İngiltere'deki Pfizer şirketindeki bilim insanları, 1992 yılında, yüksek tansiyon ve anjina pektoris isimli kalp hastalığına iyi gelebileceğini düşündükleri sildenafil isimli bir kimyasal üstünde çalışıyorlardı.
Aynı yıl Swansea'daki Morriston Hastanesi'nde, gönüllü anjina hastaları üstünde deney yapmaya başladılar. Ian Osterloh yönetiminde yapılan bu deneyler ilaç üstünde çalışan bilim insanlarını üzen bir sonuç ortaya çıkardı; ilaç anjina hastalığına iyi gelmiyordu.
Deneyler tam sonuçlanıp, ilaç...
Bilim insanları asırlardır insan bilincinin merkezini araştırıyor. Nörobilimdeki gelişmelere rağmen, hala bilincin nereden geldiğini ve nasıl ortaya çıktığını bilmiyoruz. Fakat araştırmacılar, bilinç açısından son derece önemli gibi görünen, beynin belli üç alanından oluşan bir ağı tespit ettikten sonra, bilincin fizyolojik kaynağını sonunda tespit ettiklerini düşünüyorlar.
Harvard Tıp Fakültesi Beth Israel Tıp Merkezi Dekanı olan baş araştırmacı Michael Fox, “ İlk...
Siz de uykuya daha rahat dalmak ve ertesi güne daha zinde uyanmak istiyorsanız, yapmanız gereken şey çok basit:
1) Yatmadan 5 dakika önce, bir sonraki gün için yapılacaklar listenizi bir kâğıda yazın.
2) Yatağa yatın.
3) Ertesi güne normal insanlardan daha enerjik uyanın.
Bu basit formülün arkasında elbette ki bir psikolojik çalışma yatıyor. Deneysel Psikoloji Dergisinde yayınlanan bir çalışmada bahsi geçen deney sonuçlarına...
Journal of Research in Personality'de yayınlanan yeni bir araştırmaya göre sanatsal uğraşları olan, macerayı seven ve meraklı insanlar, çevrelerini diğer insanlardan daha farklı bir gözle görüyorlar.Melbourne Üniversitesi'nden Luke Smille ve Anna Antinori, bu konuyu "açıklık" olarak isimlendiriyor. Sözkonusu "açıklık"tan kasıt, gündelik hayatta dahi yeni olasılıkları görebilme yeteneği. Bu yetenek, bireyin sıradan nesneler için bile yeni ve orijinal kullanım şekillerini...
1518 yılının temmuz ayında, bugün Fransa sınırları içindeki Strasbourg kasabasında, tüm zamanların en ilginç salgın vakalarından biri yaşandı.
Frau Troffea isimli bir kadın, şehrin sokaklarında dans etmeye başladı. Yere düşüp bayılana kadar dans etti. Birkaç saat uyuduktan sonra tekrar devam etti. Üçüncü gün, Frau'nun ayakları kanamaya başlamıştı, buna rağmen o durmadan dans etmeyi sürdürdü.
Birinci haftanın sonunda 34 kişi daha onun...
Korku filmi seyrettiğimizde kendimizi bir garip hissederiz. Korku filminden sonra sinema salonundan çıkmak asla komedi filminden çıkmaya benzemez. En az birkaç kez gerilmişizdir hatta ufak da olsa yerimizden sıçradığımız anlar olmuştur. Bilim insanları korku filmi seyrettiğimiz sırada vücudun gerçek reaksiyonlar verdiğini ve bazı değişimler geçirdiğini keşfettiler. Bazı insanlar korku filmi seyretmeyi sevdiklerini söylerler- aslında bunun tuhaf bir biyolojik sebebi...
Hepimiz bize yalan söylenmesinden nefret ederiz. Çoğumuz da birilerinin bize yalan söylediğini gösterebilen bir yol bilmeyi isteriz. Aslında birinin yalan söyleyip söylemediğini anlamanın pek çok yolu var. İşte en iyi biyolojik işaretler. Başka bir deyişle, bir daha asla karşınızdakine kolay kolay güvenmemek için hazır olun. Ciddiyiz.
Rahatsız Edici Bakışlar
Birinin size yalan söylediğinin en büyük ip uçlarından biri, gözünü uzun...
Hepimiz kibar, sorumluluk sahibi ve adil olmanın bizi huzurlu ve mutlu bir hayata götüreceği düşüncesinden hoşlanırız. Peki ya yanılıyorsak? Ya aslında kaybedenler hep adil insanlarsa? “Nature Human Behaviour” da yayınlanan yeni bir çalışma, ekonomik eşitliğe değer verenlerin beyinlerinin merkezinde, daha fazla depresif olmaya eğilim olduğunu savunuyor.
Toplumsal değerlere uyum sağlama modeline göre, ekonomik adaletsizliğe gösterdikleri tepkiler açısından insanlar genel olarak...
Albert Einstein, Genel Görelilik kuramını oluştururken kütleçekimin nasıl çalıştığı üzerine düşünüyordu. Ve uzay-zaman dokusundaki tüm gökcisimlerinin, tıpkı uçlarından gerilmiş bir masa örtüsünün üstüne konan ağır bir top gibi etraflarındaki bu homojen dokuyu büktüklerini, oluşan uzay-zaman bükülmesinin kütleçekimi olarak algılandığını söyledi.
Kütle ne kadar büyükse bükülme de o kadar fazla oluyordu. Dahası, etki alanında oluşan değişimlerin, uzay-zaman dokusunda dalgalar halinde yayılması...
Translational Psychiatry dergisinde online olarak yayınlanan yeni bir araştırmaya göre, orta yaşlarda baba olan erkeklerin çocuklarının daha zeki, daha kolay odaklanabilen fakat topluma daha mesafeli bireyler oldukları tespit edildi.
Çalışma, New York’taki Seaver Otizm Araştırma ve Tedavi Merkezi ile King’s College London’dan Magdalena Janecka tarafından yürütüldü. Araştırmada, İngiliz 8.000 ikiz gözlemlendi ve daha olgun yaşta olan babaların, çocuklarının teknik konulardaki...
Muhammed El Harezmi (780- 850) Diofantus'la birlikte modern cebirin babası olarak gösterilen Müslüman bilim insanıdır. Harezmi, lineer ve ikinci dereceden denklemlerin sistematik çözüm yöntemlerini geliştirdi. Batı'da kullanılacak ilk trigonometri tablolarını yaptı. Halen hepimizin kullandığı Arap rakamlarını, sıfırı ve onluk sayı sistemini Batı'ya tanıttı. Yazdığı cebir kitabı, 16. yüzyıla kadar Avrupa üniversitelerinde ders kitabı olarak okutuldu. Özellikle Afrika, Asya ve...
ERIAUCHENIUS MILAJANEAE, araknolog Hannah Wood tarafından keşfedilmiş yeni bir Pelikan örümceği türü. Bu yeni türe kızının adını veren Wood, keşfettiği 18 yeni türden bahsettiği makalesinde, “umarım bir gün kızım Andohahela ‘ya (Madagaskar’daki ulusal bir park) gider ve bu örümceği bulur” ifadesini kullandı.
İsimlerine rağmen, Pelikan örümcekleri iri, balık yiyen, cüsseli ve çirkin yaratıklar değiller. Aslında Archaeidae ailesinden olan bu utangaç...
Yeni yapılan bir çalışma, kadın akademisyenlerin erkek akademisyenlere kıyasla, not yükseltme ve verilen ödevi tekrar yapma gibi özel taleplerle daha fazla uğraşmak zorunda kaldığını gösteriyor.
Öğrenciler, verilen ödevin son teslim tarihini uzatmak ya da not yükseltmek istediklerinde kime başvururlar? Amerika’daki Eastern Washington Üniversitesi’nden Amani El-Alayli, bu taleplerin çoğunlukla kadın akademisyenlere yöneltildiğini ifade ediyor. El-Alayli, Springer’s’ın, akademik hayattaki kadınların sık sık...
