Tansiyon sorunundan Viagra’ya giden yol
İngiltere'deki Pfizer şirketindeki bilim insanları, 1992 yılında, yüksek tansiyon ve anjina pektoris isimli kalp hastalığına iyi gelebileceğini düşündükleri sildenafil isimli bir kimyasal üstünde çalışıyorlardı.
Aynı yıl Swansea'daki Morriston Hastanesi'nde, gönüllü anjina hastaları üstünde deney yapmaya...
Bilincin Beyindeki Yeri Tespit Edildi!
Bilim insanları asırlardır insan bilincinin merkezini araştırıyor. Nörobilimdeki gelişmelere rağmen, hala bilincin nereden geldiğini ve nasıl ortaya çıktığını bilmiyoruz. Fakat araştırmacılar, bilinç açısından son derece önemli gibi görünen, beynin belli üç alanından oluşan bir...
Yapılacaklar Listenizi Yazın, Daha Rahat Uyuyun!
Siz de uykuya daha rahat dalmak ve ertesi güne daha zinde uyanmak istiyorsanız, yapmanız gereken şey çok basit:
1) Yatmadan 5 dakika önce, bir sonraki gün için yapılacaklar listenizi bir kâğıda yazın.
2) Yatağa yatın.
3) Ertesi...
Yaratıcı İnsanlar Dünyayı Gerçekten Farklı Görüyor
Journal of Research in Personality'de yayınlanan yeni bir araştırmaya göre sanatsal uğraşları olan, macerayı seven ve meraklı insanlar, çevrelerini diğer insanlardan daha farklı bir gözle görüyorlar.Melbourne Üniversitesi'nden Luke Smille ve Anna Antinori, bu konuyu...
Gizemli dans salgını
1518 yılının temmuz ayında, bugün Fransa sınırları içindeki Strasbourg kasabasında, tüm zamanların en ilginç salgın vakalarından biri yaşandı.
Frau Troffea isimli bir kadın, şehrin sokaklarında dans etmeye başladı. Yere düşüp bayılana kadar dans etti. Birkaç...
Korku En İyi Motivasyon Mudur?
Korku filmi seyrettiğimizde kendimizi bir garip hissederiz. Korku filminden sonra sinema salonundan çıkmak asla komedi filminden çıkmaya benzemez. En az birkaç kez gerilmişizdir hatta ufak da olsa yerimizden sıçradığımız anlar olmuştur. Bilim insanları korku...
Biyolojik Tepkiler Yalanı Nasıl Ortaya Çıkarıyor?
Hepimiz bize yalan söylenmesinden nefret ederiz. Çoğumuz da birilerinin bize yalan söylediğini gösterebilen bir yol bilmeyi isteriz. Aslında birinin yalan söyleyip söylemediğini anlamanın pek çok yolu var. İşte en iyi biyolojik işaretler. Başka bir...
Adil Beyinler Daha mı Çok Üzülüyor?
Hepimiz kibar, sorumluluk sahibi ve adil olmanın bizi huzurlu ve mutlu bir hayata götüreceği düşüncesinden hoşlanırız. Peki ya yanılıyorsak? Ya aslında kaybedenler hep adil insanlarsa? “Nature Human Behaviour” da yayınlanan yeni bir çalışma, ekonomik...
Bunu da başardık: LIGO DENEYİ
Albert Einstein, Genel Görelilik kuramını oluştururken kütleçekimin nasıl çalıştığı üzerine düşünüyordu. Ve uzay-zaman dokusundaki tüm gökcisimlerinin, tıpkı uçlarından gerilmiş bir masa örtüsünün üstüne konan ağır bir top gibi etraflarındaki bu homojen dokuyu büktüklerini, oluşan...
İleri Yaşlarda Baba Olan Erkeklerin Çocukları Daha Zeki Oluyor
Translational Psychiatry dergisinde online olarak yayınlanan yeni bir araştırmaya göre, orta yaşlarda baba olan erkeklerin çocuklarının daha zeki, daha kolay odaklanabilen fakat topluma daha mesafeli bireyler oldukları tespit edildi.
Çalışma, New York’taki Seaver Otizm Araştırma...
Cebirin babası El Harezmi
Muhammed El Harezmi (780- 850) Diofantus'la birlikte modern cebirin babası olarak gösterilen Müslüman bilim insanıdır. Harezmi, lineer ve ikinci dereceden denklemlerin sistematik çözüm yöntemlerini geliştirdi. Batı'da kullanılacak ilk trigonometri tablolarını yaptı. Halen hepimizin kullandığı...
18 Yeni Minik Suikastçi Keşfedildi
ERIAUCHENIUS MILAJANEAE, araknolog Hannah Wood tarafından keşfedilmiş yeni bir Pelikan örümceği türü. Bu yeni türe kızının adını veren Wood, keşfettiği 18 yeni türden bahsettiği makalesinde, “umarım bir gün kızım Andohahela ‘ya (Madagaskar’daki ulusal bir...
Kadın Akademisyenlerden Daha Fazla Yardım Bekleniyor
Yeni yapılan bir çalışma, kadın akademisyenlerin erkek akademisyenlere kıyasla, not yükseltme ve verilen ödevi tekrar yapma gibi özel taleplerle daha fazla uğraşmak zorunda kaldığını gösteriyor.
Öğrenciler, verilen ödevin son teslim tarihini uzatmak ya da not...
