Tetris oynamak endişe içindeki bir zihni rahatlatmanın anahtarı olabilir. Yakın zaman önce yapılan bir deneyde, bir şeyle son derece meşgul olunduğunda zamanın daha hızlı geçtiği, dünyadan uzaklaşmış bir ruh halini tanımlayan ve psikologların “akış” adını verdikleri zihinsel durumu meydana getirmek için tetris oyunu kullanıldı. Deneyi yürüten UCR araştırmacısı Kate Sweeny ve ekibi, dünyadan tamamen kopmuş, uzaklaşmış bir zihin durumunda olmanın,...
Astroloji, uzay cisimlerinin ve bazı astronomik fenomenlerin, insan karakteri ve kaderi üzerinde etkisi olduğunu ve bu etkilerin öngörülebilir olduğunu iddia eden bir disiplindir. Çok farklı çeşit astroloji vardır, ancak günümüzde çoğunlukla doğum tarihimize dayanan 12 burç ile yapılan Batı astrolojisi kullanılır. Karl Popper'a atıfla genelde astrolojinin bilimsel olarak sınanamayacağı söylenir. Ancak bu doğru değildir; bilim insanları astrolojiyi çeşitli açılardan...
Peru Kültür Bakanlığı’nın yaptığı açıklamaya göre, arkeologlar insana benzeyen 19 tane tahtadan yapılma put buldu. Peru’nun Chan Chan şehrinde keşfedilen putların bazılarının yüzlerinde bej renginde kilden yapılma maskeler bulunuyor. 750 yılı aşkın zaman önce insan eliyle oyularak yapılan ve 70 santimetre uzunluğunda olan putlar, kerpiçten yapılma bir koridorun iç tarafında, sıralı bir şekilde duruyor. Putların üzerlerindeki duvarlardaysa, dalga ve manzara...
Dünyayı öğrenmek için bir hayvanın sadece çevresine dikkat etmesi yetmiyor. Hayvanın aynı zamanda çevresinde gördüğü, duyduğu ve hissettiği şeylerin hangilerinin en çok önem taşıdığını öğrenmesi ve bu detayların önemlerinin zaman içinde nasıl değişime uğradığını gözlemlemesi de gerekiyor. Ancak insanların ve fareler haricindeki hayvanların bu detayları nasıl takip ettiği bugüne dek bilinmiyordu. Stanford’da görevli biyologların Science’da yayınlanan çalışmasıyla, şimdi hayvanların dikkat edilecek detayları nasıl seçtiklerinin ve sınıflandırdıklarının gizemi...
Her insan geleceğini merak eder. Nasıl biri ile evleneceğiz? Kaç çocuğumuz olacak? Ömrümüz ne kadar sürecek? Bu ve benzer sorular hep merak uyandırır. Bu soruların getirdiği merak da falcılık olarak bilinen uğraşın ortaya çıkmasına neden olmuştur. Fallar içerisinde belki evrensel olarak en yaygın olanı el falıdır. El falı, eldeki çizgelere ve yükseltilere bakarak bir kişinin geleceğini ya da kişiliğini...
Yaşlanmak bedenlerimizde ve hücrelerimizde değişimler meydana gelmesine neden oluyor. Ama Science’da yayınlanan yeni bir çalışmaya göre, bu değişimlerin boyutları bugüne kadar düşünülenden çok daha büyük olabilir. Araştırmacılar, yaptıkları çalışmada orta ve ileri yaştaki insanların özofaguslarında (yemek borusu) normal hücrelerden çok mutant hücreler bulunduğunu gördüklerini ve bu mutasyonların bazılarının özofagus kanseriyle bağlantılı olduğunu söylüyor. Bedenlerimiz her bir hücremizin içinde taşıdığımız bir dizi...
Gökyüzü yamyamlarla dolu. Astronomlar uzun zamandır Samanyolu gibi çok büyük galaksilerin bu kadar büyümelerinin nedeninin onların kendilerinden küçük olan kozmik komşularının yıldızlarını yutması olduğundan şüpheleniyordu. Ancak yapılan yeni bir araştırma, küçük galaksilerin de çok iştahlı olduğunu ortaya koyuyor. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society’de yayınlanan bu araştırmaya göre, bugüne kadar gözlemlenen en küçük galaktik yamyamlık vakası tespit edilmiş olabilir....
Alzheimer hastalığına ne neden oluyor? Yanıt tam da burunlarımızın dibinde olabilir. Önde gelen uzmanlardan biri olan Profesör Ruth Itzhaki’nin yaşamı boyunca yaptığı araştırmalara göre, uçuğa neden olan herpes virüsü, aynı zamanda Alzheimer’a da neden olabiliyor ve elde edilen yeni veriler, şiddetli uçuk enfeksiyonu olan hastalarda antiviral ilaç kullanımının yaşlılığa bağlı bunama riskini ciddi ölçüde azalttığını gösteriyor. Itzhaki’nin Frontiers’da yayınlanan...
İnsan beynindeki nöronlar diğer binlerce hücreden elektrik sinyalleri alıyor. Ve dendrit adı verilen uzun nöral uzantılar, hücrelerin alınan bilgilere uygun karşılık verebilmeleri için bu bilgileri kapsama almak konusunda kritik bir rol oynuyor. MIT’deki sinirbilimciler, elde edilmesi zor insan beyni dokuları kullanarak yaptıkları çalışmalarında, şimdi insan dendritlerinin diğer canlı türlerindekilerden farklı elektriksel özelliklere sahip olduğunu keşfettiler. Cell’de yayınlanan çalışmaya göre, elektrik...
Güneş enerjisi ABD’deki elektrik üretiminin yüzde 2’sinden bile daha azına denk geliyor ama eğer bulutlu günler ve gece saatlerindeki kullanım için olan elektrik üretimi ve enerji depolama maliyetleri daha ucuz olursa, bu yüzdenin üzerine çıkabilir. Nature’da yayınlanan ve Purdue Üniversitesi öndeliğindeki bir ekibin geliştirdiği yeni bir materyal ve üretim yöntemi, şimdi elektrik üretmek için güneş enerjisini kullanmanın (ısı enerjisi olarak) daha etkili bir yolunu sunuyor....
İnsanlar kendilerine mutluluk vermeyen ve tatminkar olmayan aşk ilişkilerini yine de devam ettirebiliyor. Peki bunun nedeni ne? Yapılan yeni bir çalışmaya göre, bu sorunun cevabı, mutsuz olan tarafın ayrılığın partneri için kötü olacağını düşünmesi olabilir. Kasım ayında Journal of Personality and Social Psychology’de yayınlanacak olan çalışmada, bir ilişkiyi bitirip bitirmeme kararını alma aşamasındaki insanların sadece kendi isteklerini değil, aynı zamanda...
Çin’de yayınlanan The People’s Daily gazetesinin haberine göre, Çin’de faaliyet gösteren Chengdu Uzay Bilimi Ve Teknolojileri Mikroelektronik Sistem Araştırma Enstitüsü (CASC) isimli bir şirket, gerçek Ay’ın sekiz katı parlaklığında sahte bir ay yapmayı planlıyor. Test aşamalarına çoktan başlanan bu sahte ay aslında bir uydu olacak ve 10 ila 80 kilometre genişliğinde bir alan aydınlatması sağlayacak. CASC’tan yapılan açıklamaya göre,...
90 yıl yaşayan biri, bunun 30 yılını uyuyarak geçirir. Bu 30 yılın önemli bir çoğunluğu rüya görerek geçer. Ancak buna rağmen rüyalarımızın büyük çoğunluğunu hatırlamayız. Kabus görüp heyecanla uyandıktan sonra bile, bize böyle heyecan veren rüyayı kısa bir sürede unuturuz. Bazı insanlar hiçbir rüyasını hatırlamaz. Peki, hayatımızın büyük bölümüne yayılan rüyaları neden hatırlamayız? Neden rüyaları çabucak unuturuz? Bu soruların,...