Satürn'ün yüzüklerinin (etrafındaki uyduların) aniden kaybolduğunu düşünün. Bu, çok garip bir olay olurdu. Astronomlar yakın zamanda tam da bu olayın benzerini TYC 8241 2652 isimli yıldızda gözlemledi. Bu yıldızın etrafında dolanan yüksek miktarda toz, beklenmedik bir şekilde ortadan kayboldu. TYC 8241 2652, bizden 460 ışık yılı uzakta, Erboğa takımyıldızında bir yıldız. Büyüklük olarak Güneş'e çok yakın olmakla birlikte, yaş...
Özgüven her birey için temel ve önemli bir duygusal gereksinimdir. Bireyin özgüveni kendine verdiği değer ile doğru orantılıdır. Kendine değer vermeyen bir bireyin özgüven eksikliği yaşaması muhtemeldir. Her insanın kendine olan güveni kendi yaşantısında bulunan iş ve uğraşlara göre değişiklik gösterebilir. Bir insan akademik başarı veya teknik beceride kendine güvenirken fiziki özellikleri, fiziki görünüşü ve sosyal ilişkilerinde kendine güvenmeyebilir....
William Henry Perkin (1838- 1907), henüz 18 yaşındayken, üniversitenin paskalya tatilinde evinde kurduğu küçük laboratuvarda malarya tedavisinde kullanılan kinini elde etmek için deneyler yapıyordu. Bu problemi hocası August W. Hofmann'dan duymuştu. Perkin deney üzerinde çalışırken, karıştırdığı kimyasalların yoğun bir mor renk verdiğini fark etti. Resim ve fotoğrafçılıkla da uğraşan Perkin, bu kimyasalın kumaş boyamada kullanılabileceği fikrine kapıldı. Kardeşi ve...
Teleskop her zaman insanlarda merak uyandıran bir bilim enstrümanı olmuştur. İcat olduğundan beri uzay hakkında bize bilgi veren en önemli araçlardan biridir. Bildiğimiz üzere teleskoplar genelde geceleri kullanır, havanın bulutsuz olması gerekir ve ışık kirliliğinden uzak bölgeler tercih edilir. Bu üç şart, baktığımız uzay cisminin kaliteli görünmesini sağlar. Tabi şartlar ne kadar elverişli olsa da uzay ile yerküre arasında...
Çevresindeki sıcaklık değişimlerine tepki verebilen, şekil değiştirebilen robotlar düşünün hem de insan hücresi boyutunda… Cornell Üniversitesi Fizik bölümünden McEuen ve Itai Cohen bu düşünceyi bir adım öteye götürerek mikroskobik boyutlarda hareketi mümkün kılan bir nevi mekanik kas ürettiler.
Marc Miskin’in içinde bulunuğu ekip, etrafındaki sıcaklık değişimine veya kimyasal değişimlere tepki verip şekil değiştiren yapılar üretmeyi başardılar. Cornell Nanoteknoloji Bilimi Kavi...
Bir şirket, 1930'larda Kosta Rika'nın güneyinde, Diquis Deltası'nda ve Isla del Cano'da muz ekmek için satın aldığı yoğun tropikal ormanı yok edip tarım arazisi açmaya çalışırken ilginç bir keşfe imza attı.
Ağaçların arasında yüzlerce, bir kısmı iki metre yükseklikte devasa taş küreler buldular. Başta bunların doğal olarak bu şekle sahip oldukları düşünülebilirdi ama bu kadar çok taşın bu kadar hassas bir şekilde...
Son zamanlarda ismini fazlaca duymaya başladığımız Obsesif-Kompulsif Bozukluk; insanların zihnini ve zamanını kemirerek insanların hayattan zevk alamamasına sebep olan ve ruhsal sağlığını önemli derecede etkileyen psikolojik bir hastalıktır.
Obsesif-Kompulsif Bozukluk ( OKB ) Nedir?
OKB hastalığına terminolojik açıdan baktığımızda kelimeyi anlam bakımından obsesyon ve kompulsiyon olarak iki parçaya ayırabiliriz ;
Obsesyon ; Kişinin zihnine giren ve zihninden uzaklaştıramadığı bireyi rahatsız edici düşünce,...
Küresel ısınmadan dolayı buzulların eriyip okyanus seviyesinin yükseldiğini ve ileride daha yükselip tehlikeli bir hal alacağı hakkında bir şeyler duymuşsunuzdur. Fakat yıllardır yapılan tahminlerde göz ardı edilen önemli bir nokta vardı: okyanus tabanı çökmesi.
Gözden Kaçan Olay
Eriyen buzlardan gelen sular okyanuslara karışıp okyanus tabanına daha fazla baskı yapmaya başlıyor. Yeni gelen bu ağırlıklar hesaba katılmadığında ise deniz seviyesindeki yükselme üzerine...
Avusturalya Tavus kuşu Örümceği olarak bilinen örümcek türünün kalçasında doğada keşfedilmiş en küçük gök kuşağı bulunuyor. Bu örümcek dostumuz da doğadaki çoğu erkek canlı gibi, bu özelliğini dişisini etkilemekte kullanıyor.
Sadece 5 mm
Nature Communications dergisinde yayınlanan makalede Tavus kuşu Örümceğinin boyunun 5 milimetre olduğu söyleniyor. Makalede de bahsi geçen bir diğer önemli husus ise bu örümcek türünün dişisini etkilemek için...
Geçmişten beri bilim çeşitli alanlarda sürekli değişmekte ve gelişmektedir. Bunun en önemli nedenlerinden birisi de insanın duyduğu ihtiyaçtır. Beslenme ve barınmayla birlikte, aslında sağlık da bu temel ihtiyaçların içindedir. Bu nedenle tıp alanındaki çalışmalar aralıksız devam etmektedir.
Günümüzde belli hastalıklar için eczaneden aldığımız ilaçlar, genellikle bellidir. Aynı şikayetleri dile getiren hastalara doktorların yazdıkları ilaçlar aynı ya da benzerdir. Hatta zaman...
Taşların ya da kristallerin çeşitli fizyolojik ve psikolojik rahatsızlıklara iyi geldiğini son zamanlarda sıkça duyar olduk. Taş satan çok sayıda site ve dükkân açıldı, tespihler geleneğimizdeki rollerinden farklı olarak yapıldıkları taşların iyileştirici özellikleri ile pazarlanmaya başlandılar. Çok sayıda kişi TV'lerde taşların iyileştirici özelliğini anlatıyor. Bazı kişiler, taş tedavileri uyguluyor ya da kitaplarını yüksek ücretlere pazarlıyor. Bu konuda yazı yazmamız...
Uzay çağında olduğumuzu hep işitiyoruz. Bilim kurgu filmleri, romanlar, gelecek öngörüleri hep başka gezegen ve yıldızları ziyaretimizden bahsediyor. Peki, şimdiye kadar uzay maceramızda neleri başardık? Bu yazımızda, bilmeniz gereken en önemli yedi uzay programını tanıtacağız:
BİR NESNE DÜNYA DIŞINA ÇIKTI
Sputnik I: 4 Ekim 1957'de Sovyetler Birliği tarafından başlatıldı. O gün, bir plaj topu büyüklüğünde bir uydu olan Sputnik I başarı ile göğe...
İlya İvanoviç İvanov (1870-1932) yapay döllenmenin öncülerinden ünlü bir Sovyet biyologdu. İvanov, 1900'lü yılların başında zebra-eşek melezi, bizon-inek melezi, çeşitli fare ve tavşan melezleri geliştirerek ünlenmişti. Ancak onu asıl gazetelerin manşetlerine ve komplo teorilerine konu eden şey, 1924 yılında Sovyet yönetimine öneri olarak sunduğu çılgın fikriydi. İvanov, Bolşeviklere insan-şempanze melezi yapmayı önermişti ve bu önerisi kabul edilmişti. Bu projesi için...