Bir uzay gizemi: Dünya kadar toz bulutu yok oldu
Satürn'ün yüzüklerinin (etrafındaki uyduların) aniden kaybolduğunu düşünün. Bu, çok garip bir olay olurdu. Astronomlar yakın zamanda tam da bu olayın benzerini TYC 8241 2652 isimli yıldızda gözlemledi. Bu yıldızın etrafında dolanan yüksek miktarda toz,...
Kendimize güvenimiz yeterli mi?
Özgüven her birey için temel ve önemli bir duygusal gereksinimdir. Bireyin özgüveni kendine verdiği değer ile doğru orantılıdır. Kendine değer vermeyen bir bireyin özgüven eksikliği yaşaması muhtemeldir. Her insanın kendine olan güveni kendi yaşantısında...
Sentetik kumaş boyanın yanlışlıkla keşfi
William Henry Perkin (1838- 1907), henüz 18 yaşındayken, üniversitenin paskalya tatilinde evinde kurduğu küçük laboratuvarda malarya tedavisinde kullanılan kinini elde etmek için deneyler yapıyordu. Bu problemi hocası August W. Hofmann'dan duymuştu. Perkin deney üzerinde...
James Webb Uzay Teleskobu Bize Neler Öğretecek?
Teleskop her zaman insanlarda merak uyandıran bir bilim enstrümanı olmuştur. İcat olduğundan beri uzay hakkında bize bilgi veren en önemli araçlardan biridir. Bildiğimiz üzere teleskoplar genelde geceleri kullanır, havanın bulutsuz olması gerekir ve ışık...
Hücre Boyutunda Robotlar
Çevresindeki sıcaklık değişimlerine tepki verebilen, şekil değiştirebilen robotlar düşünün hem de insan hücresi boyutunda… Cornell Üniversitesi Fizik bölümünden McEuen ve Itai Cohen bu düşünceyi bir adım öteye götürerek mikroskobik boyutlarda hareketi mümkün kılan bir...
Bu taşların gizemine akıl sır ermiyor
Bir şirket, 1930'larda Kosta Rika'nın güneyinde, Diquis Deltası'nda ve Isla del Cano'da muz ekmek için satın aldığı yoğun tropikal ormanı yok edip tarım arazisi açmaya çalışırken ilginç bir keşfe imza attı.
Ağaçların arasında yüzlerce, bir kısmı iki...
Zihnimizi Kemiren Bir Hastalık: OKB
Son zamanlarda ismini fazlaca duymaya başladığımız Obsesif-Kompulsif Bozukluk; insanların zihnini ve zamanını kemirerek insanların hayattan zevk alamamasına sebep olan ve ruhsal sağlığını önemli derecede etkileyen psikolojik bir hastalıktır.
Obsesif-Kompulsif Bozukluk ( OKB ) Nedir?
OKB hastalığına...
Deniz Seviyesi Neden Umulduğu Kadar Yükselmedi?
Küresel ısınmadan dolayı buzulların eriyip okyanus seviyesinin yükseldiğini ve ileride daha yükselip tehlikeli bir hal alacağı hakkında bir şeyler duymuşsunuzdur. Fakat yıllardır yapılan tahminlerde göz ardı edilen önemli bir nokta vardı: okyanus tabanı çökmesi.
Gözden...
Doğadaki En Küçük Gökkuşağı
Avusturalya Tavus kuşu Örümceği olarak bilinen örümcek türünün kalçasında doğada keşfedilmiş en küçük gök kuşağı bulunuyor. Bu örümcek dostumuz da doğadaki çoğu erkek canlı gibi, bu özelliğini dişisini etkilemekte kullanıyor.
Sadece 5 mm
Nature Communications dergisinde...
Nabza Göre Şerbet, Genlere Göre İlaç
Geçmişten beri bilim çeşitli alanlarda sürekli değişmekte ve gelişmektedir. Bunun en önemli nedenlerinden birisi de insanın duyduğu ihtiyaçtır. Beslenme ve barınmayla birlikte, aslında sağlık da bu temel ihtiyaçların içindedir. Bu nedenle tıp alanındaki çalışmalar...
Taş Gibi Kandırmaca
Taşların ya da kristallerin çeşitli fizyolojik ve psikolojik rahatsızlıklara iyi geldiğini son zamanlarda sıkça duyar olduk. Taş satan çok sayıda site ve dükkân açıldı, tespihler geleneğimizdeki rollerinden farklı olarak yapıldıkları taşların iyileştirici özellikleri ile...
Uzay maceramızın kırılma noktaları
Uzay çağında olduğumuzu hep işitiyoruz. Bilim kurgu filmleri, romanlar, gelecek öngörüleri hep başka gezegen ve yıldızları ziyaretimizden bahsediyor. Peki, şimdiye kadar uzay maceramızda neleri başardık? Bu yazımızda, bilmeniz gereken en önemli yedi uzay programını tanıtacağız:
BİR...
İlya İvanoviç’in maymun takıntısı
İlya İvanoviç İvanov (1870-1932) yapay döllenmenin öncülerinden ünlü bir Sovyet biyologdu. İvanov, 1900'lü yılların başında zebra-eşek melezi, bizon-inek melezi, çeşitli fare ve tavşan melezleri geliştirerek ünlenmişti. Ancak onu asıl gazetelerin manşetlerine ve komplo teorilerine konu...