Caltech Üniversitesi’ndeki araştırmacıların önderliğindeki bir ekip, çok büyük bir yıldızın şaşırtıcı derecede zayıf ve hızla solan bir süpernovayla tuhaf bir şekilde öldüğünü gözlemledi. Bu gözlemler, yıldızın görülmeyen bir eşlikçisi olduğunu, çekim kuvvetiyle yıldızın kütlesini emdiğini ve bu şekilde onun hızlı bir süpernovayla patlamasına neden olduğunu akla getiriyor. Bu patlamanın, ölü nötron yıldızının yoğun ve kompakt eşlikçisinin yörüngesinde dönmesine yol...
BMJ Case Reports’da yayınlanan bir çalışmaya göre, vücudu planlı bir şekilde ve aralıklı olarak uzun süre aç bırakmak, tip 2 diyabetin düzelmesine yardımcı olabiliyor. Doktorlar bu öneriyi, gözetimleri altındaki üç hastanın bu yöntemi uyguladıktan sonra insülini tamamen kesebildiklerini gördükten sonra yaptıklarını söylüyorlar. ABD ve Kanada’daki yaklaşık her 10 kişiden birinde, erken ölüm ve ciddi hastalıklarla ilişkilendirilen tip 2 diyabet hastalığı...
British Journal of Psychological’da yayınlanan yeni bir çalışmada, bilişsel performansın düşük yoğunluklu (aerobik) egzersiz sırasında iyileşiyor olmasının detayları incelendi. Çalışma kapsamında, 24 katılımcı dinlendiği ve farklı duruşları gerektiren egzersizler yaptığı sırada, görsel işler bellek kullanımını gerektiren bir görev yerine getirdi. Katılımcılar bir kondisyon bisikletinde otururken veya pedal çevirirken, ayrıca bir koşu bandında dururken veya yürürken elektroensefalografileri çekildi. (Görsel işler bellek,...
Pediatric Research’de yayınlanan ve 3100’den fazla Finlandiyalı kadın üzerinde yapılan bir çalışmaya göre, bir annenin hamileliğinin erken dönemlerindeki kilosu, bebeğinin yaşamının ilk aylarındaki ve yıllarındaki davranışlarının ve uyum sağlama yeteneğinin nasıl olabileceğini etkileyebiliyor. Çalışmanın başyazarı Polina Girchenko’ya göre, her beş kilolu veya obez kadından birinin çeşitli davranış sorunları olan bebekler dünyaya getirme ihtimali bulunuyor ve bu bebekler çocukluk dönemine...
Obezite ve sağlık sorunları arasındaki ilişki gayet aşikar görünebilir. Zira obez insanların tip 2 diyabet, karaciğer hastalıkları, kanser ve kalp rahatsızlıklarına yakalanma risklerinin daha yüksek olduğu biliniyor. Ancak araştırmacılar obezite ve hastalıklar arasındaki bağlantının her zaman bu kadar kesin olmadığına dair giderek daha fazla şey öğreniyorlar. İşte bu nedenle de, kimin bu hastalıklara yakalanma riskinin daha yüksek olduğunu belirlemenin...
Tümörlerin ve büyüme gösteren diğer dokuların yayılımı tamamen yeni bir fizik türünü ortaya çıkardı. Nature Physics’de yayınlanan yeni bir araştırmada, bilim insanları canlı hücrelerin iki boyutlu durumdan üç boyutlu kütlelere dönüşümünün, daha önceden bilinmeyen ve “aktif akışkanlık” adı verilen bir süreçle gerçekleştiğini buldular. Ve bu aktif akışkanlık fiziği kanserin neden ve nasıl yayıldığını açıklamanın yolu olabilir.  Bulgularının tıpta uygulanabilir hale...
Massachusetts Institute of Technology’deki (MIT) kimya mühendislerinin yarattığı bir materyal, havadaki karbondioksitle tepkimeye girerek büyüyebiliyor, güçlenebiliyor ve hatta kendi kendisini onarabiliyor. Bir gün inşaat ya da tamir malzemesi olarak veya koruyucu kaplamalar için kullanılabilecek olan bu polimer, durmaksızın sera gazını kendisini sağlamlaştıran karbon bazlı bir materyale dönüştürüyor. Bu materyal şu anda, sentetik, jelimsi bir maddeye benziyor ve bitkilerin havadaki karbondioksiti...
Bilim insanları yeryüzünün yüzlerce metre altında, güneş ışığının ulaşamadığı kadar derinlerde yaşayan umulmadık bir yaşam formu keşfettiler: genellikle enerjilerini fotosentez yaparak üreten mikroplar. Siyanobakteri adı verilen bu dirençli mikroorganizmaların milyarlarca yıldır varlık gösterdiği biliniyor. Ve her ne kadar bunlar çok küçük canlılar olsalar da, onların fotosentez konusundaki maharetleri (gelişim için karbondioksiti gıdaya çevirmek adına güneşin enerjisini kullanmak) planetimizin tarihinde büyük...
Oliver Heaviside (1850-1925) elektrik devrelerini incelemekte kullanılan karmaşık matematik teknikleri geliştiren önemli bir mühendis ve matematikçidir. Kendi kendini geliştiren Heaviside, yaptığı çalışmalarla modern elektroniğin oluşmasında önemli bir rol oynamıştır. Heaviside garip bilim insanlarına örnektir. Özellikle 60'larından sonra ilginç davranışlar sergilemiştir. Komşularının iddiasına göre Heaviside, evini granit bloklarla döşemiş, bunları koltuk ve yatak olarak kullanmıştır. Heaviside, bu dönemlerde tırnaklarını pembe...
Aziz Sancar 1946 yılında Mardin’in Savur kasabasında doğmuştur. İlk ve orta öğrenimini Savur’da tamamlamıştır. Liseyi Mardin’de okuyan Sancar, daha sonra İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden birincilikle mezun olmuştur. TÜBİTAK bursuyla gittiği ABD’de birkaç yıl biyokimya eğitimi almış daha sonra memleketi olan Savur’da bir süre hekimlik yapmıştır. Ancak bilimle uğraşmak isteyen Sancar tekrar ABD’ye giderek Dallas’taki Teksas Üniversitesi’nde moleküler biyoloji alanında doktoraya başlamış, doktora...
Astronomların yıllardır bir örneğini bulmaya çalıştıkları tuhaf bir fenomen en sonunda keşfedildi ve ilk kez kendisi görülemeyen son derece kuvvetli bir kozmik patlamanın sadece çıkardığı ses tespit edildi. Gama Işını Patlaması olarak bilinen bu muazzam patlama, Dünya’dan 300 milyon ışık yılı uzaklıktaki bir galaksideki devasa bir yıldızın çökmesiyle meydana geldi. Bu süreçte, çöken yıldız ya “magnetar” adı verilen yoğun bir...
Fazla kilolardan kurtulmak çağımızın en önemli çabalarından biri haline geldi. En temelde her şey temel bir doğa yasası olan enerjinin korunumuna dayanır. Eğer harcadığınız kalori, aldığınız kaloriden fazla ise, yani vücut toplamda enerji kaybediyorsa o zaman kilo verirsiniz. Burada kalori, bir enerji ölçü birimidir. Diğer taraftan harcadığınızdan çok enerji alıyorsanız kilo alırsınız. Bu, temel fiziğin koyduğu, bütün diyet programlarının...
Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde yapılan yeni bir çalışmaya göre, sağlık için günde bir kadeh şarap içmek düşünüldüğü kadar sağlıklı olmayabilir. Alcoholism: Clinical & Experimental Research’de yayınlanan çalışma kapsamında, yaşları 18 ila 85 arasında değişen 400.000’den fazla insanın verileri incelendi. Araştırmacıların vardığı sonuçlar, haftada dört veya daha fazla sefer bir-iki bardak içki tüketen insanların (şu anda sağlıklı olduğu kabul ediliyor) erken...