İbn Nefis (1213-1288), Müslüman hekim ve fizyologdur. İbn Nefis, 'pulmoner dolaşım' olarak bilinen, oksijensiz kanın kalpten akciğerlere gitmesini, oksijenle zenginleştirilmiş kanın buradan tekrar kalbe gidip oradan vücuda dağılmasını keşfeden ilk bilim insanıdır.
İbn Nefis, pulmoner dolaşımı, William Harvey'den tam dört asır önce keşfetmiştir. Ayrıca kılcal damarlar ile kalbin kandan direkt beslenmediğini, koroner damarlar aracılığı ile beslendiğini de ilk o keşfetmiştir....
20. Yüzyılın başlarında Albert Einstein, fiziğe bakışımızı büyük ölçüde değiştiren Genel ve Özel Göreliliği ortaya atmıştı. Göreliliğe göre, kütle çekim, kütlelerin uzay-zamanın yapısını değiştirmesi sebebiyle oluşan bir geometrinin sonucuydu, cisimlerin hareketleri bu geometriye göre düzenleniyordu. Nitekim, ışığın da bu hareketlerden etkilendiği konusu Genel Göreliliğin üzerinde durduğu ve nihayetinde Einstein'ın teorisine kanıt sağlayacak bir deneyin temeliydi. Güneşin, uzak yıldızların ışıklarını...
1930'larda İsviçreli astronom Fritz Zwicky, bizden 320 milyon ışık yılı uzaktaki Coma galaksi kümesini incelerken, galaksilerin beklenmedik yüksek hızlarla hareket ettiğini fark etti. İlginç olan, bu hızlarla galaksilerin yer çekimini yenip Coma kümesini terk etmeleri gerektiğiydi. Hesaplar bunu söylüyordu. Zwicky teori ile gözlem arasındaki bu tutarsızlığı çözmek için, galaksilerin içinde onların kütlesini artıran başka maddeler olması gerektiği fikrini ortaya attı....
Anadolu'da Türklerin telif ettiği ilk eser nedir? Bu soruya cevap verirken genelde çeşitli şiir kitapları zikredilir. Ancak bu sorunun cevabı bir astronomi kitabıdır. Evet, Türklerin Anadolu'da kaleme aldığı ilk eser bir bilimsel çalışmadır. Bugünkü bilgilerimize göre, Anadolu'da telif edilen ilk eser Malazgirt Zaferi'nden 30 sene sonra Danişmendoğulları'nın Kayseri Dizdarı olan İbnü'l Kemal İlyas b. Ahmed'in yazdığı "Keşfül - Akabe"...
Taklit etmek genelde olumsuz anlamda kullanılsa da iş biyomimetiğe gelince aslında olumlu anlam kazanmaktadır. İngilizcesi "biomimetic" veya "biomimicry" olan bu bilim dalı birçok alanda bizlerin karşısına çıkmaktadır. Sunumlarında "doğayı kopyaladık" veya "doğadan esinlendik" diye konuşan bir bilim insanı duyarsanız muhtemelen biyomimetik alanı ile ilgileniyordur. Kısacası biyomimetik, doğada hali hazırda bulunan fonksiyonların taklit edilerek sentetik olarak üretilmesi ve çeşitli aplikasyonlarda...
Newton yasaları istatistikle birleşince, termodinamiği açıklıyor. Elektormanyetizmanın temel yasaları da 19.yüzyılda geliştirildi. Bunların matematiksel şekli çok karışıktır o yüzden değinmeyeceğiz.
Birincisi olan elektrik Gauss yasası; Coulomb yasasına eşdeğerdir ve görsel olarak şu anlama gelir: Elektrik alan çizgileri ancak pozitif elektrik yüklerde başlayabilir ve negatif elektrik yüklerde bitebilir. Bir yükte başlayan ya da biten alan çizgisi sayısı, yükün büyüklüğüyle orantılıdır. Elektromanyetizmanın...
Constantin Fahlberg (1850-1910), 1879 yılında, Ira Remsen'in John Hopkins'teki laboratuvarında asistan olarak çalışıyordu. Bir akşam, katran türevleri üstüne yaptığı uzun bir çalışmadan sonra üniversiteden çıkıp akşam yemeği için evine gitti. Yemek yerken, yemeği önce tatlı sonra da acı olarak algıladı. Karısı ise yemeğin tadının değişmediğini ve hep aynı olduğunu iddia etti. Fahlberg, acı tadın eline bulaşan kimyasallardan geldiği kanaatine...
Güney Peru'da kızıl çöl üstünde uçarken yere bakan bir yolcu, bu sıkıcı çöl görüntüsünün belli bir süre sonra beyaz çizgilerle ilginçleşeceğini fark edecektir. Bir süre sonra bu beyaz çizgilerin trapez, kare, üçgen, sarmal gibi geometrik şekillere dönüştüğünü görecektir. Daha dikkatli bakıldığı zaman bu şekillerin maymun, örümcek, sinek kuşu, pelikan, kertenkele, jaguar gibi hayvan figürlerine ya da çeşitli çiçek, ağaç...
Boston Dynamics’in ürettiği Atlas ismindeki insansı robotun, gündeme oturmasının en önemli sebebi, hünerlerinin sıradan bir insana ve daha önceki benzerlerine nazaran çok daha gelişmiş olması.
1.5 metre uzunluğunda ve 75 kilogram ağırlığında olan Atlas, sterevision(3 boyutlu görsel algılama) ve Lidar teknolojisi kullanılarak geliştirilip üretildi. Üst Düzey Savunma Araştırmaları Ajansı’nın (DARPA) açıklamasına göre robot aslında insanların hayatlarının riske edildiği, doğal afetler...
Dünya genelinde yaklaşık 50 milyon kişide Alzheimer hastalığı mevcut. Bununla birlikte yaşlanan toplumda, hastalığın görüldüğü kişilerin sayısı hızla artmaya devam ediyor.
Alzheimer, beyindeki problemlerden kaynaklanır. Hücreler fonksiyonlarını kaybetmeye başlar ve sonunda ölür. Bu durum hafıza kaybına, düşünme yeteneğinde gerilemeye, hatta kişilik özelliklerinin değişimine sebep olabilir. Beyin hacmi önemli ölçüde azalır.
Hastalığın ana mekanizması beyin bölgeleri arasında elektriksel ve kimyasal sinyalleri ileten...
Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Enstitüsündeki araştırmacı ekip bakterilerin antibiyotiklere karşı nasıl direnç sağladıkları konusunda beklenmeyen sonuçlara vardılar. Birçok hastalığa neden olan E. Coli(Escherichia coli) bakterileri üzerinde yapılan söz konusu çalışma, önceden bildiklerimize önemli katkılarda bulunuyor.
Bakterilerin antibiyotiğe karşı nasıl bir mekanizma geliştirdiği anlaşılırken en çok DNA zincirlerinin incelenmesinden yararlanıldı. Profesör David Grainger’in de belirttiği gibi ekip olarak, çeşitli antibiyotiklere karşı direnç...
Havasız bir ortamda, bütün cisimler, kütlelerinden bağımsız olarak eşit hızda düşerler. Ağır bir kaya ile bir tüy, havasız bir ortamda aynı zamanda serbest bırakılırsa aynı anda yere düşecektir. Bu bilgi, Newton’un yerçekimi kuramı ve hareket yasalarını oluşturmasında etkili olmuştur. Ayrıca, Aristo’nun cisimlerin kütlelerine orantılı bir hızla düştükleri iddiasının yanlışlanması, Aristo fiziğinin yıkılması ve bilimsel devrimin gerçekleşmesinde de önemli rol...