Kan dolaşımını keşfeden İbn Nefis
İbn Nefis (1213-1288), Müslüman hekim ve fizyologdur. İbn Nefis, 'pulmoner dolaşım' olarak bilinen, oksijensiz kanın kalpten akciğerlere gitmesini, oksijenle zenginleştirilmiş kanın buradan tekrar kalbe gidip oradan vücuda dağılmasını keşfeden ilk bilim insanıdır.
İbn Nefis, pulmoner...
Karadelik, Ateşten Çember ve Bilgi Paradoksu
20. Yüzyılın başlarında Albert Einstein, fiziğe bakışımızı büyük ölçüde değiştiren Genel ve Özel Göreliliği ortaya atmıştı. Göreliliğe göre, kütle çekim, kütlelerin uzay-zamanın yapısını değiştirmesi sebebiyle oluşan bir geometrinin sonucuydu, cisimlerin hareketleri bu geometriye göre...
Karanlık maddenin sırrını aydınlatan yeni teoriler
1930'larda İsviçreli astronom Fritz Zwicky, bizden 320 milyon ışık yılı uzaktaki Coma galaksi kümesini incelerken, galaksilerin beklenmedik yüksek hızlarla hareket ettiğini fark etti. İlginç olan, bu hızlarla galaksilerin yer çekimini yenip Coma kümesini terk etmeleri...
Anadolu Türklerinin İlk Yazdığı Kitap Astronomi Kitabıdır
Anadolu'da Türklerin telif ettiği ilk eser nedir? Bu soruya cevap verirken genelde çeşitli şiir kitapları zikredilir. Ancak bu sorunun cevabı bir astronomi kitabıdır. Evet, Türklerin Anadolu'da kaleme aldığı ilk eser bir bilimsel çalışmadır. Bugünkü...
Doğayı Taklit Ettik: Biyomimetik
Taklit etmek genelde olumsuz anlamda kullanılsa da iş biyomimetiğe gelince aslında olumlu anlam kazanmaktadır. İngilizcesi "biomimetic" veya "biomimicry" olan bu bilim dalı birçok alanda bizlerin karşısına çıkmaktadır. Sunumlarında "doğayı kopyaladık" veya "doğadan esinlendik" diye...
Esir nedir?
Newton yasaları istatistikle birleşince, termodinamiği açıklıyor. Elektormanyetizmanın temel yasaları da 19.yüzyılda geliştirildi. Bunların matematiksel şekli çok karışıktır o yüzden değinmeyeceğiz.
Birincisi olan elektrik Gauss yasası; Coulomb yasasına eşdeğerdir ve görsel olarak şu anlama gelir: Elektrik...
Sakarinle gelen milyonlarca dolar
Constantin Fahlberg (1850-1910), 1879 yılında, Ira Remsen'in John Hopkins'teki laboratuvarında asistan olarak çalışıyordu. Bir akşam, katran türevleri üstüne yaptığı uzun bir çalışmadan sonra üniversiteden çıkıp akşam yemeği için evine gitti. Yemek yerken, yemeği önce...
2500 yıllık bir gizem: Nazca çizgileri
Güney Peru'da kızıl çöl üstünde uçarken yere bakan bir yolcu, bu sıkıcı çöl görüntüsünün belli bir süre sonra beyaz çizgilerle ilginçleşeceğini fark edecektir. Bir süre sonra bu beyaz çizgilerin trapez, kare, üçgen, sarmal gibi...
Taklacı Dostumuz ATLAS Robot
Boston Dynamics’in ürettiği Atlas ismindeki insansı robotun, gündeme oturmasının en önemli sebebi, hünerlerinin sıradan bir insana ve daha önceki benzerlerine nazaran çok daha gelişmiş olması.
1.5 metre uzunluğunda ve 75 kilogram ağırlığında olan Atlas, sterevision(3...
Alzheimer Beyne Ne Yapıyor?
Dünya genelinde yaklaşık 50 milyon kişide Alzheimer hastalığı mevcut. Bununla birlikte yaşlanan toplumda, hastalığın görüldüğü kişilerin sayısı hızla artmaya devam ediyor.
Alzheimer, beyindeki problemlerden kaynaklanır. Hücreler fonksiyonlarını kaybetmeye başlar ve sonunda ölür. Bu durum hafıza...
Bakteri-Antibiyotik Mücadelesinde Son Gelişmeler
Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Enstitüsündeki araştırmacı ekip bakterilerin antibiyotiklere karşı nasıl direnç sağladıkları konusunda beklenmeyen sonuçlara vardılar. Birçok hastalığa neden olan E. Coli(Escherichia coli) bakterileri üzerinde yapılan söz konusu çalışma, önceden bildiklerimize önemli katkılarda bulunuyor.
Bakterilerin...
Galileo’dan Önce Ebu Haşim’in Buluşu
Havasız bir ortamda, bütün cisimler, kütlelerinden bağımsız olarak eşit hızda düşerler. Ağır bir kaya ile bir tüy, havasız bir ortamda aynı zamanda serbest bırakılırsa aynı anda yere düşecektir. Bu bilgi, Newton’un yerçekimi kuramı ve...
Kuantum Mekaniğinin Doğuşu
On dokuzuncu yüzyılın sonlarına doğru, mevcut fizik teorilerinin tüm fiziksel olayları açıklamakta yeterli olduğu sanılıyordu. Newton yasaları mekanik olayları, Maxwell yasaları ise elektromanyetik olayları açıklayabiliyordu. Fakat bu yıllarda yapılan bir takım deneysel çalışmalar, klasik...