Nobel Fizik Ödülü, bu yıl lazer fiziği alanındaki çığır açan buluşları nedeniyle üç bilim insanına verildi. Ödülün yarısını Gerard Mourou ile paylaşan Donna Strickland bugüne kadar Nobel Fizik Ödülü’ne layık görülen sadece üçüncü kadın olurken, ödülün diğer yarısının sahibi ise Arthur Ashkin oldu. İsveç Kraliyet Bilim Akademisi’nin yaptığı açıklamaya göre, New Jersey’de bulunan Bell Laboratuvarları’nda görev yapan Ashkin’in ödüle layık...
Bu yılki Nobel Tıp Ödülü, kanser tedavisinde büyük çığır açan bir buluşa imza atan bilim insanları James P. Allison ve Tasuku Honjo’ya verildi. İsveç’te bulunan Karolinska Enstitüsü’ndeki Nobel Komitesi’nin yaptığı açıklamada, Allison ve Honjo’nun kişinin kendi bağışıklık sistemini denetim altına alma yoluyla bir kanser tedavisi türü keşfetmeleri nedeniyle Nobel’e layık görüldükleri bildirildi. Açıklamada, Allison ve Honjo’nun kendi bağışıklık sistemlerimizin tümör...
İnternette dolaşan trajik bir habere göre, öldürülen Kıbrıslı bir adamın midesindeki incir çekirdeklerinden bir ağaç yetişti ve bu sayede 40 yıl sonra yetkililer onun cesedini bulabildi. Ama birçok hayali hikaye gibi, bu haberin de ana unsurları gerçek değil gibi görünüyor – en azından bazı haber kaynaklarına göre. Ama yine de bu haberin akla getirdiği bir soru olduğu kesin: Bir ölünün...
Bilim insanları evrenin başlangıcına çok az bir zaman kaldığı sıralarda kara deliklerin var olduğunu düşünüyor. Astronomların asla direkt olarak keşfedemediği bu en eski kara deliklerin, şimdi olduğu gibi büyük ve ölmekte olan bir yıldızın patlayarak çökmesiyle oluşmadığına inanılıyor. Gerçekten de, evrenin başlangıcından sonraki yaklaşık ilk bir milyar yıllık süreçte yaşlı yıldızlar yoktu. Bunun yerine, boşluğu dolduran ve ilk galaksilerin tohumlarını...
Samanyolu’nun zorlu ve şiddet içerikli bir geçmişi var. Görünen o ki, “sosis galaksileri” yutmadığı zamanlarda, Samanyolu en yakınlarındaki galaktik komşularıyla bitmek bilmez mücadeleler içinde ve kazanan taraf da her zaman o olmuyor. Nature’da yayınlanan yeni bir çalışmaya göre, bu tip mücadelelerden birinin Samanyolu’nun diskinde meydana getirdiği kozmik yara, bugün, 300 milyon yıl sonra bile, hala tam olarak iyileşmiş değil. Araştırmacılar...
Çocukların eğlence amaçlı olarak cep telefonu, tablet, oyun konsolu gibi elektronik aletleri kullanarak geçirdikleri zamanlar uzun süredir tartışılmakta olan bir konu. 8-11 yaş aralığındaki 4.500’den fazla Amerikalı çocuk üzerinde yapılan yeni bir gözlemsel çalışmaya göre ise, bu süre günde iki saati bile bulmamalı. The Lancet Child & Adolescent Health’de yayınlanan çalışmanın sonuçları, elektronik aletlerle günde iki saatten az oynayan, yeterli...
“Aç ve gergin” ifadesinin bir uydurmadan ibaret olmadığı kanıtlandı. Guelph Üniversitesi’ndeki araştırmacıların fareler üzerinde yaptıkları çalışmanın sonuçlarına göre, aç olduğumuzda aniden düşen kan şekeri ruh halimizi olumsuz yönde etkileyebiliyor.  Araştırmacılar konu kötü ruh halleri ve stres olduğunda, insanların hemen psikolojik faktörleri düşündüğünü, metabolik faktörleri ise göz önüne almadıklarını belirtiyorlar. Ancak yapılan çalışmada, kötü yeme alışkanlıklarına bağlı olarak kandaki glikoz seviyesinde...
İnsan kişiliğinin karanlık ve kötü taraflarını temsil eden özellikler arasında egoizm, Makyavelizm, narsizm, psikopati, sadizm, kincilik ve bunlara benzer diğerleri bulunuyor. Ancak şimdi, Alman ve Danimarkalı araştırmacılar tarafından yapılan yeni bir araştırmanın sonuçları, bu özelliklerin tümünün de aynı “karanlık temele” dayandığını ortaya çıkardı. Yani, eğer bu özelliklerden birine sahipseniz, diğerlerinden birine veya daha fazlasına da sahip olmanız muhtemel.  İlk bakışta...
Japonya’nın Ryugu asteroidine gönderdiği Hayabusa 2 isimli uzay aracı başarıyla iniş yaptı ve asteroidin ilk görüntüleri şimdiden dünyaya ulaştı. Japon Uzay Araştırma Ajansı JAXA’nın yaptığı açıklamaya göre, Hayabusa 2’nin beraberinde taşıdığı ve Gezginci 1 ve Gezginci 2 adlı iki küçük disk şeklindeki araç da asteroide başarıyla yerleştiler ve keşif turlarına başladılar. Bu iki küçük araç, Mars veya Ay görevlerinde kullanılan...
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, 2015 yılında dünya genelindeki 322 milyon insan depresyona yakalandı. Bu rakam dünya nüfusunun yüzde 4.4’ü anlamına geliyor. Bu derece yaygınlaşan depresyon hastalığının altında yatan nedenleri bulma arayışındaki araştırmacılar, depresyonun doğal yatkınlık ve kişinin çevresindeki stres faktörlerinin birleşiminden kaynaklanabiliyor olabileceği sonucuna vardılar.  Depresyona yatkınlığı olan insanların içsel stres tepkisi sistemlerinde bir bozukluk olduğu biliniyor. Tıpta hipotalamik-hipofiz-adrenal aks...
Düzenli aspirin kullanımının ileri yaştaki insanlar üzerindeki risklerini ve faydalarını belirlemek için geniş kapsamlı bir klinik deney yapıldı. 16 Eylül’de The New England Journal of Medicine’da yayınlanan ve ASPREE adı verilen deneyin ilk bulguları, her gün düşük dozda aspirin kullanımının, kardiyovasküler hastalık geçmişi olmayan ve sağlık sorunu bulunmayan yaşlıların sağlıklı ve kimseye muhtaç olmadan yaşama sürelerini uzatmadığını ortaya koydu....
“Zombi hücreler” ölemeyen ama normal bir hücrenin işlevlerini de yerine getiremeyen hücreler. Mayo Clinic’teki araştırmacıların beyin hastalıklarına sahip fareler üzerinde yaptığı ve Nature’da yayınlanan çalışmaya göre, bu zombiler, ya da diğer bir deyişle yaşlı hücreler, bilişsel beceri kaybından önce belirli beyin hücrelerinde birikiyor. Ve araştırmacılar bu hücrelerin birikim yapmasını engelleyerek tau proteininin artışını, nöronal ölümü ve hafıza kaybını aza...
CMAJ’de yayınlanan ve Kanadalı araştırmacılar tarafından yapılan bir çalışmaya göre, evde kullanılan temizlik ürünleri çocukların bağırsak mikrobiyotalarını değiştirerek onları kilolu hale getiriyor olabilir. Yapılan çalışmada, 3-4 aylık olan 757 bebeğin bağırsak florası incelendi. Ardından evlerde kullanılan dezenfektan, deterjan ve çevre dostu ürünlere ne oranda maruz kaldıkları göz önünde bulundurularak, bu çocukların 1 ve 3 yaşlarındayken ulaştıkları kilolar analiz edildi.   Araştırmacılar...