On dokuzuncu yüzyılın sonlarına doğru, mevcut fizik teorilerinin tüm fiziksel olayları açıklamakta yeterli olduğu sanılıyordu. Newton yasaları mekanik olayları, Maxwell yasaları ise elektromanyetik olayları açıklayabiliyordu. Fakat bu yıllarda yapılan bir takım deneysel çalışmalar, klasik çerçevesinde açıklanamayan bazı sonuçlara yol açtı ve klasik çerçeve çatırdadı. Bu sonuçları açıklamak için yetersiz kalan mevcut teorilerin yanında, fiziğe artık yeni teoriler ve fikirler...
Astral seyahat, özellikle ezoterik ve New Age çevrelerinde, astral ya da esiri beden dedikleri fiziki olmayan bir bedenin fizik vücudu terk edip evrende bilinçli bir şekilde serbest olarak dolaşmasına verilen isimdir. Astral projeksiyon ismi ile de bilinir. Belli miktar paralar karşılığında size astral seyahat yapmayı öğretmeyi söz veren kurs ya da hocalara, eğitim DVD’lerine ve kitaplarına Türkiye’de de rastlamak...
Doğal bir fenomen olan kuzey ışıkları nedir ve nasıl oluşur, gelin beraber bir araştıralım. Bu ışıkların aslında kaynağının Güneş olduğunu söyleyebiliriz. Fakat, Güneş'ten dünyaya ulaşan ışık dalgaları değil, ışıktan daha yavaş ilerleyen yüklü parçacıklar olayı başlatan!
Parçacıkların Uzayda Seyahati
Güneşimizde sürekli patlamalar meydana gelmektedir. Bu patlamalar neredeyse her dakika gerçekleşir ve çoğu elektron ile protonlardan oluşan parçacıklar gaz halinde Güneş'in çekim...
Nasiruddin Tusi (1201-1274) Müslüman astronom, matematikçi ve fizikçidir. Kendi döneminde dünyanın en büyük gözlemevi olan Meraga Rasathanesi'ni kurmuştur. Bu rasathane çağının en önemli astronomi merkezidir.
Tusi, burada yaptığı gözlemlerle kendi zamanının en iyi gezegen hareket çizelgeleri ve yıldız haritalarını oluşturmuştur. Kepler'e kadar Güneş Sistemi'ni en iyi tarif eden modeli geliştirmiştir. Tusi, Samanyolu'nun yıldızlardan oluştuğunu keşfetmiştir, kendisinden sonra bu iddiayı ancak 17....
Venüs, Güneş'e yakınlığı, büyüklüğü, yapısı ve kütlesi açısından Dünya'nın ikiz kardeşi olarak anılır. Güneş Sistemi'nde bize en yakın olan bu gezegen, Dünya gibi yaşama uygun bir gezegen olmaktan çok uzaktır.
Venüs, 462 C ortalama sıcaklık ile Güneş Sistemi'nin en sıcak gezegenidir. Bu, atmosferinin yüzde 96'sını oluşturan yoğun karbondioksit gazının yaptığı sera etkisinden kaynaklanmaktadır. Venüs'ün yüzeyindeki basınç, Dünya'dakinin 92 katı, yani 900 metre...
Çağın ruhunun (zeitgeist) etkisiyle Freud’un etkilendiği mekanist görüş ile insanı bir makine gibi ele alıp insan zihnini ve davranışlarını basit, biyolojik kökenler üzerine indirgeme eğilimi, teorisinin diğer alanlarında da kendini göstermektedir. Freud, her şeyi determinizmle açıklayabileceğini düşünerek özgür iradeyi yok saydığı için, insan ruhunun en temel ihtiyaçlarını, Kutsal kitaplara göre yaratılışımızın özünden gelen İlahi bir güce tapınma arzusunu dahi,...
Thomas Adams (1818-1905), Amerikalı bilim adamı ve mucittir. 1870'li yıllarda Adams, bir Güney Amerika ağacı özünden elde edilen madde üstünde deneyler yapıyordu. Amacı bu maddeden, araba lastiği üretiminde kullanılacak, lastiğe alternatif bir malzeme geliştirmekti. Uzun denemelerin sonunda hep başarısız olan Adams, bir gün çok sinirlenip maddeyi ağzına atıp çiğnedi. Bu maddeyi çiğnemek hoşuna gitti ve böylece sakız doğmuş oldu. Adams, bu özden lastik üretmekten...
Amerika’da yapılan bir ankette ailelerden, şimdiki çocukların sağlığı ile eski zamanlardaki çocukların sağlığını karşılaştırmaları istendi. Sadece üçte biri günümüz çocuklarının fiziki anlamda daha sağlıklı olduğunu düşünürken, akıl salığı karşılaştırmasında aileler yeni nesilden daha da ümitsiz. Ailelerin %75’ten de fazlası eski çocukların şimdikilere göre çok daha sağlıklı bir zihne sahip olduğunu düşünüyorlar.
Michigan Üniversitesi’nden Gary Freed’e göre son bulgular, Amerika’nın, insanlığın...
Büyük yıldızlar ömürlerinin sonlarına ulaştıkları zaman, süpernova patlaması olarak bilinen patlamalar gerçekleşir. Bu devasa patlamalar sırasında, yıldızın dışı uzaya saçılırken, yıldızın demir kalbi, nötron yıldızı olarak bilinen yıldızlara dönüşebilir (Eğer patlamadan geriye kalan kısım üç-dört Güneş ağırlığında ise, yıldız, nötron yıldızı yerine kara deliğe dönüşür).
Nötron yıldızları, gözlemlenen evrendeki en yoğun yapılardır. Kütleleri Güneş'in iki-üç katını bulabilirken, çaplarının büyüklüğü 10 km civarındadır....
Laboratuvar ortamında genetiği değiştirilmiş organizmaların üretilmesi aslında çok da eski tarihlere dayanan bir gelişme değil. 1860’larda Gregor Mendel tarafından gen tarifinin yapılmasıyla başlayan ve hızla ilerleyen süreçte DNA’nın keşfi Oswald Avery tarafından 1944’te gerçekleşiyor. 1953’te DNA’nın çift sarmallı yapıda oluşunun keşfinde ise başrolde James Watson ve Francis Crick’i görüyoruz.
Günümüzde genetik alanındaki bildiklerimizle kıyasladığımızda çok basit kalan fakat canlıların kalıtımını...
Anksiyete herkes tarafından bilinen, yaşam boyu çeşitli durumlar karşısında hissedilen bir duygudur. Örneğin gece tek başına karanlık bir sokakta yürürken, çok önemli bir toplantıya geç kalındığında, yanı başında birinin suç işlemesi gibi tehlikeli durumlar karşısında kişi çoğunlukla anksiyete duygusuna kapılır. Bu duygunun yoğunluğu ve şiddeti kişide bir takım fiziksel belirtilerin sürece eşlik etmesine sebebiyet verebilir. Bunlar uyuşma, bulanık görme,...
Percy Lebaron Spencer (1894-1970), özellikle 2. Dünya Savaşı'nda ABD'nin radarları üstüne yaptığı çalışmalarla ünlenen bir mühendisti. Spencer, radarların kalbini oluşturan mikro dalga üreten megatronlar üstüne çalışırken cebindeki çikolatanın eridiğini fark etti. Bu durum ilgisini çekince Spencer, megatronların yiyecekler üstündeki etkisini incelemeye başladı. Patlamış mısırların megatrona tabi oldukları zaman patladığını gözlemledi. Çaydanlığa yerleştirdiği yumurtaya da aynı işlemi uyguladı, bunun sonucunda...