Astral Seyahatle Uçulur Mu?
Astral seyahat, özellikle ezoterik ve New Age çevrelerinde, astral ya da esiri beden dedikleri fiziki olmayan bir bedenin fizik vücudu terk edip evrende bilinçli bir şekilde serbest olarak dolaşmasına verilen isimdir. Astral projeksiyon ismi...
Kuzey Işıkları (Aurora Borealis) Nasıl Oluşur?
Doğal bir fenomen olan kuzey ışıkları nedir ve nasıl oluşur, gelin beraber bir araştıralım. Bu ışıkların aslında kaynağının Güneş olduğunu söyleyebiliriz. Fakat, Güneş'ten dünyaya ulaşan ışık dalgaları değil, ışıktan daha yavaş ilerleyen yüklü parçacıklar...
13. yüzyılın en önemli astronomu Nasiruddin Tusi
Nasiruddin Tusi (1201-1274) Müslüman astronom, matematikçi ve fizikçidir. Kendi döneminde dünyanın en büyük gözlemevi olan Meraga Rasathanesi'ni kurmuştur. Bu rasathane çağının en önemli astronomi merkezidir.
Tusi, burada yaptığı gözlemlerle kendi zamanının en iyi gezegen hareket çizelgeleri...
Dünya’nın ikizi Venüs’ün gizemleri
Venüs, Güneş'e yakınlığı, büyüklüğü, yapısı ve kütlesi açısından Dünya'nın ikiz kardeşi olarak anılır. Güneş Sistemi'nde bize en yakın olan bu gezegen, Dünya gibi yaşama uygun bir gezegen olmaktan çok uzaktır.
Venüs, 462 C ortalama sıcaklık ile Güneş...
Freud’un Dine Bakışı Nasıldı?
Çağın ruhunun (zeitgeist) etkisiyle Freud’un etkilendiği mekanist görüş ile insanı bir makine gibi ele alıp insan zihnini ve davranışlarını basit, biyolojik kökenler üzerine indirgeme eğilimi, teorisinin diğer alanlarında da kendini göstermektedir. Freud, her şeyi...
Thomas Adams ve sakızın icadı
Thomas Adams (1818-1905), Amerikalı bilim adamı ve mucittir. 1870'li yıllarda Adams, bir Güney Amerika ağacı özünden elde edilen madde üstünde deneyler yapıyordu. Amacı bu maddeden, araba lastiği üretiminde kullanılacak, lastiğe alternatif bir malzeme geliştirmekti. Uzun denemelerin sonunda hep başarısız...
“Nerede O Eski Sağlıklı Çocuklar?”
Amerika’da yapılan bir ankette ailelerden, şimdiki çocukların sağlığı ile eski zamanlardaki çocukların sağlığını karşılaştırmaları istendi. Sadece üçte biri günümüz çocuklarının fiziki anlamda daha sağlıklı olduğunu düşünürken, akıl salığı karşılaştırmasında aileler yeni nesilden daha da...
Altının kıymeti oluşumunda
Büyük yıldızlar ömürlerinin sonlarına ulaştıkları zaman, süpernova patlaması olarak bilinen patlamalar gerçekleşir. Bu devasa patlamalar sırasında, yıldızın dışı uzaya saçılırken, yıldızın demir kalbi, nötron yıldızı olarak bilinen yıldızlara dönüşebilir (Eğer patlamadan geriye kalan kısım üç-dört Güneş...
Herman: Avrupa’yı Karıştıran Genetiği Değiştirilmiş Öküz
Laboratuvar ortamında genetiği değiştirilmiş organizmaların üretilmesi aslında çok da eski tarihlere dayanan bir gelişme değil. 1860’larda Gregor Mendel tarafından gen tarifinin yapılmasıyla başlayan ve hızla ilerleyen süreçte DNA’nın keşfi Oswald Avery tarafından 1944’te gerçekleşiyor....
Anksiyeteye (Kaygı, Sıkıntı, Bunaltı) Bağlı Ruhsal Sorunlarda Ortak Noktalar
Anksiyete herkes tarafından bilinen, yaşam boyu çeşitli durumlar karşısında hissedilen bir duygudur. Örneğin gece tek başına karanlık bir sokakta yürürken, çok önemli bir toplantıya geç kalındığında, yanı başında birinin suç işlemesi gibi tehlikeli durumlar...
2. Dünya Savaşı ve mikrodalga fırının icadı
Percy Lebaron Spencer (1894-1970), özellikle 2. Dünya Savaşı'nda ABD'nin radarları üstüne yaptığı çalışmalarla ünlenen bir mühendisti. Spencer, radarların kalbini oluşturan mikro dalga üreten megatronlar üstüne çalışırken cebindeki çikolatanın eridiğini fark etti. Bu durum ilgisini...
Şeker ve Kanser Arasında Nasıl Bir İlişki Var?
VIB (Yaşam fenleri ve araştırma enstitüsü), KU Leuven ve VUB tarafından yürütülen dokuz yıllık ortak araştırma, kanser araştırmasında kritik bir buluşa yol açtı. Bilim adamları, kanser hücrelerinin şekeri hızla yıkması ve tümör oluşumuna yol...