Beynimizin Affedesi Var

Yapılan yeni bir araştırmaya göre, bizler başkalarının karakterlerini değerlendirirken iyi izlenimlere tutunuyor, kötü davranışlarda bulunan insanlar hakkındaki fikirlerimizi de hemen değiştirebiliyoruz. Araştırmacılara göre kötü davranışları yargılama konusundaki bu esneklik, insanların başkalarını nasıl affettiğini ve neden bazen kötü ilişkilerde kalmaya devam ettiklerini açıklamaya yardımcı olabilir. Nature Human Behaviour’da yayınlanan ve başta Yale Üniversitesi’nden olmak üzere önde gelen üniversitelerde görev yapan psikologlar...
Bilim insanlarının “nükleer makarna” adını verdikleri fenomenin meydana gelmesi için büyük bir yıldızın süpernova geçirmesi, yıldızdan geriye kalan proton ve elektronların birleşerek son derece yoğun nötronlar haline gelmeleri ve Toronto büyüklüğündeki hava geçirmez bir alanda 600.000 derece ısıya ulaşması gerekiyor. Ve araştırmacılara göre milyarlarca yıl alabilen bu süreçler sonucunda oluşan nükleer makarnalar evrendeki en güçlü maddeler olabilir.  Bir süpernovadan sonra...
Şu anda 7.6 milyar olan dünya nüfusunun 2050 yılında yaklaşık 10 milyara ulaşması ve insanların ve hayvanların gıda ihtiyacının ikiye katlanması beklenirken, araştırmacılar ve ekolojistler bitkisel gıda kaynaklarını artırmanın ve soyu tükenmekte olan bitki türlerini kurtarmanın peşinde.  Tıpkı insanlar ve hayvanlar gibi bitkilerin de kendilerine ait mikrobiyomları bulunuyor. Mantar ve diğer mikroorganizmalar gibi mikrobiyomu oluşturan bu bakteriler, bitkilerin üzerinde ve...
Nature Physics’te yayınlanan yeni bir çalışmaya göre, sadece yedi kuantum parçacığı milyarlarca parçacıktan oluşan bir grubun parçasıymış gibi davranıyor.  Daha büyük ölçeklerde olduğunda, madde evre geçişleri adı verilen değişimlerden geçiyor. Örneğin su buza veya buhara dönüyor. Bilim insanları çok daha büyük kütlelerdeki moleküllerde bu davranışı görmeye alışkınlar; ama bu kadar küçük bir grubun bu şekilde davrandığını daha önce hiç görmemişlerdi.  Yapılan...
Yirmi yıl önce, araştırmacılar bisfenol A (BPA) adı verilen plastik madde içeriğinin, laboratuvarda plastik kafeslerde tutulan dişi farelere geçerek hayvanlarda aniden kromozom anomalisi olan yumurtaların artışına neden olduğunu kazara keşfetmişlerdi. Şimdi bu keşfe imza atan aynı araştırma ekibi, şu anda BPA’sız olarak üretilen şişe, bardak, kafes ve bunlar gibi diğer ürünlerde ona alternatif olarak kullanılan çeşitli bisfenollerin de farelerde...
Arkadaşlarınızla sevdiğiniz bir grubun konserine gittiğinizi, servisle okula giderken dışarıdaki insanları izlediğinizi, kardeşlerinizle çizgi filmler seyrettiğinizi veya ailenizle geçirdiğiniz doğum günleri ya da tatilleri hatırladığınızda duygusallaşıyor olabilirsiniz. Bu insanların nadiren yaşadığı bir durum değil. Görünüşe bakılırsa, insanların yüzde 79’u kendileri için önemli olan olayları hatırladıklarında geçmişe özlem duyuyor.  Nostaljik hissetmek yüzyıllar boyunca bir hastalık olarak görüldü;  çünkü bu artık var...
Elektrik üreten bakteriler, daha önce madenler ve göl dipleri gibi ortamlarda bulunmuş olsa da, bilim insanları bugüne dek bu bakterilerin çok daha yakında olan bir kaynağını gözden kaçırdılar: insan bağırsağı.  Nature’da yayınlanacak olan çalışmada, California, Berkeley Üniversitesi’ndeki bilim insanları, ishale yol açan yaygın bir bakteri olan Listeria monocytogenes bakterisinin bilinen elektrojen bakterilerden tamamen farklı bir teknik kullanarak elektrik ürettiğini ve...

Vücudunuzda Saat Kaç?

Bazı insanların biyolojik saatleri dış dünyadan farklı olabiliyor ve bu saatin kaç olduğunu bilmek ilaçlardan ve tedavi yöntemlerinden en iyi şekilde fayda sağlayabilmek için çok önemli. İşte şimdi ilk kez, Northwestern Üniversitesi’ndeki bilim insanları tarafından biyolojik saatin kesin bir şekilde belirlenebildiği bir kan testi geliştirildi.  TimeSignature adı verilen ve Northwestern tarafından patent başvurusu yapılan bu test, sadece iki kez kan...
Mısır’daki Nil Deltası’nda, ilk firavunların iktidara gelmesinden çok daha öncesine dayanan, yaklaşık 7000 yıllık bir köy bulundu.  Köyü keşfeden ve bulguları Live Science’da yayınlanan Fransız ve Mısırlı arkeologlardan oluşan ekibe göre, bu köy Nil Deltası’nda bugüne dek keşfedilen en eski köylerden biri olma özelliğini taşıyor ve inceleme sonuçları Mısır’da tarımın nasıl geliştirildiğine dair ipuçları sağlayacak.  Kahire’nin 140 kilometre kuzeyinde bulunan Tell...
Ergenlik dönemindeki kız çocukları üzerinde yapılan bir çalışma, beynin kazanmaya ve kaybetmeye verdiği tepkiye bağlı olarak, güncel yaşam olaylarının depresif belirtiler üzerinde farklı etkiler meydana getirdiğini ortaya koydu. Beyni kazanmaya kuvvetli tepki veren çocukların gösterdiği depresif belirtilerde daha pozitif etkiler görülürken, kaybetmeye daha kuvvetli tepki veren beyinlere sahip olan çocukların gösterdiği belirtilerin negatif etkilerinde daha zararlı etkiler ortaya çıktı. Biological...