VIB (Yaşam fenleri ve araştırma enstitüsü), KU Leuven ve VUB tarafından yürütülen dokuz yıllık ortak araştırma, kanser araştırmasında kritik bir buluşa yol açtı. Bilim adamları, kanser hücrelerinin şekeri hızla yıkması ve tümör oluşumuna yol açmasıyla bilinen “Warburg Etkisi”nin nasıl oluduğuna açıklık getirdiler. Bu keşif, kanser ve şeker arasındaki hastalar için geniş kapsamlı etkileri olabilen uygun diyetlerdeki pozitif bağıntı için...
Diyabetin Tip 1 ve Tip 2 olarak farklı türleri olduğunu duymuşsunuzdur. Ancak son zamanlarda yeni bir diyabet çeşidi belirlendi: Tip 3c diyabet.
Tip 1 diyabette vücudun bağışıklık sistemi, pankreasın insülin üreten hücrelerini yok ediyor. Bu hastalık genelde çocuklukta veya yetişkinliğin ilk zamanlarında başlıyor ve neredeyse her zaman insülin tedavisi gerektiriyor.
Tip 2 diyabet, pankreas vücudun insülin talebine yetişemediği zaman meydana geliyor....
Kanadalı doktor Jean Carruthers, 1987 yılında kontrolsüz göz kırpan hastalarına yardımcı olmak için zehirli bir sıvı olan botulinum toksinini enjekte ediyordu. Bu, o zamanlarda yaygınlaşan bir pratikti. Bir gün, 30'lu yaşlarının sonunda olan bir kadın hastası kendisine gelerek bu toksini alnına yapmasını rica etti. Jean, o bölgenin göz kırpmasına engel olmada yardımcı olmayacağı gerekçesi ile karşı çıkıp bu isteğe...
Bermuda Şeytan Üçgeni, Atlantik Okyanusu'nda Bermuda Adaları, Florida ve Porto Riko'nun oluşturduğu, gemiler ve uçakların iz bırakmadan gizemli bir şekilde kaybolduğu iddia edilen alana verilen isimdir.
Bölge ilk olarak 1945 yılında tatbikat yapan beş Amerikan uçağının bölgede kaybolması ile ünlü oldu. Bermuda Şeytan Üçgeni isminin babası ise 1964 yılında Argosy isimli dergide yazdığı yazıda bu terimi kullanan Vincent Gaddis'ti. Ancak Bermuda...
Dsm tanı kriterlerinde “Sosyal Anksiyete Bozukluğu” olarak anılan, halk arasında yaygın olarak “Sosyal Fobi” olarak bilinen rahatsızlık, genel anlamıyla kişilerin başkaları tarafından değerlendirilme kaygıları yaşadıkları, rezil olmaktan korktukları ve hata yapmak ile ilgili tedirginlikleri içinde barındıran bir durumdur. Bir diğer kişinin işin içine girdiği her ortama sosyal durum denebilir. Sosyal kaygı, sosyal durumlara maruz kalındığında diğerlerinin gözündeki yerimizle ilgili...
Panik Bozukluk tanısı almış olan kişiler panik atak geçirmekten son derece korkarlar. Kişi içinde bulunduğu ortam, ortama ait kalabalık, gürültü, koku, sıcaklık gibi çeşitli çevresel faktörler ve fiziksel değişkenlerin, daha önce panik atak geçirdiği koşullarla benzer hale gelmesine karşı son derece duyarlıdır. Bu şartların benzer hale gelmesi kişinin yeniden panik atak geçireceğine dair inancını şiddetle tetikler. Maruz kalınan bu...
Edinburgh Üniversitesi’nde araştırmalarını sürdüren bir ekip, evlerine dönen böceklerin nasıl en kısa yoldan dönmeyi başardıkları konusunda önemli bilgiler edindi.
Böcekler gün içinde yaptıkları seyahatlerden dönüşte onları en yakın şekilde eve götürecek yoldan giderler. Bu yol, bulundukları konum ile evlerinin arasında düz bir çizgiyi ifade eder. Mesela arıların beyinlerinde çok gelişmiş bir navigasyon sistemi bulunduğu ve temel düzeyde nasıl çalıştığı ile...
Biyoenerji, reiki, enerji tıbbı, şifacılık, şifa enerjisi gittikçe daha çok duyduğumuz ifadeler haline geldi. Bunları uygulayan reiki mastırlar, biyoenerji uzmanları, şifa pratisyenleri gibi çeşitli unvanlarla bel ağrılarından kansere kadar birçok rahatsızlığa çözüm sunduklarını iddia eden kişilere de daha sık rastlamaya başladık. Hatta açık açık, bunların tüm hastalıklara iyi geldiğini söyleyenler bile var. İstanbul'un her köşesinde çeşitli NLP merkezleri ya...
Oxford araştırmacılarının çalışmalarının sonucunda ortaya konan Karanlık DNA fenomeni büyük bir bulmacaya kapı açıyor.
DNA Dizileme Teknolojisi insanların asırlardır hayvanlar hakkındaki çeşitli sorularını cevaplamada yardımcı oluyor. Fakat bazı durumlarda bir gizemle karşılaşıyoruz. Bazı hayvan genomlarında, aynı türde bulunan ve hayati önem taşıyan zorunlu genlerin kayıp olduğu görülüyor. Bu kayıp genlere "Dark DNA(Karanlık DNA)" deniliyor.
Oxford Üniversitesi Post Doktora Akademi Üyesi Adam...
1990'ların başında Amerika'daki ufak bir kasaba olan Taos'un bazı sakinleri, onları rahatsız eden garip bir uğultu duyduklarını iddia etmeye başladılar. Yapılan araştırmalara göre, kasabadaki her 50 kişiden biri, bu garip uğultuyu duyduğunu iddia ediyordu. New Mexico Üniversitesi'nden Joe Mullins, olayı araştırıp garip sesin açıklamasını bulamayınca olay medyada yoğun yankı uyandırdı. "Uğultu" (The Hum) olarak bilinen bu fenomen, Taos kasabasıyla...
Şüphesiz devrim yaratan buluşların başında antibiyotikler gelmektedir. İnsanlığın ömrünü uzatıp, enfeksiyonları yenmeyi sağlayan bu buluşu İskoç doktor ve biyolog Sir Alexander Fleming'e (1881-1955) borçluyuz. Fleming, bilinen ilk antibiyotik olan penisilini Eylül 1927'de keşfetti. Fleming düzensiz ve pasaklı olması ile ünlüydü. Deneysel çalışan bir bilim insanı için düzensizlik genelde olumsuz bir özellik olarak görülür. Oysa Fleming, düzensizliği sayesinde tıpta devrim...
Muhammed El- Battani (858-929) ünlü Müslüman astronom ve matematikçidir. Güneş yılı ve mevsimlerin uzunluğu gibi önemli astronomik ölçümleri, Batlamyus dâhil kendisinden öncekilerden çok daha büyük bir hassaslıkta hesapladı. Bulduğu Güneş yılı değeri, günümüzdeki değerden sadece 2 dakika 22 saniye farklıydı.
Hazırladığı astronomik tablolar yüzyıllar boyunca en doğru değere sahipti. Kopernik de, bazı astronomik büyüklüklerde Battani'den daha doğru değerler elde edemedi....
Abbasiler döneminde Halife Me'mun (813-833) tarafından, dönemin astronomi bilginlerinin de içinde bulunduğu bir heyet, Batlamyus'un teorisini araştırmak icin Bağdat'ta gözlemler yapmak üzere görevlendirildi. Bu heyet yaptığı gözlemlerden sonra Batlamyus'un teorisinde yer alan yıldızların ve diğer gök cisimlerinin pozisyonları ile ilgili olarak verdiği bilgilerin "gözlemlere" daha uygun olduğunu kabul etti. Ancak müslüman gökbilimciler, gözlem sonuçlarına uysa da, "gerçekliğe" uymadığı için...