Yeni Tespit Edilen Üçüncü Diyabet Tipi
Diyabetin Tip 1 ve Tip 2 olarak farklı türleri olduğunu duymuşsunuzdur. Ancak son zamanlarda yeni bir diyabet çeşidi belirlendi: Tip 3c diyabet.
Tip 1 diyabette vücudun bağışıklık sistemi, pankreasın insülin üreten hücrelerini yok ediyor. Bu...
Botoksun hasta ısrarıyla gelen keşfi
Kanadalı doktor Jean Carruthers, 1987 yılında kontrolsüz göz kırpan hastalarına yardımcı olmak için zehirli bir sıvı olan botulinum toksinini enjekte ediyordu. Bu, o zamanlarda yaygınlaşan bir pratikti. Bir gün, 30'lu yaşlarının sonunda olan bir...
Bermuda Şeytan Üçgeni’nin gizemi ne?
Bermuda Şeytan Üçgeni, Atlantik Okyanusu'nda Bermuda Adaları, Florida ve Porto Riko'nun oluşturduğu, gemiler ve uçakların iz bırakmadan gizemli bir şekilde kaybolduğu iddia edilen alana verilen isimdir.
Bölge ilk olarak 1945 yılında tatbikat yapan beş Amerikan uçağının...
Sosyal Fobisi Olanların Dünyası
Dsm tanı kriterlerinde “Sosyal Anksiyete Bozukluğu” olarak anılan, halk arasında yaygın olarak “Sosyal Fobi” olarak bilinen rahatsızlık, genel anlamıyla kişilerin başkaları tarafından değerlendirilme kaygıları yaşadıkları, rezil olmaktan korktukları ve hata yapmak ile ilgili tedirginlikleri...
Panik Atakta Kalp Krizi Geçirme ve Ölüm Korkusu
Panik Bozukluk tanısı almış olan kişiler panik atak geçirmekten son derece korkarlar. Kişi içinde bulunduğu ortam, ortama ait kalabalık, gürültü, koku, sıcaklık gibi çeşitli çevresel faktörler ve fiziksel değişkenlerin, daha önce panik atak geçirdiği...
ARILAR VE NAVİGASYON SİSTEMLERİ
Edinburgh Üniversitesi’nde araştırmalarını sürdüren bir ekip, evlerine dönen böceklerin nasıl en kısa yoldan dönmeyi başardıkları konusunda önemli bilgiler edindi.
Böcekler gün içinde yaptıkları seyahatlerden dönüşte onları en yakın şekilde eve götürecek yoldan giderler. Bu yol,...
Aura enerjisi yalanı
Biyoenerji, reiki, enerji tıbbı, şifacılık, şifa enerjisi gittikçe daha çok duyduğumuz ifadeler haline geldi. Bunları uygulayan reiki mastırlar, biyoenerji uzmanları, şifa pratisyenleri gibi çeşitli unvanlarla bel ağrılarından kansere kadar birçok rahatsızlığa çözüm sunduklarını iddia...
Kayıp Genlerin Gizemi – Karanlık DNA Fenomeni
Oxford araştırmacılarının çalışmalarının sonucunda ortaya konan Karanlık DNA fenomeni büyük bir bulmacaya kapı açıyor.
DNA Dizileme Teknolojisi insanların asırlardır hayvanlar hakkındaki çeşitli sorularını cevaplamada yardımcı oluyor. Fakat bazı durumlarda bir gizemle karşılaşıyoruz. Bazı hayvan genomlarında,...
Garip uğultunun çözülemeyen gizemi
1990'ların başında Amerika'daki ufak bir kasaba olan Taos'un bazı sakinleri, onları rahatsız eden garip bir uğultu duyduklarını iddia etmeye başladılar. Yapılan araştırmalara göre, kasabadaki her 50 kişiden biri, bu garip uğultuyu duyduğunu iddia ediyordu....
Fleming, Pasaklılığı ve Antibiyotiğin Keşfi
Şüphesiz devrim yaratan buluşların başında antibiyotikler gelmektedir. İnsanlığın ömrünü uzatıp, enfeksiyonları yenmeyi sağlayan bu buluşu İskoç doktor ve biyolog Sir Alexander Fleming'e (1881-1955) borçluyuz. Fleming, bilinen ilk antibiyotik olan penisilini Eylül 1927'de keşfetti. Fleming...
Çığır açan astronom ve matematikçi Battani
Muhammed El- Battani (858-929) ünlü Müslüman astronom ve matematikçidir. Güneş yılı ve mevsimlerin uzunluğu gibi önemli astronomik ölçümleri, Batlamyus dâhil kendisinden öncekilerden çok daha büyük bir hassaslıkta hesapladı. Bulduğu Güneş yılı değeri, günümüzdeki değerden...
Müslümanların Batlamyus Üzerine Sorgulamaları
Abbasiler döneminde Halife Me'mun (813-833) tarafından, dönemin astronomi bilginlerinin de içinde bulunduğu bir heyet, Batlamyus'un teorisini araştırmak icin Bağdat'ta gözlemler yapmak üzere görevlendirildi. Bu heyet yaptığı gözlemlerden sonra Batlamyus'un teorisinde yer alan yıldızların ve...
Psikolojik Gereksinimler Çerçevesinden Mutluluğa Bir Bakış – Nedir Mutluluk?