Tüp Bebekte Tehlike Var

Yardımcı üreme teknikleriyle sağlanan hamilelikler kısırlık sorunu yaşayan çiftlere büyük bir umut olsa da, yapılan yeni bir çalışmanın sonucuna göre tüp bebek gibi yardımcı teknikler yoluyla doğan çocukların normal yolla doğanlara oranla ergenliklerinde yüksek tansiyon hastası olmaları daha muhtemel. Journal of the American College of Cardiology’de yayınlanan çalışmada incelenen ve teknolojik yardımla doğan 52 ergenden sekizinde hipertansiyon hastalığı olduğu görüldü....
Yale Üniversitesi’ndeki araştırmacılardan oluşan bir ekip kuantum kapısını ışınladı ve ilk kez onu gerçek zamanlı olarak başarılı bir şekilde ölçümledi. Kuantum bilgisayarları istenilen düzeye taşıyabileceği düşünülen bu yöntem, kuantum hesaplamayı modüler ve güvenilir hale getirmek adına çok büyük önem taşıyor. Bit birimiyle (1 veya 0 durumuyla) faaliyet gösteren bildiğimiz bilgisayarların aksine, kuantum bilgisayarlar kübit adı verilen bilgi birimleriyle işlev gösteriyor...
Massachusetts Hastanesi’nin araştırma ekibi tarafından fareler üzerinde yürütülen bir çalışma, egzersizin beyinde yeni nöronlar üretilmesi anlamına gelen nörojenezi tetikleyerek bilişsel yetiler üzerinde olumlu etki yaptığını ortaya koydu.  Science’da yayınlanan çalışmaya göre, beynin öğrenme ve hafızadan sorumlu olan hipokampus bölgesinde nörojenez oluşumunu tetiklemek Alzheimer hastası farelerin bilişsel yetilerinde iyileşme sağlıyor. Ancak bu olumlu etkiler Alzheimer hastalarının beyinlerinde mevcut olan iltihaplı ortam...
Son birkaç yıldır internette ilginç bir iddia dolaşıyor. İddialara göre Kara Şövalye(Black Knight) adında dünya dışı bir uydu, dünyanın etrafında tam 13 bin yıldır dönüyor. Bu uydunun videoları ve resimleri başta YouTube olmak üzere pek çok sosyal mecrada geniş yer alıyor. Peki, uzaylıların Dünya'ya yolladığı Kara Şövalye isimli bir uydu gerçekten var mı? İddialara göre her şey 1899 yılında...
Kanadalı, Amerikalı ve Alman araştırmacılardan oluşan bir ekip Wolf 503b adı verilen yeni bir gezegen keşfetti. Dünya’nın iki katı büyüklüğündeki gezegen Virgo takım yıldızında Dünya’dan 145 ışık yılı uzaklıkta bulunuyor ve çok yakınında yer alan yıldızının etrafında dönmesi altı gün alıyor.  NASA’nın Kepler Uzay Teleskobundan sağlanan veriler kullanılarak yapılan keşif, Güneş sistemimizin dışında bulunan bu gezegenin yıldızının eski bir ‘portakal...
Göktaşlarından söz edildiği zaman aklımıza ilk gelen şey Dünya'nın sonu ve felaketler oluyor. Bu muazzam uzay nesneleri Hollywood filmlerine genelde hep kıyamet filmleri ile konu oluyor. Bundan 66 milyon yıl önce dinozorların sonunu getiren şeyin Meksika'ya çarpan bir göktaşı olduğu göz önüne alındığı zaman bu durumda yadırganacak bir şey yok. Ancak göktaşlarının fazla gündeme gelmeyen bir yönü daha var....
1903 yılında Nobel Ödülü kazanan İsveçli ünlü kimyacıdır. Fiziksel kimyanın kurucusu olarak da bilinir. Kendi adını taşıyan tepkimelerin hızının sıcaklık ile ilişkisini tasvir eden denklemi bulmuştur. Arrhenius aynı zamanda atmosferdeki karbondioksit gazı ile küresel ısınma arasındaki bağa dikkat çeken ilk bilim insanıdır. Kendini bilime adayan Arrhenius, kilolu, dış görüşüne pek dikkat etmeyen bir insandı. Bilimsel bir kongre sırasında bilim...
İngiltere'deki Stonehenge'den 6 bin 600, Mısır Piramitleri'nden 7 bin 100 yıl daha eski, günümüzden 11 bin 600 yıl öncesine tarihlenen bir inanç merkezi olan Göbeklitepe, şimdiye kadar ortaya konan birçok arkeolojik görüşü çürüten bir keşif oldu. Açığa çıkarılan tapınağın önemi, tapınağı yapanların yerleşik hayata geçmemiş avcı-toplayıcı insanlar olması. Sanılanın aksine yerleşik hayata geçişte ekonomik ya da ekolojik unsurların değil kalabalık...
Fareler üzerinde gerçekleştirilen yeni bir araştırmanın sonuçlarına göre, trehaloz adı verilen doğal bir şeker glikozun karaciğere girmesini önlüyor ve insülin hassasiyetini artıran bir geni aktive ederek diyabet riskini azaltıyor. Bu geni aktive etmek aynı zamanda daha çok kalori yakılmasına, kilo alımı ve vücutta yağ birikiminin azalmasına ve kan yağları ile kolesterol değerlerinin düşmesine de neden oluyor.  JCI Insight’da yayınlanan ve...
Çoğu kişi henüz antimaddenin ne olduğunu bile tam anlamamış olsa da, araştırmacılar şimdi onu incelemeye çok yakınlar.  Nature’da yayınlanan araştırmaya göre, CERN’deki (Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi) fizikçiler lazer kullanarak antimaddeyi soğutmaya bir adım daha yaklaştılar. Ve bu antimaddenin gizemlerini çözmek için çok önemli bir gelişme.  Antimadde aslında “normal” maddenin karşıtı. Protonlar pozitif yüklüdür ve onların antimaddedeki muadilleri olan antiprotonlar protonlarla aynı...
Alman arkeolog ve müze müdürü Wilhelm König, 1930'larda Irak Ulusal Müzesi'nde ilginç birtakım nesnelere rastladı (başka bazı anlatılara göre König bu nesneleri Khujut Rabu bölgesinde kendisi buldu). Nesneler, 13 cm yüksekliğinde, orta kısmı bombeli bir kil kap ve içindeki demir çubuk etrafına sarılmış altı kapalı bakır bir rulodan oluşmaktaydı. Kil kabın ağzı zift ile kapatılmıştı. König'e göre nesneler Part...
Geleneksel kişisel gelişim anlatıları eğer hedefinize ulaşamıyorsanız tavsiye almanız gerektiğini söyler. Güzel bir iş bulmuş, iyi bir terfi almış, okulda iyi notlar tutturmuş, kilo vermeyi başarmış ya da sizin istediğiniz türde bir maddi duruma gelmiş birini bulup ona zorlandığınızı söylemenizi ve o kişinin söylediklerini yapmanızı.  Ancak alanlarında önde gelen iki psikoloğa göre, bu teori sadece klişe değil, aynı zaman da...
Sağlık yetkililerine göre öksürüğü olan çoğu insan tedavi için önce bal ve reçetesiz ilaçları kullanmalı ve doktorlar bu hastalara nadiren antibiyotik yazmalı.  İngiltere’de doktorlar için yayınlanan yeni bir yönergede, antibiyotiklerin çoğu öksürük vakasında belirtileri pek de iyileştirmediği ve çoğu zaman öksürüğün iki – üç hafta içinde kendiliğinden geçtiği belirtiliyor.  Doktorlara verilen bu tavsiyeler antibiyotik direnci probleminin önünü almayı hedefliyor. Çünkü aşırı...