Mutluluk ihtiyaç mıdır?. Kişi mutluyken salgılanan dopamin hormonunun ulaştığı yüksek noktada kendini öyle iyi hisseder ki bazen bir defa gelinen noktanın yanına yaklaşabilmek için onlarca deneme yapmayı göze alabilir insan. Mutluluk farklı kılıklarda çıkabilir insanın karşısına, kişi zihninde arzuladığı o anı yakalamak için koşarken bazen dışı pasparlak ve kıpkırmızı fakat içini tamamen kurt kaplamış bir elmayı ısırabilir hesaba katmadan.
Mutluluk...
İletişimi en temel olarak konuşma yoluyla sağlarız. Fakat kimi zaman kibarlık olsun diye, kimi zaman da gizlenmesi gereken şeyler olduğunda karşımızdaki kişi susabilir, ya da doğruyu söylemeyebilir. Aslında hepimiz karşımızdakinin söylediklerinin ardında, gerçekte zihninden neler geçtiğini merak ederiz.
Bunu tahmin etmenin bir yolu var. Gözler, bize kişinin ne düşündüğü hakkında önemli ipuçları verir. Üstelik gözlerimizin ağız gibi yalan söyleyeme yeteneği...
Çocukluğuma dair anılarımın bir kısmını televizyon dizileri oluşturuyor. Hatırladıklarım arasında öne çıkanlardan biri David Hasselhoff’u ünlü yapan Kara Şimşek dizisidir. Kara Şimşek’te Hasselhoff’un canlandırdığı karakter olan Michael Knight suçlulara karşı savaşan eski bir polisti. Yardımcısı ise Kitt isminde yapay zekaya sahip bir spor arabaydı. Kitt kendi başına gidebilmesinin yanı sıra konuşabiliyor, hatta bir insan gibi düşünebiliyordu. Kara Şimşek’te beni...
1977 yılının ağustos ayında Jerry Ehman, Ohio Üniversitesi'ndeki Big Ear teleskobundan gelen verilerin bilgisayar çıktılarını inceliyordu. O dönemlerdeki bilgisayarlar, verileri inceleyemediği için verilerin çıktısı alınır ve gönüllüler tarafından bunlar incelenirdi. 15 Ağustos günü saat 22.16'daki verilere gelindiği zaman bir anda şaşıran Ehman, heyecanlanıp 6EQUJ5 yazan kısmı kırmızı kalemi ile çember içine aldı ve yanına "Wow!" yazdı. Bundan sonra bu sinyal, bu...
Horace Wells (1815-1848), anestezinin dişçilikteki kullanımını keşfeden, ilk acısız diş çekimini gerçekleştiren Amerikalı dişçidir. Wells, 10 Aralık 1844'te, karısı Elizabeth ile Hartford Union Hall'da bir gösteriye katıldı. Gösteri sırasında bazı katılımcılara, gülmeye yol açan ve gülme gazı olarak da bilinen azot protoksit verilmişti. Bölgenin eczacı katibi Samuel Cooley, gazın etkisiyle sağa sola koşarken ayaklarını tahta banklara çarpmıştı. Çarpmalara hiç...
Araştırmalar, insanların Tanrı’ya ve ölümden sonraya inanma gibi doğal
eğilimleri olduğunu gösteriyor. Bulgular, birçok farklı kültürde insanların içgüdüsel
olarak zihinlerinin bir kısmının, timsallerinin ve ruhlarının ölümden sonraki hayata
inandığını gösteriyor ve bedenin ve zihnin ayrı olduğunu kavramanın
kolay olduğunu, yani doğal düalist olduğunu ispat ediyor.
Oxford Üniversitesi’ne bağlı 2 akademisyen tarafından yönetilen, 3 yıllık uluslararası
araştırma projesi, insanların Tanrı’ya ve ölümden sonraki hayata inanma yönelimi
olduğunu...
Yeme bozuklukları, herhangi bir medikal duruma bağlı olmaksızın yeme davranışındaki süreklilik arz eden şiddetli bir bozukluktur. Fİziksel sağlığı ve psikososyal işlevleri bozacak derecede kiloyu kontrol altında tutma davranışı olarak tanımlanabilir (Fairburn,2001, Akt.Klein ve Walsh, 2003).
2 ana çeşiti vardır:
Anoreksiya Nervoza (AN): Normal sayılan en düşük vücut ağırlığını korumayı reddetme, daha fazla kilo verme ihtiyacı ve kilo alma korkusu
Blumia Nervozo (BN): Tekrarlanan...
Astrologlar gökyüzündeki fenomenlerin hayatımızı etkilediğine inanırlar. Bu fenomenlerden biri de astronomide Merkür gerilemesi olarak bilinen olgudur. Astrologlar, Merkür gerilemesi yaşandığı dönemde seyahat edilmemesini, iş anlaşması yapılmamasını tavsiye ederken, insanları yeni arkadaşlıklar kurmamaları hatta yeni bir sevgili edinmemeleri konusunda uyarıyorlar.
Bu dönemlerde özellikle iletişim ve ulaşımdan uzak durulması gerektiği, modern iletişim araçlarının zarar görebileceği ifade edilir. Bu yıl Merkür gerilemelerinden birinin 12 Ağustos-5...
Hepimizin bildiği üzere, kanser, çağımızın en büyük sağlık problemlerinden biridir. Kanserden ölümlerin %90’ı kanser hücrelerinin organizmanın belli bir yerinden diğer bölgelere yayılması, literatürdeki ismiyle “metastaz” sebebiyle olur. Son yıllarda tümör hücrelerinin durağanken yayılmacı hale gelmesinin sebepleri üzerine yapılan araştırmalarda, EMT (epithelial mesenchymal transition /epitelyal mezenşimel geçişi) mekanizmasının son derece önemli bir rolü olduğu tespit edildi.
EMT
EMT hücrenin kendiliğinden, doğal olarak...
Minimalizm felsefesini tanımlamadan önce, minimum nedir tanımlarsak konuya daha iyi bir giriş yapmış oluruz. Öncelikle "minimum" sözcüğü Fransızca kökenli bir sözcük olup, "bir şey için en az veya asgari derece" anlamlarına gelmektedir. Minimalizm felsefesi ise, insan hayatındaki maddi ve manevi değerleri ihtiyaçlara göre sınırlandırıp en aza indirgeme, en aza indirgeme sayesinde hayat içinde hareket serbestliği sağlamakla birlikte yaşama konfor...
Delaware Üniversitesi araştırma ekibi, uzun zamandır bakteriyel metabolizmada merkezi rol aldığı bilinen bir enzimin yeni fonksiyonunu keşfetti.
Kimya ve Biyomoleküler Mühendislik bölümünde doçent olan Maciek Antoniewicz, metabolizmayı “şeker gibi substrat moleküllerini bozarak, enerji ve yeni hücre bileşenleri üreterek yaşamın devamlılığını sağlayan hücre içi kimyasal reaksiyonlar takımı” diye açıklıyor.
“Temel metabolik yolların çoğu, geniş ölçüde yaşamın çeşitli dallarında paylaşılır ve enzimlere ilişkin...
Gazzâlî on birinci yüzyılda yaşamış bir din adamı olup, getirdiği eleştirileri ve düşünceleri din çerçevesi içinde yapmaya gayret emiştir. David Hume ise on sekizinci yüzyılda yaşamış bir filozof olarak, getirdiği eleştiri ve düşüncelerini epistemolojik (bilgi felsefesi) çerçevede gerçekleştirmiştir. Farklı kültürlerde yetişmiş bu iki düşünürün nedensellik hakkındaki görüşleri benzerlikler barındırmaktadır.
Gazzâlî’nin şüpheci düşünürler ile benzerliği
Gazzâlî’nin şüpheciliği ile benzer iddiaları olan filozoflar...