Mutluluk ihtiyaç mıdır?. Kişi mutluyken salgılanan dopamin hormonunun ulaştığı yüksek noktada kendini öyle iyi hisseder ki bazen bir defa gelinen noktanın yanına yaklaşabilmek için onlarca deneme yapmayı göze alabilir insan. Mutluluk farklı kılıklarda çıkabilir...
Yalan Söyleme, Gözünden Anlarım!
İletişimi en temel olarak konuşma yoluyla sağlarız. Fakat kimi zaman kibarlık olsun diye, kimi zaman da gizlenmesi gereken şeyler olduğunda karşımızdaki kişi susabilir, ya da doğruyu söylemeyebilir. Aslında hepimiz karşımızdakinin söylediklerinin ardında, gerçekte zihninden...
İlk Rönesans’ın Çocukları
Çocukluğuma dair anılarımın bir kısmını televizyon dizileri oluşturuyor. Hatırladıklarım arasında öne çıkanlardan biri David Hasselhoff’u ünlü yapan Kara Şimşek dizisidir. Kara Şimşek’te Hasselhoff’un canlandırdığı karakter olan Michael Knight suçlulara karşı savaşan eski bir polisti....
Wow! sinyali ve uzaylılar
1977 yılının ağustos ayında Jerry Ehman, Ohio Üniversitesi'ndeki Big Ear teleskobundan gelen verilerin bilgisayar çıktılarını inceliyordu. O dönemlerdeki bilgisayarlar, verileri inceleyemediği için verilerin çıktısı alınır ve gönüllüler tarafından bunlar incelenirdi. 15 Ağustos günü saat 22.16'daki verilere...
Gülme gazından ağrısız diş çekimine
Horace Wells (1815-1848), anestezinin dişçilikteki kullanımını keşfeden, ilk acısız diş çekimini gerçekleştiren Amerikalı dişçidir. Wells, 10 Aralık 1844'te, karısı Elizabeth ile Hartford Union Hall'da bir gösteriye katıldı. Gösteri sırasında bazı katılımcılara, gülmeye yol açan...
İnsanlar, Tanrı’ya ve “ölümden sonra”ya inanmaya yatkındır.
Araştırmalar, insanların Tanrı’ya ve ölümden sonraya inanma gibi doğal
eğilimleri olduğunu gösteriyor. Bulgular, birçok farklı kültürde insanların içgüdüsel
olarak zihinlerinin bir kısmının, timsallerinin ve ruhlarının ölümden sonraki hayata
inandığını gösteriyor ve bedenin ve zihnin ayrı olduğunu kavramanın
kolay...
Yeme Bozukluklarında Psikolojik Boyut
Yeme bozuklukları, herhangi bir medikal duruma bağlı olmaksızın yeme davranışındaki süreklilik arz eden şiddetli bir bozukluktur. Fİziksel sağlığı ve psikososyal işlevleri bozacak derecede kiloyu kontrol altında tutma davranışı olarak tanımlanabilir (Fairburn,2001, Akt.Klein ve Walsh,...
Merkür geri mi gidiyormuş!
Astrologlar gökyüzündeki fenomenlerin hayatımızı etkilediğine inanırlar. Bu fenomenlerden biri de astronomide Merkür gerilemesi olarak bilinen olgudur. Astrologlar, Merkür gerilemesi yaşandığı dönemde seyahat edilmemesini, iş anlaşması yapılmamasını tavsiye ederken, insanları yeni arkadaşlıklar kurmamaları hatta yeni bir sevgili...
Metastazın Suçlusu: EMT
Hepimizin bildiği üzere, kanser, çağımızın en büyük sağlık problemlerinden biridir. Kanserden ölümlerin %90’ı kanser hücrelerinin organizmanın belli bir yerinden diğer bölgelere yayılması, literatürdeki ismiyle “metastaz” sebebiyle olur. Son yıllarda tümör hücrelerinin durağanken yayılmacı hale...
Minimalizm Felsefesi
Minimalizm felsefesini tanımlamadan önce, minimum nedir tanımlarsak konuya daha iyi bir giriş yapmış oluruz. Öncelikle "minimum" sözcüğü Fransızca kökenli bir sözcük olup, "bir şey için en az veya asgari derece" anlamlarına gelmektedir. Minimalizm felsefesi...
Eski Enzim, Yeni Rol
Delaware Üniversitesi araştırma ekibi, uzun zamandır bakteriyel metabolizmada merkezi rol aldığı bilinen bir enzimin yeni fonksiyonunu keşfetti.
Kimya ve Biyomoleküler Mühendislik bölümünde doçent olan Maciek Antoniewicz, metabolizmayı “şeker gibi substrat moleküllerini bozarak, enerji ve yeni...
Nedensellik Sorunu Bağlamında GAZZÂLÎ ve DAVID HUME
Gazzâlî on birinci yüzyılda yaşamış bir din adamı olup, getirdiği eleştirileri ve düşünceleri din çerçevesi içinde yapmaya gayret emiştir. David Hume ise on sekizinci yüzyılda yaşamış bir filozof olarak, getirdiği eleştiri ve düşüncelerini epistemolojik...
Fritz Haber: Almanlara kimyasal silah üreten Yahudi bilim adamı
Fritz Haber (1868-1934): Yahudi kökenli Alman kimyacı, 1918'de 'Haber prosesi' olarak bilinen, azot ve hidrojen gazından amonyak elde etmeyi sağlayan süreci keşfettiği için kimya Nobel Ödülü'ne layık görülmüştü. Amonyağın yüklü miktarda elde edilmesini sağlayan bu kimyasal...