Ay’da Su Bulundu

ABD’li bir grup bilim insanı Ay’ın en soğuk ve karanlık olan kutup bölgelerinin yüzeyinde buz halinde su bulunduğunu açıkladı.  Hawaii ve Brown Üniversitelerinde görev yapan Shuai Li önderliğindeki bilim insanları, Ay yüzeyinde su bulunduğunu belirlemek için NASA’nın Ay Mineraloji Haritalama (M3) aracının verilerini kullandı.  2008 yılında Hindistan Uzay Araştırma Kurumu’nun Ay’a gönderdiği Chandrayaan-1 isimli uzay aracı ve M3’ten elde edilen veriler...
Yapılan bir çalışmaya göre, beyaz düğme mantarı yemek bağırsaklardaki mikroplarda değişime yol açabiliyor ve bu da karaciğerdeki glikoz düzenlemesini iyileştirebiliyor. Araştırmacılar ayrıca, farelerdeki mantar ve bağırsak mikropları arasındaki bağlantıyı daha iyi anlamanın, insanlar için yeni diyabet tedavileri ve diyabetten korunma stratejileri geliştirmeye yol açabileceğini belirtiyorlar.  Penn State Üniversitesi’nde Moleküler Bağışıklık Bilimi profesörü olan Margherita T. Cantorna, araştırmada beyaz düğme mantarıyla...
Galaksimizin yıldızlarının kimyasal bileşimlerini inceledikten sonra Japon bir bilim insanının vardığı sonuca göre, galaksimiz bir kez ölüp sonra yeniden dirildi. Samanyolu’nun büyük bir kısmındaki yıldızlar kimyasal bileşimleri baz alınarak iki gruba ayrılabilir. İlk gruptaki yıldızlarda alfa elementleri olarak bilinen oksijen, magnezyum, silisyum, sülfür, kalsiyum ve titanyum elementleri daha bol bulunur. İkinci gruptakilerde ise alfa elementleri daha az, demir ise ciddi...
Cosmic Seagull adı verilen ve dünyadan 11.3 milyar ışık yılı uzaklıkta olan gezegenin en dışındaki yıldızlar, sadece galaksideki gazların ve yıldızların çekimlerinden kaynaklanamayacak kadar hızlı hareket ediyor. Astrofizikçi Veronica Motta ve meslektaşlarının 8 Ağustos’ta arXiv.org’da yayınlanan bulgularına göre, yıldızlar görünmeyen bir güç tarafından harekete geçiriliyormuş gibi davranıyorlar.  Motta, “Evrenin bize yakın olan bölgelerindeki bizim galaksimize benzeyen galaksilerin çevrelerinde karanlık madde...
İşverenlerin çalışanlarının iş saatleri dışında da e-postalarını kontrol etmelerini beklemesi, sadece çalışanların değil, onların ailelerinin de sağlıklarına zarar veriyor.  Virginia Tech Üniversitesi’nde görev yapan William Becker’ın ortak yazarı olduğu yeni bir çalışmaya göre, işverenlerin bu tip beklentileri çalışanlarda anksiyeteye yol açıyor ve hem çalışanların hem de onların ailelerinin sağlıkları üzerinde olumsuz etkiler yapıyor. Yapılan başka çalışmalar da artan iş taleplerinin neden...
Yemeklerde önce çorba, sonra ana yemek, son olarak da tatlı servisi yapılır. Modern kültürün neredeyse evrensel bir parçası olan bu uygulamanın kökenini hiç merak ettiniz mi? Bu uygulamanın kökeni Ziryab lakabı ile tanınan Endülüslü şair, müzisyen ve alim Ebü'l-Hasen Alî b. Nâfi'ye (789-857) dayanmaktadır. Gençliğinde köle olan Ziryab, modern yemek kültüründe iz bırakan Müslüman düşünürdür. Ziryab önce Bağdat'ta büyük...
Kök hücre araştırmalarındaki buluşlar feminizmde bir devrim yaratabilir mi? Bir bilim insanı sosyal sorunlara çözümler bulmak için kendi hayatına bilimsel bir yöntem uygulayabilir mi? Five Scarves isimli kitabında, Ürdünlü moleküler biyolog Rana Dajani bu olasılıkları nasıl incelediğini açıklıyor ve insanlığın zorlukları aşmak için olan kapasitesinden ve özellikle de kadınlara ve çocuklara olan yaklaşımların iyileştirilmesinden bahsediyor.  Kitap kısmen eylem çağrısı, kısmen...
Egzersiz sonrasında kasların iyileşmesini hızlandırmak için, önceden kasları esnetmenin önemi konusunda bayağı kafa karışıklığı var gibi görünüyor. Her yerde “Spor ya da egzersiz öncesinde esnemek vücuttaki laktik asidi temizler” ve buna benzer iddialar dolaşıyor. Peki, doğrusu ne? Öncelikle iyileşmek için esnemekle yeniden şekillenmek için esnemek arasındaki farkı anlamak önem taşıyor. İyileşme Egzersiz sırasında kaslar çalışmaya başlar. Bu çalışma boyunca yakıtlar kullanılır, atıklar...

