi olmadı ve hayatında sahip olduğu bütün kişisel eşyalar bir bavula sığacak hacmi aşmadı. Kazandığı bütün ödülleri ya fakirlerle ve ihtiyaç sahipleriyle paylaştı ya da matematik problemlerini çözenlere ödül olarak verdi. Erdös, konferanstan konferansa, kampüsten kampüse gezerdi, sıkça meslektaşlarına misafirliğe gider,...
Yapay zekâdan korkmamıza gerek yok, makineler daha zeki ya da bilinçli varlıklara dönüşmüyorlar. Onlar sadece bizim onlara verdiğimiz görevleri yapıyorlar. İnsanlığa isyan eden, hatta onlara ciddi zararlar veren yapay zekâlar birçok filmin ve dizinin konusu oldu. Westworld, Person of Interest, Matrix, IRobot bu tip film ve dizilerin sadece bir kısmı. Bu tarz bilimkurgu yapıtları, insanları yapay zekâlar konusunda endişeye sevk...
Stubbins Ffirth (1784–1820), Pennsylvania Üniversitesi’nde araştırma yapan bir hekim ve bilim adamıydı. Ffirth, ölümcül bir hastalık olan sarıhummanın bulaşıcı olmadığını, bu hastalığa yazın sıcaklığı ve stresinin neden olduğunu düşünüyordu. Ffirth teorisinden o kadar emindi ki yaşadığı yüzyılda sadece İspanya’da 300.000 kişinin ölümüne yol açan, çalıştığı Pensilvanya’da her on kişiden birinin ölümüne yol açan bu hastalığın bulaşıcı olmadığını ispatlamak için kendi üstünde...
Güneş hakkında çözülemeyen gizemler fizikçileri meşgul ediyor. Neden Güneş’in kuzey kutbu, güney kutbuna kıyasla 80.000 santigrat derece daha sıcaktır? Nasıl olur da Güneş’in atmosferi, yüzeyinden daha sıcak olabilmektedir?  Neden Uranüs’ün böyle garip bir eksen eğimi var?  Kuiper Uçurumu nasıl ortaya çıktı? Bilim, sorulara cevap veren, gizemleri ortadan kaldıran bir disiplin olarak biliniyor. Ancak bilim, bazen insanların farkında olmadığı yeni ilginç...
Müslüman âlim Ebu Kasım El-Zahravi (936-1013), ya da Batı’da bilinen ismi ile Albucasis, çoğu bilim tarihçisine göre modern cerrahinin babasıdır. 30 ciltlik ünlü eseri Kitab El-Tasrif’te çoğu bugün de kullanılan yüzlerce cerrahi uygulamayı büyük bir hassasiyetle tarif etmiştir. Aynı eserde modern cerrahide hâlâ -geliştirilmiş tipleri- kullanılan 200 civarında kendi geliştirdiği aleti tanıtmıştır. Söz konusu eser 17. yüzyıla kadar cerrahide...
2007 yılında astronomlar, altı yıl öncenin verilerini incelerken çok güçlü ve kısa süreli, uzayın belirlenemeyen bir köşesinden gelen radyo sinyalleri keşfettiler. Bu sinyalleri uzaylılar mı gönderdi? Yoksa bunlar, magnetarlar olarak bilinen nötron yıldızları kaynaklı olabilirler miydi? Harvard Üniversitesinden Manasvi Lingam ve Abraham Loeb’in bu ay yayınladıkları bir makale çok ilginç bir teori ortaya attı. Onlara göre bilim insanları, akıllı yaşamın...
John Napier (1550-1617), matematiğin önemli konularından logaritmayı keşfeden ünlü İskoç fizikçi ve matematikçidir. Napier, aynı zamanda, ondalık işaretinin yaygınlaşmasını sağlamış ve “Napier’in kemikleri” isimli hesap aletini keşfetmiştir. Napier’in, büyü ve simya ile ilgilendiği de söylenir. Yine söylentilere göre cebinde bir kutu içinde siyah bir örümcek taşır, define avcılığı ile uğraşırdı. Napier’in doğaüstü güçleri olduğunu iddia ettiği siyah bir horozu...
Günümüzde bilimsel verilere dayanarak, bu Dünya’nın sonunun geleceğini kesin bir şekilde biliyoruz. Fakat kaçınılmaz sonun nasıl olacağını tam olarak bilmiyoruz.  Muhtemel birçok senaryo var: Güneşimizin yakıtının bitmesi, Dünyamıza büyük bir göktaşının çarpması, Dünyamıza yakın bir gama-ışın patlaması veya süper bir volkanın patlaması muhtemel senaryolardan sadece birkaçı. Dünyamız tam bir yaşam cenneti. Yüksek miktarda su içeriyor, koruyucu manyetik kalkana ve atmosfere...
Bilim dünyasında Nobel Ödülü almaktan daha prestijli bir şey varsa o da şüphesiz iki tane Nobel Ödülü almaktır. Tarihte ise bunu başarmış sadece dört isim tanıyoruz: Marie Curie, Linus Pauling, John Bardeen, Federick Sanger. Marie Curie Marie Curie, çift Nobel alma şanına erişmiş ilk bilim insanıdır. İlk Ödülünü fizik dalından alan Curie, ikinci ödülünü ise kimyadan almıştır. İlk aldığı Nobel Ödülü'nü...
- Advertisement -

Popüler Makaleler

Çok Okunanlar