Beyin Gücüyle Beste
Yeni beyin-bilgisayarı uygulaması sayesinde beyninizdeki notları sadece düşünerek beste yapmak mümkün.
BCI olarak bilinen arayüz ile eşleştirilen insan beyninin, engelli insanlar için belirli vücut uzuvlarını kontrol etmede kullanıldığı daha önceleri de bilim dünyasında biliniyordu. Bu...
Sülük Salgısına Gizlenmiş Şifa
Eski zamanlardan beri sülükler birçok rahatsızlık ve kan yoluyla geçen hastalıkların, kirli kanı vücuttan uzaklaştırmak suretiyle, tedavisinde kullanılmıştır. Bu yöntem bazen tedavide, hatta yüksek farmakolojik hastalıklarda bile en iyi alternatiftir. İnsan vücuduna olan iyileştirici...
Merkür’deki gizemli örümcek
Güneş'e en yakın ve sistemimizin en küçük gezegeni Merkür, Dünya'ya görece yakın bir gezegen olmasına rağmen en az anlaşılmış gezegenlerden biridir."
Bunun en önemli gerekçesi Güneş'e olan yakınlığıdır. Güçlü Güneş ışığı, Merkür'ü teleskop ile incelemeyi...
Mavi Gözün Kökeni
Bilim insanları, yapılan araştırmalar sonucu mavi gözlü bireylerin ortak bir atadan geldiğini tespit etti. Kopenhag Üniversitesindeki bir araştırma grubu, 6.000-10.000 sene önce gerçekleşmiş ve günümüzde tüm mavi gözlü bireylerin bu özelliğe sahip olmasına sebep...
Atom Bombası ve Hidrojen Bombası Farkı
Geçtiğimiz günlerde Kuzey Kore’nin denediği hidrojen bombası öncekilerden çok daha başarılıydı. Ama bazı uzmanlara göre denenen bomba aslında geliştirilmiş bir atom bombası da olabilir. Atom bombası ve Hidrojen bombası ne gibi farklılıklar gösteriyor ve...
Göbeklitepe’nin verdiği gizemli mesaj
"Dünyanın en önemli ve gizemli arkeolojik alanı neresidir?" diye sorulsa, birçok kişi piramitler ya da Stonehenge diye cevap verir. Oysa çoğu arkeolog bu tespite katılmayacak, onun yerine ülkemizde bulunan 12-13 bin yıllık Göbeklitepe cevabını verecektir.
Göbeklitepe, Şanlıurfa'nın...
Scientology’nin gerçek yüzü
Scientology, Hollywood yıldızlarının katılımlarıyla ünlü olmuş bir New Age tarikatı. Tarikatın, Tom Cruise'dan John Travolta'ya, Kristie Alley'den Elvis Presley'in eşi Priscilla Presley ile kızı Lisa Marie Presley'e kadar dünyaca ünlü müritleri var. 1954'te, Amerikalı...
Henry Moseley ve Türk askerinin kurşunu
Henry Moseley (1887-1915) kendi döneminin en önemli İngiliz fizikçilerinden biriydi. Modern periyodik cetvelin temelini oluşturan atom numarası kavramını ortaya atmış, Mendel'in sandığı gibi elementlerin özelliğinin ağırlıkları ile ilişkili olmadığını, atom numarası ile ilişkili olduğunu göstermiştir.
Moseley...
New Age sahtekarlıkları ve boşa çıkan ümitler
Geçtiğimiz hafta sözde bilim adamı Masaru Emoto'nun su üstünde yaptığı sözde deneylerin bilimsel bir mahiyeti olmadığını ve bu adamın insanları kandırarak nasıl zengin olduğunu yazmıştık. Bu hafta içi Hürriyet gazetesinin Kelebek ekinde, Gülben Ergen'in Dr....
Klasik Fizikte Simetriler ve Noether Teoremi
Fiziksel sistemlerin matematiksel incelenmesi bir koordinat sisteminin ve bir de zaman ölçeğinin göz önünde bulundurulmasını ve olayların bunlara göre belirlenmesini gerektirir. Bir koordinat sisteminde orijin ve koordinat eksenleri uzayın diğer noktalarından belirgin bir şekilde...
Işıkta Hapşırma Geni!
Bildiğimiz gibi bazı insanlar ışığa baktıklarında hapşırırlar. Çoğu zaman karanlık bir ortamdan güneşe çıktıklarında gerçekleşir. 1964’te doktor Henry Everett bu sendroma Işık Hapşırma Refleksi (Photic Sneeze Reflex) adını vermiş ve Nöroloji dergisine bu konuda...
3D Yazıcıdan Çalışan Kalp Tasarlamayı Başardılar!
Zürih'deki ETH üniversitesinden bir grup araştırmacı, kanı gerçek kalp gibi pompalayabilen silikon bir kalp tasarladılar. Bu gelişme, gelecekte en hayati organ olan kalbin yerine geçebilecek bir alternatif için çalışmaların başlamasına öncülük edebilir.
Kalp oldukça karmaşık...