Fritz Haber (1868-1934): Yahudi kökenli Alman kimyacı, 1918'de 'Haber prosesi' olarak bilinen, azot ve hidrojen gazından amonyak elde etmeyi sağlayan süreci keşfettiği için kimya Nobel Ödülü'ne layık görülmüştü. Amonyağın yüklü miktarda elde edilmesini sağlayan bu kimyasal proses, patlayıcıların ve yapay gübrenin elde edilmesinde önemli rol oynamaktadır. Bu süreç olmasaydı, yapay gübre eksikliğinden dünyada ciddi gıda sıkıntısı çekileceği söylenebilir. Ancak Haber, kimyasal...
Yeni beyin-bilgisayarı uygulaması sayesinde beyninizdeki notları sadece düşünerek beste yapmak mümkün.
BCI olarak bilinen arayüz ile eşleştirilen insan beyninin, engelli insanlar için belirli vücut uzuvlarını kontrol etmede kullanıldığı daha önceleri de bilim dünyasında biliniyordu. Bu teknolojiyle yapılmaya çalışılan başka uygulamalar da çok dikkat çekmişti. Örneğin, düşüncenizi okuyup bilgisayarda satranç vb. oyunları oynamak gibi şaşırtıcı ve kısmen başarılı uygulamaları olan bu...
Eski zamanlardan beri sülükler birçok rahatsızlık ve kan yoluyla geçen hastalıkların, kirli kanı vücuttan uzaklaştırmak suretiyle, tedavisinde kullanılmıştır. Bu yöntem bazen tedavide, hatta yüksek farmakolojik hastalıklarda bile en iyi alternatiftir. İnsan vücuduna olan iyileştirici etkisinden dolayı bu geleneksel metod hâlâ kullanılıyor.
Vasküler Hastalıkların Tedavisi
Sülüklerin salgısında 100’ün üzerinde faydalı biyoaktif madde bulunmaktadır. Bunlardan birisi de “hirudin”dir. Hirudin, kanın pıhtılaşmasını sağlayan maddeleri...
Güneş'e en yakın ve sistemimizin en küçük gezegeni Merkür, Dünya'ya görece yakın bir gezegen olmasına rağmen en az anlaşılmış gezegenlerden biridir."
Bunun en önemli gerekçesi Güneş'e olan yakınlığıdır. Güçlü Güneş ışığı, Merkür'ü teleskop ile incelemeyi epey zorlaştırıyor. Diğer taraftan, Güneş'in güçlü yerçekimini yenip, Merkür'e uydu göndermek çok pahalı ve zor.
Günümüze kadar Merkür'ü sadece iki uydu inceleyebildi;
1974 ve 1975'te yakınından geçen...
Bilim insanları, yapılan araştırmalar sonucu mavi gözlü bireylerin ortak bir atadan geldiğini tespit etti. Kopenhag Üniversitesindeki bir araştırma grubu, 6.000-10.000 sene önce gerçekleşmiş ve günümüzde tüm mavi gözlü bireylerin bu özelliğe sahip olmasına sebep olan genetik bir mutasyonun izini sürdü.
Hepimiz ortaokuldan beri göz rengi kalıtımının monogenik olduğunu zannediyorduk ama gerçek hiç de böyle değil. Gözlerdeki pigment konsantrasyonunun çeşitliliği ve...
Geçtiğimiz günlerde Kuzey Kore’nin denediği hidrojen bombası öncekilerden çok daha başarılıydı. Ama bazı uzmanlara göre denenen bomba aslında geliştirilmiş bir atom bombası da olabilir. Atom bombası ve Hidrojen bombası ne gibi farklılıklar gösteriyor ve Dünya’mızı neden bu kadar ilgilendiriyor? Bu yazımızda bunları anlatmaya çalışacağız.
Nükleer silahlar nasıl çalışır?
En basit şekilde açıklamak gerekirse, nükleer silahlar patlayıcı bir reaksiyonu tetikleyerek yok edici...
"Dünyanın en önemli ve gizemli arkeolojik alanı neresidir?" diye sorulsa, birçok kişi piramitler ya da Stonehenge diye cevap verir. Oysa çoğu arkeolog bu tespite katılmayacak, onun yerine ülkemizde bulunan 12-13 bin yıllık Göbeklitepe cevabını verecektir.
Göbeklitepe, Şanlıurfa'nın 12 km kuzeydoğusunda, Örencik yakınlarında yer alan, dünyanın bilinen en eski dini yapılarına ev sahipliği yapan arkeolojik bir kazı alanı.
20 civarında daire oluşturan, 200'den fazla,...
Scientology, Hollywood yıldızlarının katılımlarıyla ünlü olmuş bir New Age tarikatı. Tarikatın, Tom Cruise'dan John Travolta'ya, Kristie Alley'den Elvis Presley'in eşi Priscilla Presley ile kızı Lisa Marie Presley'e kadar dünyaca ünlü müritleri var. 1954'te, Amerikalı bilimkurgu yazarı L. Ron Hubbard (1911- 1986) tarafından kurulan sözde bilimsel- dinsel tarikatın, müritlerinin sayısı, birkaç yüz bin ile on milyon arasında bir rakama tekabül...
Henry Moseley (1887-1915) kendi döneminin en önemli İngiliz fizikçilerinden biriydi. Modern periyodik cetvelin temelini oluşturan atom numarası kavramını ortaya atmış, Mendel'in sandığı gibi elementlerin özelliğinin ağırlıkları ile ilişkili olmadığını, atom numarası ile ilişkili olduğunu göstermiştir.
Moseley bazı elementlerin yaydığı X ışınlarının spektrumlarını da incelemiş ve bu ışınların frekansı ile elementin atom numarası arasında bir ilişki olduğunu keşfetmiştir. Bu ilişki, Moseley Yasası...
Geçtiğimiz hafta sözde bilim adamı Masaru Emoto'nun su üstünde yaptığı sözde deneylerin bilimsel bir mahiyeti olmadığını ve bu adamın insanları kandırarak nasıl zengin olduğunu yazmıştık. Bu hafta içi Hürriyet gazetesinin Kelebek ekinde, Gülben Ergen'in Dr. Elif Güveloğlu ile söyleşisi yayımlandı. Bu söyleşide, Güveloğlu, Emoto'nun deneylerinden sanki bunlar bilimsel ve kabul görmüş deneylermiş gibi bahsetmiş ve buradan hareketle sağlığımızla ilgili çıkarımlar...
Fiziksel sistemlerin matematiksel incelenmesi bir koordinat sisteminin ve bir de zaman ölçeğinin göz önünde bulundurulmasını ve olayların bunlara göre belirlenmesini gerektirir. Bir koordinat sisteminde orijin ve koordinat eksenleri uzayın diğer noktalarından belirgin bir şekilde izole edilmiş gibi görünürler. Ayrıca, kullanılan zaman ölçeğinin orijini de bütün zaman zerrelerinin kendisine göre belirlendiği özel bir duruma sahiptir.
Genellikle, incelenen mekanik probleminin muhteviyatı koordinat...
Bildiğimiz gibi bazı insanlar ışığa baktıklarında hapşırırlar. Çoğu zaman karanlık bir ortamdan güneşe çıktıklarında gerçekleşir. 1964’te doktor Henry Everett bu sendroma Işık Hapşırma Refleksi (Photic Sneeze Reflex) adını vermiş ve Nöroloji dergisine bu konuda bir makale yazmıştı. Everett dünya nüfusunun %17 ila %35’inin bu sendromdan etkilendiğini tahmin ediyordu. 1980'lerde bu özelliğin otozomal dominant olduğu açıklandı. Bu demek oluyor ki...
Zürih'deki ETH üniversitesinden bir grup araştırmacı, kanı gerçek kalp gibi pompalayabilen silikon bir kalp tasarladılar. Bu gelişme, gelecekte en hayati organ olan kalbin yerine geçebilecek bir alternatif için çalışmaların başlamasına öncülük edebilir.