Gizemi Çözülemeyen Sütun

Hindistan'ın ikinci büyük şehri Delhi'deki ünlü Kuvvet'ülİslam Camii'nin bahçesinde ilk bakışta fazla ilginç gözükmeyen bir demir sütun var. Yedi metre uzunluğunda ve altı ton ağırlığındaki bu sütun görüntü itibariyle fazla etkileyici değil. Tarihini bilmeyen biri, muhtemelen birkaç saniye bakıp yoluna devam eder. Ancak bu sütunun çok şaşırtıcı bir özelliği var. Fazla paslanma izi göstermeyen, dolayısıyla yeni dikilmiş izlenimi veren bu...
Yetersiz uyku kelimenin tam anlamıyla sosyal hayatınızı yok edebilir. California, Berkeley Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, yeteri kadar uyumayan insanların kendilerini daha yalnız hissettiklerini, başkalarıyla sosyalleşmek için daha az istek duyduklarını ve sosyal anksiyete bozukluğu olan insanlara çok benzer bir biçimde insanlarla yakın temastan kaçındıklarını gösterdiler. Daha da kötüsü, uykusuz insanların yaydığı yabancılaşma titreşimi, onları başkaları için hiç de çekici olmayan bir hale...
Atkins gibi düşük karbonhidratlı diyetler kilo kaybı için gittikçe popülerlik kazanmış ve bazı hastalıklar için olan riskleri azaltmak üzere gelecek vadetmiş olsa da, Amerika’da yapılan ve 25 yıl süren bir çalışmaya göre bu tip diyetler yaşam süresini dört yıla kadar kısaltabiliyor.  The Lancet Public Health’de yayınlanan ve makul miktarda karbonhidrat tüketiminin ya da hayvansal proteinler ve yağları bitkisel olanlarla değiştirmenin...
Detoks kelimesi son yıllarda sıkça duyulur oldu. Hollywood yıldızlarından yerli isimlere, sabah programlarından yemek programlarına bu kavram popüler kültürde sık sık karşımıza çıkmaya başladı. Salatalık ya da maydanoz suyundan yapılmış detoks içecekleri, bitkilerin suya bırakılmasıyla elde edilen detoks suları, bitkisel içerikli olduğu söylenen detoks şampuanları ya da sabunlar, detoks banyoları, eczane ve aktarlarda satılan detoks gıda takviyeleri ya da...
2008 Yaz Olimpiyat Oyunları, Çin'in başkenti Pekin'de yapıldı. Açılış, 8 Ağustos günü gerçekleşti. Bu gün Pekin'deki yağmur sezonuna tekabül ediyordu. Çin hükümeti açılış görkeminin zarar görmemesi için yağışın önüne geçtiklerini, oluşacak herhangi bir bulutun yok edileceğini açıkladı. Nitekim yağışsız, güzel bir açılış oldu. Bunu sağlamak için Pekin Hava Durumu Kontrol Ofisi havaya tam 21 noktadan 1.104 füze fırlattı. Çin...
Yaygın inanışa göre virüsler tek başlarına hareket ederler. Bilim insanları şimdi bazı virüslerin vücudu istila etmeden önce kesecikler ya da zarla çevrili torbacıklar içinde kümelendiklerini bildiriyorlar. 8 Ağustos’ta Cell Host & Microbe’da yayınlanan bir araştırmaya göre, aniden yayılan bu “Truva atları” tek başına hareket eden virüslere kıyasla farelerde daha şiddetli enfeksiyonlara yol açtılar.  2015’te çocuk felci virüslerinin petri kutusunda hücreleri...
Yapılan yeni bir araştırma, insanların büyük çoğunluğu için sodyum tüketiminin sağlık risklerini artırmadığını, ancak 2.5 çay kaşığına denk gelen beş gramdan fazla tuz tüketenlerin bu grubun dışında kaldığını ortaya koydu.  Gelişmiş ülkelerdeki insanların yüzde 5’inden daha azı beş gramdan fazla tuz tüketiyor.  Geniş kapsamlı olan ve uluslararası düzlemde yürütülen bu araştırma, beş gramdan fazla tuz tüketenler için de iyi bir...
Sesin negatif bir kütlesi vardır ve çok yavaş da olsa etrafınızda yukarı doğru hareket edip durur.  Columbia Üniversitesi’nde fizik dalında yüksek lisans öğrencileri olan Rafael Krichevsky ve Angelo Esposito’nun 10 Ağustos’ta Live Science’da yayınlanan çalışmalarının ileri sürdüğü bu fikir, araştırmacıların ses dalgaları konusunda uzun zamandır sahip oldukları anlayışı paramparça ediyor.  Krichevsky, bir fononun (çok küçük ölçeklerdeki sesi tanımlayabilen parçacık benzeri bir...
Yapılan yeni bir çalışmaya göre, kalp krizi geçiren kadın hastalar acil serviste bir kadın yerine bir erkek doktor gördüklerinde ölüm riskleri artabiliyor.   Kalp hastalıkları hem erkeklerin hem de kadınların bir numaralı ölüm sebebi ancak kadınların kalp krizi geçirip hayatta kalmaları çok daha az olası. Amerikan Kalp Derneği’nin 2016’da yayınladığı bildiriye göre, kalp krizi geçiren kadınların yüzde 26’sı bir sene...
Eğer genellikle aksi ve huysuz olan birini tanıyorsanız, onun muhtemelen sandığı kadar zeki olmadığını bilmek sizi sevindirebilir. Yapılan yeni bir çalışmaya göre, bunun sebebi diğer negatif duyguların aksine, öfkenin zekaları konusunda insanları fazla güvenli yapması.  Çalışmanın yazarı ve Polonya’daki Varşova Üniversitesi’nde psikolog olarak görev yapan Marcin Zajenkowski, PsyPost’a yaptığı açıklamada, “Öfke; üzüntü, kaygı veya depresyon gibi diğer negatif duygulardan ciddi...
Bilim insanlarının yıllardır bildiği ve yoğun araştırmalar sonucu elde ettiği veriler tekrardan değişti.  Bilim dünyasında kendi hücrelerimizin 10 katı kadar vücutta bakteri bulunduğu tahmin ediliyordu. Fakat yapılan son araştırmalarda durumun daha farklı bir boyutu ortaya çıktı. İsrail ve Kanadalı bilim adamlarının 2016 yılında çalışamaya başladığı araştırmalarda insan vücudunun kendi hücreleri kadar vücutta bakteri bulunduğu ortaya konuldu. Bir gram dışkıda yaklaşık...
Yapılan bir araştırma sonucuna göre, sperm üreme yolundan geçerken içeriği değişiyor ve bu değişimlerin doğurganlık üzerinde sonuçları olabilir.  Kötü beslendiğinizde bedeniniz bunu hatırlar ve muhtemelen bunun sonuçları çocuklarınıza da geçer. Geçtiğimiz birkaç yıl içinde ortaya çıkan pek çok delil, spermin bir babanın hayatı konusunda aldığı kararlarla ilgili olabileceğini ve bunların sonuçlarını çocuğuna geçirebileceğini gösterdi. Şimdi, yapılan iki çalışma sayesinde bilim...
The University of Manchester’da yapılan yeni bir çalışmaya göre,  4.5 milyar yıl önce Güneş Sisteminin başlangıcı sırasında oluşan meteoritlerde bulunan organik maddenin kaynağı, Dünyadaki hayatın başlangıcına dair kilit ipuçları sağlayabilir ve astronomlara diğer güneş sistemlerinde olası yaşanabilir bir ortam olup olmadığını araştırmakta yardımcı olabilir.  Proceedings of the National Academy of Sciences’da yayınlanan araştırma, kondrit asteroitlerin bileşiklerindeki organik materyallerin muhtemelen Güneş...
ULB Neuroscience Institute’ta bir grup araştırmacının Philippe Peigneux öncülüğünde yaptığı bir çalışma, yavaş dalga uykusundayken öğrenme becerilerimizin sınırlı olduğunu ortaya koydu.  Araştırmacılar manyetoensefalografi (MEG) kullanarak yürüttükleri çalışmada, beynimizin uykudayken sesleri algılayabildiğini ancak onları oldukları düzendeki gibi sıralı bir şekilde gruplandıramadığını buldu.  Hipnopedi, yani uyurken öğrenebilme becerisi, Aldous Huxley’nin yazdığı Brave New World (Cesur Yeni Dünya) kitabının ortaya koyduğu örnekle, 1960’larda popülerlik...
Artık bir babanın genlerinin sadece çocuğunun büyüme ve gelişmesi için olan planı sağlamadığı düşünülüyor. Yakın zaman önce PLOS Biology’de yayınlanan bir araştırmaya göre, babanın genleri, annenin hem doğumdan önce hem de doğumdan sonra çocuğa ne kadar iyi baktığını etkileyebiliyor.  Araştırma ekibi, hamilelik süresince plasentadan verilen hormonal sinyalleri inceledi. Plasenta hamilelik sürecinde gelişmekte olan fetüse besin taşır ve başarılı bir hamilelik...
Maalesef ki, çoğumuz hayatımız boyunca hafıza kaybı ya da Alzheimer gibi bir hastalığa yakalanan bir aile ferdinin yaşadıklarına şahit olduk ya da olacağız. Günümüzde 65 yaş ve üzerindeki yetişkinler en hızlı artan demografik grup ve net bir zihne sahip olmayı sürdürmenin onlar için birinci öncelik olduğu bu grubun 2030 yılında, dünya nüfusunun yüzde 20’sini oluşturmaları bekleniyor.  Egzersiz Ve Beyin Sağlığı...
İbn-i Sina asıl ilgilendiği alan olan tıbbın tanımını; ''Tıp, insan vücudunun sağlık ve hastalık durumu ve de onu sağlıklı durumda koruma ve sağlığını kaybettiğinde tekrar nasıl kazanacağı konusunu ele alan bilimdir.'' şeklinde yapmıştır. Avrupa'da Avicenna diye bilinen İbn-i Sina, dünyada modern tıbbın atası olarak kabul edilir. Bilim tarihine en büyük armağanı araştırmalarının sonuçlarını derlediği el-Kânûn fî el-Tıb, yani Tıp Kanunu...
Karl Benz (1844-1929) ilk pratik otomobili keşfeden bilim insanıdır. Otomobilin ilk mucidi olmasından dolayı Bay Benz'in ilk uzun otomobil yolculuğunu gerçekleştiren kişi olduğunu düşünebilirsiniz. Ancak o, bu tarihi yolculuğun parçası değildi. Karl Benz'in eşi Bertha Benz, eşinden habersiz olarak ilk otomobili alarak 5 Ağustos 1888'de annesini ziyarete Mannheim'dan Pforzheim'a gitti. Yolculuk tam 106 km sürdü. Bayan Benz yanına iki...
Muhtemeldir ki mikrofondan ya da bir kayıttan kendi sesinizi dinlediğiniz zaman "Benim sesim böyle mi duyuluyor?" diye tepki göstermişsinizdir. Ve büyük ihtimalle de kendi ses kaydınızı dinlediğiniz zaman hoşunuza gitmemiştir. Size bir iyi bir kötü haberimiz var. Kötü haber, kayıtlarda dinlediğiniz ses ne yazık ki gerçek sesiniz. Sizin dışınızda herkes sesinizi böyle algılıyor. İyi haber ise diğer insanlar sizin...