Üç Atomlu Bir Molekül İlk Kez Mutlak Sıfıra Yakın Bir Değere Soğutuldu
Lazer soğutma, şu ana kadarki en büyük moleküle uygulanarak, bir üç atomlu molekülün sıcaklığı ilk kez bir kelvinin binde birinden öteye ulaştı ve mutlak sıfıra daha da yaklaşıldı. Bu başarı, moleküler kuantum bilgisayarları oluşturmak...
Çocuklarda Fizyoterapi Gerekli Midir?
Bilim dünyasındaki son 40 yılda, "gelişimsel ve bilişsel sinirbilim" adlı yeni bir araştırma alanı ortaya çıktı. Bu alan; kişinin bilişsel süreçleri, davranış biçimleri, fiziksel gelişim becerileri ile beyin arasındaki ilişkileri incelemek amacıyla psikoloji, biyoloji,...
Türk Astronomlar Yeni Bir Öte-Gezegen Keşfetti
Ankara Üniversitesi ve Ege Üniversitesinde görevli öğretim üyesi üç Türk bilim insanı ile bir doktora öğrencisi tarafından, Güneş Sistemi'ne 212 ışık yılı uzaklıkta Jüpiter benzeri bir gezegen keşfedildi.
Keşif Antalya'daki Tübitak Ulusal Gözlemevi’nde Rus-Türk ortak teleskobu...
Koşmak Hafızayı Arttırıyor
eNeuro dergisinde yayınlanan bir makaleye göre genç yaşlarda koşu tekerleğinde koşan farelerin ilerleyen dönemlerde daha gelişmiş bir hafızaya sahip oldukları ve yetişkin dönemde oluşturulan nöronların daha aktif olduğu tespit edildi.
Martin Wojtowicz ve meslektaşları ilgili...
Bireyde Toplumsal Duygunun Gelişiminde Anne Rolünün Önemi
Toplumsal ilgi, Bireysel Psikoloji açısından oldukça temel bir kavramdır. Alfred Adler’in, “Toplumsal ilgi” kavramını detaylıca ele alarak çoğu görüşünü bu kavrama dayandırması sebebiyle, onun perspektifinden kavramın oldukça geniş olan kapsamını değerlendireceğiz.
Toplumsal ilginin bireydeki gelişim...
Marie Curie: İki Nobel ödüllü bilim kadını
Marie Sklodowska Curie (1867-1934), radyoaktivite üstüne çalışmaları ile tanınan Nobel Ödüllü, Polonyalı kadın fizikçi ve kimyacıdır. Polonyum ve Radyum'u keşfetmiştir. Çoğu bilim tarihçisine göre tüm zamanların en önemli kadın bilim insanıdır.
Marie Curie, Nobel Ödülü kazanan ilk...
Evrenin çözülemeyen bir gizemi Süper-Boşluklar
2004 yılında bilim insanları, Büyük Patlama'dan arta kalan kozmik fon ışınımını incelerken, beklenmeyen büyüklükte soğuk bir bölge keşfettiler. Önceleri ölçüm hatası ihtimali üzerinde durulsa da, 2013 yılında Planck uydusunun verilerinde de aynı sonuç belirince, bu...
Güneş Sistemimiz Böyle Mi Oluştu?
Güneş Sistemimizin oluşumuyla ilgili sürdürülen uzun soluklu bir çalışmaya göre, Güneş Sisteminin oluşmasına süper nova patlamasından çıkan bir şok dalgası sebep olmuş olabilir. Bu süreçte yıldızın içindeki madde etraftaki toz ve gaz bulutlarının içine...
Suyla gelen şöhret ve kazanılan milyon dolarlar
Suyun pozitif düşünce ve sese olumlu tepki verdiği, su kristallerinin güzel şekillere büründüğü, diğer taraftan kötü ses ve düşüncelere maruz kalan suyun olumsuz şekiller gösterdiği iddiası çok yaygındır. Hatta bu iddianın Dr. Masaru Emoto...
Uzay boşluğunda insan vücuduna ne olur?
Eğer uzayla alakalı Hollywood filmlerini izlemişseniz, uzay boşluğunda insan vücuduna ne olduğuyla ilgili aklınıza gelecek ilk ihtimaller ya vücudun paramparça olacağı ya da bir anda donacağıdır. Mesela 81 yapımı Outland filminde, uzay boşluğundaki astronotun...
Ekin çemberleri nasıl oluştu?
Ekin çemberleri, genellikle bir gecede tarlalarda ortaya çıkan garip dairesel ya da daha karmaşık geometrik şekillerdir. Bu şekiller, tarlalardaki ekinlerin bir kısmının ezilmesiyle ortaya çıkar. 1970'lerden sonra, özellikle İngiltere'de sık sık görülmeye başlayan ekin...
Mars’ın gizemleri
Güneş Sistemi'nde en çok ilgi çeken gezegen, Dünya'dan sonra Mars'tır. Kızıl rengi ile antik çağlardan beri dikkat çeken, modern zamanlarda yaşam barındırdığı spekülasyonlarına yol açan Mars, insanların ilgisini hep cezbetmiştir.
Dünya dışında en çok araştırılan...
MOST COMMENTED
Mikroplastik Kirliliği Sulardaki Hayvan Hayatını Tehdit Ediyor
Mikroplastiklerin yoğunluklu olduğu noktalar, göllerin, göletlerin ve kanalların derinliklerindeki ekosistemler için hayati önemde olan belirli hayvanların sayısını önemli ölçüde azaltabiliyor.