Kalp oldukça karmaşık bir kas yapısına sahip bir organdır. Birçok odacıktan, pompa ve kapakçıktan oluşan kalbe alternatif olacak bir cihazın mühendisliğini yürütmek de çok zor. Üstelik insan vücudunun...
Lazer soğutma, şu ana kadarki en büyük moleküle uygulanarak, bir üç atomlu molekülün sıcaklığı ilk kez bir kelvinin binde birinden öteye ulaştı ve mutlak sıfıra daha da yaklaşıldı. Bu başarı, moleküler kuantum bilgisayarları oluşturmak için kullanılabilir.
Fizikçiler, 1970'lerden beri tek atomları lazer ile soğutmaktadır, ancak bunu moleküller üzerine uygulamak çok zordur. Bu teknik, sistemin enerji seviyelerini soğutma lazerlerininki ile eşleştirerek...
Bilim dünyasındaki son 40 yılda, "gelişimsel ve bilişsel sinirbilim" adlı yeni bir araştırma alanı ortaya çıktı. Bu alan; kişinin bilişsel süreçleri, davranış biçimleri, fiziksel gelişim becerileri ile beyin arasındaki ilişkileri incelemek amacıyla psikoloji, biyoloji, sinirbilim ve tıp alanlarını bir araya getirmiştir.
Esnek Beyin
Nörologlar, sinirbilimciler ve alanın diğer uzmanları beyin görüntüleme yöntemleriyle (EEG, ERPs, Fmrı vb.) farklı sorulara cevap aramaya başladılar:...
Ankara Üniversitesi ve Ege Üniversitesinde görevli öğretim üyesi üç Türk bilim insanı ile bir doktora öğrencisi tarafından, Güneş Sistemi'ne 212 ışık yılı uzaklıkta Jüpiter benzeri bir gezegen keşfedildi.
Keşif Antalya'daki Tübitak Ulusal Gözlemevi’nde Rus-Türk ortak teleskobu RTT150 ve Japonya Okayama Astrofizik Gözlemevi’nde bulunan teleskop ile yapılan gözlemlerle gerçekleştirildi.
Ankara Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünden astronom Mesut Yılmaz ve ekibi Dünya’dan yaklaşık 212 ışık...
eNeuro dergisinde yayınlanan bir makaleye göre genç yaşlarda koşu tekerleğinde koşan farelerin ilerleyen dönemlerde daha gelişmiş bir hafızaya sahip oldukları ve yetişkin dönemde oluşturulan nöronların daha aktif olduğu tespit edildi.
Martin Wojtowicz ve meslektaşları ilgili deneylerde 1 aylık farelere 6 haftalık koşu programı uyguladılar. Bu genç yaştaki fareler, hipokampustaki nöron aktivitesi ve hafıza, öğrenme yetileri açısından kafeslerinde koşu tekerleği olmayan...
Toplumsal ilgi, Bireysel Psikoloji açısından oldukça temel bir kavramdır. Alfred Adler’in, “Toplumsal ilgi” kavramını detaylıca ele alarak çoğu görüşünü bu kavrama dayandırması sebebiyle, onun perspektifinden kavramın oldukça geniş olan kapsamını değerlendireceğiz.
Toplumsal ilginin bireydeki gelişim sürecinin çocukluğun ilk yıllarına dayandığını ifade eden Adler, kişiliğin gelişiminin 4-5 yaşlarına kadar büyük ölçüde tamamlandığını belirtirken, bu noktada Freud’un görüşüyle paralel bir gelişim sürecinden...
Marie Sklodowska Curie (1867-1934), radyoaktivite üstüne çalışmaları ile tanınan Nobel Ödüllü, Polonyalı kadın fizikçi ve kimyacıdır. Polonyum ve Radyum'u keşfetmiştir. Çoğu bilim tarihçisine göre tüm zamanların en önemli kadın bilim insanıdır.
Marie Curie, Nobel Ödülü kazanan ilk kadındır. Aynı zamanda, iki alanda birden Nobel Ödülü kazanan (biri fizik biri kimya) tek insandır. Kadınlara karşı bilim dünyasında ayrımcılığın sona ermesinde önemli rol oynamıştır....
2004 yılında bilim insanları, Büyük Patlama'dan arta kalan kozmik fon ışınımını incelerken, beklenmeyen büyüklükte soğuk bir bölge keşfettiler. Önceleri ölçüm hatası ihtimali üzerinde durulsa da, 2013 yılında Planck uydusunun verilerinde de aynı sonuç belirince, bu ihtimal devre dışı kaldı.
İlk dönem modelleri göz önüne alındığında bu kadar büyük soğuk bir alanın oluşması beklenmiyordu. Bu soğuk bölgeyi açıklamak için birden fazla hipotez...
Güneş Sistemimizin oluşumuyla ilgili sürdürülen uzun soluklu bir çalışmaya göre, Güneş Sisteminin oluşmasına süper nova patlamasından çıkan bir şok dalgası sebep olmuş olabilir. Bu süreçte yıldızın içindeki madde etraftaki toz ve gaz bulutlarının içine yöneldi ve bu bulutların kendi içine çökerek Güneş ve diğer gezegenlerin oluşturmuş olabilir. Yeni bulgular da bu teoriyi destekler yönde.
Güneş sistemimizin geçmişiyle ilgili teorileri test...
Suyun pozitif düşünce ve sese olumlu tepki verdiği, su kristallerinin güzel şekillere büründüğü, diğer taraftan kötü ses ve düşüncelere maruz kalan suyun olumsuz şekiller gösterdiği iddiası çok yaygındır. Hatta bu iddianın Dr. Masaru Emoto tarafından yapılan su kristalleri deneyi ile ispatlandığı söylenir. Bu yazımızda bu iddiayı ele alacağız.
Dr. Masaru Emoto, ismini dünyaya su kristalleriyle ilgili yaptığı deneylerle duyurdu. İddiasına...
Eğer uzayla alakalı Hollywood filmlerini izlemişseniz, uzay boşluğunda insan vücuduna ne olduğuyla ilgili aklınıza gelecek ilk ihtimaller ya vücudun paramparça olacağı ya da bir anda donacağıdır. Mesela 81 yapımı Outland filminde, uzay boşluğundaki astronotun elbisesinde delik oluştuğu, bu delikten içeri hava aktığı, en sonunda da basınç tamamen düşünce vücudun patladığı gösterilir.
Mars'a Misyon filminde ise bir sahnede astronotun kaskını çıkardığında...
Ekin çemberleri, genellikle bir gecede tarlalarda ortaya çıkan garip dairesel ya da daha karmaşık geometrik şekillerdir. Bu şekiller, tarlalardaki ekinlerin bir kısmının ezilmesiyle ortaya çıkar. 1970'lerden sonra, özellikle İngiltere'de sık sık görülmeye başlayan ekin çemberleri, özellikle Mel Gibson'ın başrolünü oynadığı İşaretler filminden sonra çok ünlü oldu. Turistik çekiciliği de olan bu şekillerden yüzlercesi, her yıl dünyanın çeşitli yerlerinde ortaya...
Güneş Sistemi'nde en çok ilgi çeken gezegen, Dünya'dan sonra Mars'tır. Kızıl rengi ile antik çağlardan beri dikkat çeken, modern zamanlarda yaşam barındırdığı spekülasyonlarına yol açan Mars, insanların ilgisini hep cezbetmiştir.
Dünya dışında en çok araştırılan gezegen olsa da, Mars hâlâ önemli gizemlerle dolu bir gezegendir. Daha önce Samanyolu'nun bazı açıklanamayan gizemli olgularını incelemiştik. Bu yazımızda Mars gezegeni ile ilgili açıklanamayan...