Nobel beklemenin azmi

Chandrasekhara Venkata Raman (1888-1970) ışığın saydam bir malzemeden geçmesiyle bir kısmının bükülerek farklı dalga boyları oluşturduğunu keşfederek ünlenen Hintli bir fizikçidir. Bu olgu, onun adından hareketle Raman saçılımı ya da Raman etkisi olarak anılır. Lakin onun içine girdiği Nobel Fizik Ödülü beklentisi hayatını etkiledi. Raman bu etkiyi keşfeder keşfetmez Nobel Fizik Ödülü alacağı beklentisine girdi. Ancak 1928'te ödülü Owen...
Nefse hâkim olmanın, sonrasından pişman olacağımız hazdan kaçınmanın ve sabrın, kültürümüzde önemli bir yeri var. Dinimizde de bu yönde öğütler bulunuyor. Peki, hazzı kontrol edip, ertelemenin, yani nefse hâkim olmanın hayatta başarıya yol açtığına ilişkin bilimsel veriler olduğunu biliyor musunuz? Bu yazımızda bu olguyu ele alacağız. Şekerleme, büyük küçük çoğu insanın dayanamayacağı kadar çekicidir. Hele üç ila beş yaş...
Yapılan yeni bir çalışmaya göre, Einstein’ın genel görelilik teorisi bugüne kadarki en zorlu sınavından başarıyla geçti.  Büyük fizikçinin 1916 yılında ortaya attığı genel görelilik kuramı, yerçekiminin uzay-zamanın doğasında olan esnekliğin bir sonucu olduğunu söyler: Çok büyük objeler kozmik dokuyu bükerler ve başka cisimlerin çevresinde yörüngeye girdiği bir tür kuyu yaratırlar. Tüm bilimsel teoriler gibi, genel görelilik de sınanabilir öngörüler sunar. Bunlardan...
Maryland Üniversitesi Tıp Fakültesindeki araştırmacıların yaptığı yeni bir çalışmaya göre, yeni doğan fareleri stres altındaki dişi farelerin vajinal mikroplarına maruz bırakmak, stresin etkilerini onlara geçirebiliyor. Bu değişimler, özellikle de hamilelikleri döneminde stres yaşayan annelerin erkek çocuklarında görülenlerle benzerlik gösteriyor.   Nature Neuroscience’da yayınlanan çalışma, annelik döneminde yaşanan stres gibi travmaların, çocukların beyin gelişimleri üzerindeki etkisi konusunda daha iyi bir anlayış...
Astronomlar tarihte ilk kez yüksek enerjili bir nötrinoyu kozmik kaynağına kadar takip etmeyi ve bu süreçte yüz yıllık bir gizemi de çözmeyi başardılar.  Nötrinolar kütleleri neredeyse sıfır olan, elektriksel yükü olmayan ve bu nedenle çevreleriyle nadiren etkileşime giren atom altı parçacıklardır ve her an bu “hayalet parçacıkların” trilyonlarcası siz fark etmeden vücudunuzdan geçip durur.  Nötrinoların çoğu güneşten gelse de, çok yüksek...
13.8 milyar yıl önce birden var olduğundan beri, evren yüzlerce milyar galaksisi ve yıldızıyla beraber hala genişlemeye devam ediyor.  Astronomlar Dünyaya olan uzaklıklarını ve bizden ne hızla uzaklaştıklarını ölçmek için teleskoplarını belirli yıldızlara ve kozmik kaynaklara çevirdiler; ki bu iki parametre de evrenin genişleme hızını belirleyen bir ölçü birimi olan Hubble sabitini hesaplamak için şarttır.  Ancak bugüne kadar, en büyük çabalar...

Buz Adamın Son Yemeği

Buz adam Ötzi 5300 yıl önce öldü. Ancak 1991’de Ötztal Alpleri’nde keşfedilen ve mumyalanan avcının midesini bulmak araştırmacıların yaklaşık 20 yılını aldı. Ama şimdi, midesi 2009’da bulunan Ötzi’nin son yemeğinin ne olduğunu biliyoruz.  Araştırmacılar Ötzi’nin mide içeriği üzerinde yapılan çokça test sonucunda, yediği son yemeğin kurutulmuş dağ keçisi eti ve yağı, alageyik eti, Siyez buğdayı ve zararlı olabilen eğrelti otundan...
Uykuyu anlamak, günümüz toplumunda giderek daha önemli bir hal alıyor çünkü kronik uykusuzluk çok yaygın durumda. Uykusuzluk ve sağlık üzerindeki olumsuz etkiler arasındaki ilintinin bulguları giderek çoğalsa da, uygunun temel işlevi hala gizemini koruyor. Ama 12 Temmuz’da PLOS Biology’de yayınlanan yeni bir çalışmada, Vanessa Hill, Mimi Shirasu-Hiza ve New York’ta bulunan Columbia Üniversitesi’ndeki meslektaşları, az uyuyan meyve sineği türlerinin...
East Anglia Üniversitesi’nin yaptığı yeni bir araştırmaya göre, doğaya yakın yaşamanın ve dışarıda vakit geçirmenin sağlık üzerinde çok önemli ve çok geniş kapsamlı yararları var.  Yayınlanan bu araştırmaya göre, yeşil alanlarla temas halinde olmak, tip II diyabet, kardiyovasküler hastalıklar, erken ölüm, erken doğum, stres ve yüksek tansiyon risklerini azaltıyor.  290 milyondan fazla insanı kapsayan küresel çaptaki verilere göre, yeşil alanlarla daha...
Laura Sanders, Science News sitesinde bebeklerin neden doymak bilmediğiyle ilgili bir yazı kaleme aldı. Bu yazıda ebeveynlere bazı önerilerde bulunuyor: "Üçüncü kez bir yenidoğanı emzirme sürecinden geçiyorum ve işlerin nasıl gittiğinin bir değerlendirmesini yapıyorum. Bazı şeyler kesinlikle daha basit: Sütüm hemen geldi (arka arkaya üç bebek emzirmenin bir avantajı), emzirmek için o havalı bebek taşıyıcıları artık benim için gizemli değil ve...
Psikologlar akıllı telefonların ergenlerin beyinleri için ne kadar tehlikeli olabileceğini hızla öğreniyorlar. Yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre, sekizinci sınıftaki bir çocuk sosyal medyayı sık kullandığında, depresyona girme riski yüzde 27 oranında artıyor. Telefonlarını günde en az üç saat kullanan çocuklar çok daha fazla intihara meyilli oluyorlar. Ve yakın zaman önce yapılan bir araştırma da, ABD’de akıllı telefonların itici güç...
- Advertisement -

Popüler Makaleler

Çok Okunanlar